Komosa piżmowa
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	goździkowce
Rodzina	komosowate
Rodzaj	komosa
Gatunek	komosa piżmowa
Nazwa systematyczna
Chenopodium ambrosioides L.

Gatunek leczniczy

Gatunek trujący

Komosa piżmowa, komosa meksykańska, herbata jezuicka (Chenopodium ambrosioides L. ) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny komosowatych . Pochodzi z Meksyku . W Europie i w Polsce jest czasami uprawiana, jej zdziczałe formy można niekiedy spotkać w środowisku naturalnym ( gatunek zawleczony ). Status gatunku we florze Polski : efemerofit .

Charakterystyka

Łodyga

Stosunkowo gruba łodyga, wzniesiona i rozgałęziająca się. Cała jest lepka, pokryta gruczołowymi włoskami. Cała roślina wydziela cytrynowy zapach.

Liście

Podłużnie lancetowate liście na spodniej stronie są lepkie i pokryte gruczołowymi włoskami. Górne liście są całobrzegie, dolne w niewielkim stopniu ząbkowane.

Kwiaty

Kwiatostan złożony, wyrastający na łodyżkach w kątach liści. Drobne, zielonawe kwiaty, wyrastają w kłębikach, które z kolei tworzą pozorne grono . Okwiat podczas dojrzewania silnie grubieje i otacza nasiono. Kwitnie od czerwca do lipca, jest wiatropylna .

Owoc

Drobne, spłaszczone orzechy otoczone stulonym okwiatem.

Biotop , Wymagania

Rośnie na przydrożach, śmietniskach, rowach, polach uprawnych. Jest rośliną ruderalną .

Roślina trująca

Pędy nadziemne i owoce wydzielają trujące dla zwierząt i ludzi olejki eteryczne , składające się m. in z askarydolu, limonenonu i innych terpenów . U bydła objawami zatrucia są: utrata apetytu, chwiejny chód, obniżenie ciśnienia krwi, wreszcie zapaść. U koni powoduje tratę apetytu, nieskoordynowane ruchy, drgawki, niemożność przełykania, spadek ciśnienia krwi, zapaść.

Zastosowanie

• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski : ziele (Chenopodii anthelminthici), olejek komosowy (Oleum Chenopodii).
  • Działanie: olejek eteryczny ma działanie przeciwrobaczycowe – używa się go do zwalczania owsików , glisty ludzkiej , tęgoryjca dwunastnicy . Poraża on mięśnie robaków , umożliwiając wydalenie ich wraz z kałem . Jednak łatwo o przedawkowanie, prowadzące do zatrucia. Podaje się go razem z silnym środkiem przeczyszczającym. Nieumiejętne stosowanie może doprowadzić do uszkodzenia nerek, wątroby, głuchoty , drgawek, a nawet śmierci.
• W Meksyku i innych krajach Ameryki Łacińskiej komosa piżmowa jest używana jako przyprawa , pod nazwą epazote.
• Wchodziła w skład niektórych kosmetyków . Obecnie zabronione jest jej użycie do tego celu.
• Dawniej stosowano napar z ziela komosy i olejek komosowy do leczenia chorób skóry i chorób wenerycznych .

Bibliografia