"Rzecz sama w sobie", noumen ( gr. νοούμενoν; rzecz wyobrażona; pomyślana od nous - rozum, duch) – termin wprowadzony do filozofii przez Immanuela Kanta oznaczający rzecz samą w sobie. Dla Kanta noumen oznaczał rzeczywistość, która istnieje niezależnie od świadomości i która jest absolutnie niepoznawalna, i nie może się stać "rzeczą dla nas" , tzn. nie może być poznana.

Kant twierdził, że "rzecz sama w sobie" jest przedmiotem transcendentnym , oznacza coś, o czym nic nie wiemy ani (przy obecnym ustroju naszego intelektu) nic wiedzieć nie możemy. Według Kanta nie możemy poznać "rzeczy samej w sobie", którą nazywa także noumenem, gdyż ludzkie poznanie dotyczy tylko zjawisk, tj. fenomenów.

• Źródło: Krytyka czystego rozumu, księga II, "Analityka zasad", poddział III, "O podstawie podziału wszelkich przedmiotów w ogóle na fenomeny i noumeny").