Rudolf Karl Bultmann (ur.
20 sierpnia
1884
w
Wiefelstede
w
Dolnej Saksonii
, zm.
30 lipca
1976
w
Marburgu
) – jeden z najbardziej wpływowych
teologów
ewangelickich
XX wieku
[1].
Wśród jego uczniów można wymienić takich egzegetów i teologów jak Hans Jonas,
Ernst Käsemann
, Günther Bornkamm, Ernst Fuchs i Herbert Braun. Bultmann jest znany głównie ze swego programu
demitologizacji
przekazu
ewangelicznego
.
Życie
Był synem protestanckiego pastora. W latach 1895-1903 uczęszczał do gimnazjum humanistycznego w
Oldenburgu
. Po maturze studiował teologię ewangelicką w
Tybindze
,
Berlinie
i
Marburgu
. W 1910 obronił pracę doktorską, a dwa lata później zaczął wykładać. Wykładał we
Wrocławiu
(1916-1920),
Gießen
(1920-1921) i Marburgu (1921-1951).
Myśl
Według niego język
mitologiczny
obecny w
Ewangeliach
nie jest już zrozumiały dla człowieka, a wiara nie może być zredukowana do przyjmowania za prawdziwe serii cudownych wydarzeń. Bultmann chciał więc wyeliminować oczyścić przekaz ewangeliczny z języka mitologicznego i uczynić go zrozumiałym dla współczesnego człowieka. W tym celu użył w
egzegezie
metody historyczno-krytycznej, a jako podstawy
filozoficznej
egzystencjalizmu
Martina Heideggera
. Przyjmując zasadę teoriopoznawczą egzystencjalizmu, Bultmann uznał za mit wszystko to, co znajduje się poza obszarem poznania eksperymentalno-egzystencjalnego. Podkreślał niedostępność świata fizycznego dla interwencji bożej i nazywał mitem wszystko to, co przekraczało te ramy. Lansował postulat demitologizacji orędzia nowotestamentalnego. Rzecz mityczna nie jest rzeczywistością
historyczną
- to znaczy, że nie można jej przypisać określonego czasu i miejsca. Według Bultmanna
Jezus
był
żydowskim
rabinem
, który został ukrzyżowany. Ten ukrzyżowany Jezus staje się dla nas
paradygmatem
wszelkiej egzystencji
chrześcijańskiej
. Wierzyć w
krzyż
Chrystusa
nie znaczy kontemplować pewne mityczne wydarzenie, ale raczej wziąć na siebie tenże krzyż jako własny i pozwolić się ukrzyżować wraz z Jezusem. Dokonuje się to poprzez postawę absolutnego zaufania
Bogu
bez potrzeby szukania motywów nadziei. Nie potrzeba nawet wiedzieć czego się oczekuje i w czym ma się nadzieję. Bultmann podkreślał „prezentyzm”, który da się dostrzec szczególnie w
Ewangelii św. Jana
. Według niemieckiego teologa dla św. Jana
zmartwychwstanie
umarłych i
sąd
już są obecne poprzez przyjście Jezusa. Kto wierzy, już jest wolny od sądu, niewierzący już jest potępiony (J 3,18). Wierzący już zmartwychwstał (J 5, 24-25)[2]. Teologia Bultmanna spotkała się z krytyką zarówno wśród teologów
katolickich
, jak i
protestanckich
. Teorię Bultmanna propagowali jego uczniowie, choć niektórzy z nich po pewnym czasie sprzeciwili sie najbardziej radykalnym tezom mistrza[3].
Dzieła
- Die Geschichte der synoptischen Tradition (1921)
- Welchen Sinn hat es, von Gott zu reden? (1925)
- Jesus (1926)
- Offenbarung und Heilsgeschehen (1941)
- Das Evangelium des Johannes (1941)
- Die drei Johannesbriefe (1967)
- Der zweite Brief an die Korinther (1976)
- Neues Testament und Mythologie. Das Problem der Entmythologisierung der neutestamentlichen Verkündigung (1941)
- Das Urchristentum im Rahmen der antiken Religionen (1949)
- Theologie des Neuen Testaments (1948-1953)
- Ist voraussetzungslose Exegese möglich? (1957)
- Geschichte und Eschatologie (1964)
Przypisy
- ↑ Zob. M. Czajkowski, W Biblii chodzi o człowieka, w: J. Majewski, J. Makowski (Red.), Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, Warszawa 2003, ss. 41-46.
- ↑ Na temat "prezentyzmu" zob. C. Pozo, Teologia dell'aldilà, Cinisello Balsamo (MI) 1986, ss. 56-63.
- ↑ Zob. E. Käsemann, Das Problem des historischen Jesus, "Zeitschrift für Theologie und Kirche" 51 (1954) ss. 125-153.