Rzodkiew świrzepa
Systematyka wg Reveala
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	kaparowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	rzodkiew
Gatunek	rzodkiew świrzepa
Nazwa systematyczna
Raphanus raphanistrum L.

Gatunek trujący

Rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum L.) – gatunek roślin z rodziny kapustowatych . W polskiej florze jest archeofitem pospolicie występującym na całym obszarze.

Charakterystyka

Pokrój

Roślina jednoroczna . Gatunek ten jest bardzo podobny do gorczycy białej .

Łodyga

Wzniesiona, rozgałęziona, dołem szorstko owłosiona, górą naga. Wraz z kwiatostanem ma wysokość 30-60 cm.

Liście

Ulistnienie skrętoległe. Dolne liście lirowate, pierzastodzielne, górne lancetowate. Wszystkie liście z nierówno ząbkowanymi odcinkami, pokryte włoskami. Wyrastają na rynienkowatych ogonkach.

Kwiaty

Zebrane w grono na szczytach pędów. Kielich stulony w długą nibyrurkę. Korona barwy żółtej, czasami z fioletowymi prążkami. Niekiedy (rzadko) kwiaty białe. 4 łopatkowate płatki korony silnie rozchylone na boki, 6 długich pręcików rozchylonych na boki, jeden słupek z całobrzegim znamieniem. Słupek i pręciki dojrzewają równocześnie, roślina owadopylna , kwitnie od maja do sierpnia. Roślina miododajna i dobre źródło pyłku dla pszczół.

Owoc

Poprzecznie paciorkowato przewężona łuszczyna zakończona małym dzióbkiem. Ma długość 3,5-9 cm i szerokość 3,5-4 mm. Po dojrzeniu rozpada się na jednonasienne odcinki. Po łuszczynie najłatwiej rozróżnić świrzepę od bardzo podobnej gorczycy białej. Nasiona wysiewają się przez cały sezon wegetacyjny, wschody pojawiają się przez cały rok:^[1]

Korzeń

Cienki.

Biotop , wymagania

Siedliska ruderalne: Jest też częstym chwastem w uprawach zbóż jarych, ziemniaków i buraków, również w ogrodach. Roślina ruderalna . Preferuje gleby gliniaste lub piaszczyste i lekko kwaśne. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest gatunkiem charakterystycznym dla Cl. Stellarietea mediae i Ass. Echinochloo-Setarietum^[2].

Roślina trująca

Zmienność

Występuje w kilku formach:

• Raphanus raphanistrum L. f. concolor Beck – o kwiatach czystożółtych
• Raphanus raphanistrum L. f. flavensis Beck – o kwiatach białych z ciemną nerwacją
• Raphanus raphanistrum L. f. flavus Thell. – o kwiatach jasnożółtych z ciemniejszą nerwacją.

Zobacz też : świerzop .

Ciekawostki

• Dziwacznie dzisiaj brzmiąca nazwa świerzop występująca w I księdze poematu Pan Tadeusz Adama Mickiewicza mogła oznaczać właśnie rzodkiew świrzepę (lub gorczycę polną ).
• Według niektórych botaników od tego gatunku pochodzi rzodkiew zwyczajna ^[3] .
• Jest jedną z roślin, na których żerują gąsienice bielinka kapustnika .

Przypisy

Bibliografia