Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Erfurt

Erfurt

Erfurt
Herb
Herb miastaMapa
Państwo   Niemcy
Kraj związkowy Turyngia
Powierzchnia269,17 km²
Populacja (31.12.2008)
- liczba ludności
- gęstość

203 333
755 osób/km²
Położenie 50°59' N
011°02' E
BurmistrzAndreas Bausewein ( SPD )
Tablice rejestracyjneEF
Strona internetowa miasta
Katedra i kościół św. Seweryna w Erfurcie
Widok miasta z 1525.
...oraz z 1900.
Krämerbrücke.
Plac Katedralny.

Erfurt ( pol. hist. Jarobród) – miasto na prawach powiatu położone w centralnej części Niemiec , stolica Turyngii , licząca prawie 200 000 mieszkańców. Największe miasto landu, siedziba Federalnego Sądu Pracy , dwóch wyższych uczelni (w tym założony w 1392 Uniwersytet) oraz katolickiej diecezji erfurckiej. Duży ośrodek przemysłowy, handlowy i ogrodniczy (hodowla bobu ), siedziba targów. Krajowy port lotniczy założony w 1956. Ośrodek telewizji dla dzieci ( KI.KA ).

Erfurt jest miastem o długiej historii. Założone w 742 miasto było związane z arcybiskupami Moguncji . W XIII - XVII w. był wolnym miastem, a następnie jednym z najważniejszych ośrodków elektoratu mogunckiego, zaś w latach 1806-1814 stolicą Księstwa Erfurckiego podległemu I Cesarstwu . Pomimo burzliwych dziejów Erfurt zachował liczne zabytki; ponad 20 kościołów w tym górującymi nad miastem katedrą i stojącym obok kościołem św. Seweryna, dawne klasztory most Kramerbrücke i liczna zabudowa o konstrukcji szkieletowej .

Spis treści

Historia

Średniowiecze

Pierwsza pisemna wzmianka o Erfurcie pochodzi z 742 , kiedy pojawia się nazwa "Erphesfurt". W średniowieczu Erfurt leżał na ważnym szlaku handlowym niedaleko brodu na rzece Gera. Od X wieku w mieście panowali arcybiskupi Moguncji . W XII w. Erfurt przeżywa swój rozwój. Wzniesiono klasztor Benedyktynów na wzgórzu Petersberg, rozpoczęto budowę katedry, ponadto powstała osada wokół kościoła Szkockiego (Schottenkirche). W 1168 miasto otoczono kamiennymi obwarowaniami. Wzmiankowany w 1177 drewniany most Krämerbrücke zastąpiono w 1323 obecnym kamiennym. W 1243 władzę nad Erfurtem przejęła rada miejska; udało się skupić w swym ręku niemal wszystkie prawa, choć urząd biskupi wciąż podlegał Moguncji . XIV wiek to okres prosperity gospodarczej miasta. Miasto posiadało rozległe majątki ziemskie, w XIV w. do Erfurtu należały 82 wsie. W 1331 Erfurt otrzymał status miasta cesarskiego, nadał go ówczesny władca Ludwik IV Bawarski . Wraz z czterema innymi miastami: Gotha , Tennstedt, Arnstadt i Langensalza był centrum wytwórczym i handlowym barwnika indygo uzyskiwanym z urzetu . Ponadto handel (m.in. solą) i rzemiosło tworzyły ówczesną gospodarkę miasta. W wyniku Czarnej śmierci która rozprzestrzeniła się w Erfurcie w latach 1350-1351 zmarło ponad 12 tys. mieszkańców. Silna pozycja gospodarcza i szybki rozwój demograficzny ludności spowodował, iż w XV w. liczba ludności miasta wyniosła ok. 20 000 mieszkańców. Miasto stało się wówczas wielkim ośrodkiem kulturalnym i artystycznym. W klasztorze Dominikanów działał Johannes Eckhart 1392 rada miejska założyła Uniwersytet Erfurcki, (zlikwidowany w 1816) powstało wiele kościołów a wraz z tym liczne dzieła malarstwa i rzeźby. Erfurt był miastem wielonarodowym; oprócz Niemców zamieszkiwali tu Szkoci, Turcy oraz Żydzi. W XV w. Erfurt liczył 25 parafii, 15 klasztorów i 10 kaplic.

Nowożytność

Epoka humanizmu W latach 1501-1511 w erfurckim klasztorze augustianów przebywał Marcin Luter jako mnich tego zakonu; studiował tu początkowo na wydziale nauk wyzwolonych, które ukończył w styczniu 1505 jako magister filozofii , a następnie kontynuował je od 20 maja, na wydziale prawa. W 1522 matematyk Adam Ries opublikował drugą swoją pracę o arytmetyce. Odkrył nowy system liczb i obliczeń. W okresie wojny trzydziestoletniej w latach 1631-1635 miasto okupowały wojska szwedzkie. W 1664 urząd miasta przejął arcybiskup moguncki Johann Philipp von Schönborn, co oznaczało koniec niezależności miasta, do czasów napoleońskich miasto było pod egidą arcybiskupstwa-elektoratu Moguncji. 21 października 1736 wielki pożar miasta zniszczył 188 domów w rejonie pomiędzy katedrą, ratuszem i kościołem dominikanów. Na XVIII wiek przypada rozwój gospodarki ogrodniczej. Radny miasta Christian Reichart w okolicach Erfurtu (obecnie dzielnica Haage) założył nowoczesny ogród. W 1754 w Erfurcie powstała Akademia Nauk Stosowanych. W 1795 powstała fabryka obuwia. Chemik, aptekarz, profesor erfurckiego uniwersytetu Johann Bartholomäus Trommsdorff założył w mieście pierwszy w Niemczech Instytut Chemii i Farmacji.

XIX i XX wiek

W 1802 miasto zostało włączone do Prus . Na wzgórzu Petersberg w miejsce dawnego klasztoru benedyktynów powstała cytadela . Podczas wojen napoleońskich, w latach 1806-1815 miasto wchodziło w skład I Cesarstwa , założono niewielkie Księstwo Erfurckie (Fürstentum Erfurt) istniejące do 1814. W 1808 odbył się tutaj zjazd erfurcki, na którym spotkali się cesarz Napoleon Bonaparte i car Aleksander I Romanow . Po kongresie wiedeńskim miasto przyznano Prusom i weszło ono w skład prowincji Saksonia. W 1873 wyburzono mury miejskie. W latach 1869-1875 powstała nowa siedziba rady miejskiej. Na II poł. XIX w. przypadła industrializacja miasta, rozwinął się m.in. przemysł kolejowy (fabryka Christiana Hagana produkująca parowozy i kotły parowe). W 1883 ruszył w mieście pierwszy tramwaj konny (w 1894 zelektryfikowano tramwaje). Podczas kongresu SPD w Erfurcie, który miał miejsce w dniach 14 października - 20 października 1891 zatwierdzono Program Erfurcki w którym zawarto postulaty m.in. 8-godzinnego dnia pracy i powszechnego prawa wyborczego . W 1906 liczba mieszkańców osiągnęła 100 000. W 1931 oddano do użytku Stadion Centralny (Steirgerwald).

Pod koniec II wojny światowej , 12 kwietnia 1945, zniszczony przez naloty dywanowe Erfurt (zginęło 1392 mieszkańców, ponad 500 budynków zostało całkowicie zniszczonych) został zajęty przez wojska Trzeciej Armii Stanów Zjednoczonych, którymi dowodził generał George Patton . 3 lipca, miasto opuścił garnizon wojsk amerykańskich, a w ich miejsce zajęła Armia Czerwona , od 1949 do 1990 Erfurt należał do Niemieckiej Republiki Demokratycznej . W 1949 otwarto nowy teatr, rok później przeniesiono z Weimaru do Erfurtu urząd landu Turyngii. W 1957 otwarto ogród zoologiczny, w 1958 port lotniczy. W hotelu „Erfurter Hof“ doszło w 1970 do spotkania ówczesnego premiera NRD Williego Stopha z kanclerzem RFN Willym Brandtem . W 1988 władze Erfurtu uznały Moguncję miastem partnerskim.

Czasy najnowsze

Po zjednoczeniu Niemiec , Erfurt stał się 10 stycznia 1991 stolicą kraju związkowego Turyngia . W 1994 zapadła decyzja o reaktywacji uniwersytetu. W 1999 przeniesiono z Kassel do Erfurtu siedzibę niemieckiego Federalnego Sądu Pracy . Dwa lata później otwarto nowoczesną halę sportową (Gunda-Niemann-Stirnemann-Halle, od imienia znanej niemieckiej panczenistki ), zaś w 2003 teatr.

Zabytki

"Wizytówką" Erfurtu są dwa stojące obok siebie i górujące nad otaczającym miastem kościoły Katedra (Mariendom) i Kościół św. Seweryna (Severikirche). Zamykają one od zachodu Plac Katedralny. Katedra NMP znana jest od VIII wieku w obecnej postaci zawiera pozostałości kościoła romańskiego (dawny westwerk ). Monumentalne prezbiterium jest gotyckie z XIV natomiast halowy korpus nawowy z XV stulecia. Do wnętrza prowadzi gotycka kruchta, której zewnętrzne portale zdobią przedstawienia Apostołów oraz Panien Mądrych i Panien Głupich. Wewnątrz m.in. romański świecznik zw. Wolframem, gotyckie stalle, nagrobek rodziny von Gleichen, tryptyk Marii z Jednorożcem. Okna prezbiterium zachowały niemal w całości komplet XIV-wiecznych witraży. Sąsiadujący z katedrą kościół Św. Seweryna jest monumentalną pięcionawową halą, wewnątrz mieści m.in. gotycki nagrobek patrona kościoła, późnogotycki, alabastrowy relief Św. Michał zwyciężający bestię, barokowe organy i ołtarz główny.

Unikalnym zabytkiem jest pochodzący z XIV wieku Krämerbrücke, most łączący brzegi rzeki Gery, na którym znajdują się budynki mieszkalne, w większości o konstrukcji szkieletowej. Został zbudowany w 1325, a pierwotnie po jego obu stronach stały dwa kościoły, z których do dzisiejszych czasów przetrwał tylko jeden - Św. Idziego.

W Erfurcie znajduje się także, klasztor augustianów (Augustinerkloster), w którym w latach 1505–1511 mieszkał jako mnich Marcin Luter. W mieście urodzili się między innymi kuzyn Jana Sebastiana Bacha , Johann Bernhard Bach , socjolog Max Weber i wokalistka Yvonne Catterfeld . Wewnątrz m.in. gotycki tryptyk z XV wieku i zespół gotyckich witraży. Cennymi dziełami XIV-wiecznej architektury zakonów mendykanckich są dwa bliźniacze kościoły: dominikanów (Predigerkirche) i franciszkanów (Barfußerkirche). Pierwszy z nich zachował liczne elementy rzeźby architektonicznej i cenny, gotycki wystrój, m.in. obraz przedstawiający Kalwarię, figurę Madonny z Dzieciątkiem, zespół witraży. W klasztorze, którego część się zachowała mieszkał teolog, filozof i mistyk Mistrz Eckhart . Zbombardowany podczas II wojny światowej kościół Franciszkanów jest w stanie częściowej ruiny. Prezbiterium odbudowano mieszczą się w nim m.in. zespół gotyckich witraży, dwa tryptyki - ołtarza głównego i ołtarza cechu farbiarzy, zespół XIV wiecznych płyt nagrobnych.

Sport

Miasta partnerskie

Galeria

Źródła

  • Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, ss. 45, 46. . 

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Erfurt":

Uniwersytet ...

1505 ...

1970 ...

1507 ...

1978 ...

Turyngia ...

1945 ...

Cyzjojan ...

Erfurt ErfurtHerbHerb miastaMapa Państwo   Niemcy Kraj związkowy Turyngia Powierzchnia269,17 km² Populacja (31.12.2008)- liczba ludności - gęstość 203 333755 osób/km² Położenie 50°59' N 011°02' E BurmistrzAndreas Bausewein ...

Wyścig Pokoju ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Erfurt":

171. Wycieczka do Niemiec (plansza 21) e height=380 width=770 > Der Egapark in Erfurt hat die Fläche von 36 Hektar. Das Parkgelände liegt im Südwesten ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie