|
Henryk Mikołaj Górecki
Henryk Mikołaj Górecki - (ur. 6 grudnia 1933 w Czernicy) - polski kompozytor, pedagog i profesor .
W 1960 ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Katowicach, gdzie studiował kompozycję u Bolesława Szabelskiego. Później był rektorem tej uczelni. Następnie kontynuował studia muzyczne w Paryżu. Członek krajowy czynny PAU.
Po raz pierwszy został doceniony na Warszawskiej Jesieni 1958, gdzie zaprezentował Epitafium na chór mieszany i zespół instrumentalny do słów Juliana Tuwima. Kolejne zainteresowanie muzyką Góreckiego obudziła prezentacja Scontri podczas Warszawskiej Jesieni w 1960 roku. Jest to jeden z najbardziej reprezentacyjnych utworów polskiego sonoryzmu. Tytuł, czyli "zderzenia", można tłumaczyć jako zderzenia mas dźwiękowych. Gęstość brzmienia w tym utworze jest wyjątkowa, sięga bowiem aż 88-dźwiękowego klasteru. Równocześnie jest to jeden z najbardziej konsekwentnych przykładów zastosowania techniki serialnej w polskiej muzyce. W tym samym roku zdobył I nagrodę w Konkursie Młodych Związków Kompozytorów Polskich (1960) za Monologhi na sopran i 3 grupy instrumentów. Nagroda ta pozwoliła mu wyjechać w pierwszą w życiu podróż zagraniczną - do Francji.
W Refrenie (1965) kompozytor powrócił do tradycyjnych technik gry, a nawet harmonii. W krótkich epizodach na początku i końcu utworu słychać nawet melodię. Osłabły kontrasty, tak typowe dla jego wcześniejszej twórczości. Utwór ten został nagrodzony w 1967 roku na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu.
W 1969 roku powstała Muzyka staropolska na instrumenty dęte blaszane i smyczki, wyjątkowo statyczny utwór trwający około pół godziny. Ta cecha stała się odtąd bardzo typowa dla muzyki Góreckiego. Nastąpiła też inna zmiana - kompozytor zwrócił się ku gatunkom wokalno-instrumentalnym, do sakralnych (na ogół) tekstów. Niejednokrotnie wyraźnie nawiązuje w nich do muzyki dawnej bądź ludowej, głównie podhalańskiej, tak więc są to utwory o wyraźnej melodii i tradycyjnej, wręcz prostej harmonii, w których motywy lub frazy wielokrotnie powtarzają się. Ta cecha sprawia, że muzykę Góreckiego niejednokrotnie kojarzy się z minimalizmem, albo określa się ją mianem "nowej prostoty".
Taki właśnie charakter ma najbardziej znane dzieło Góreckiego, czyli III Symfonia zwana też Symfonią pieśni żałosnych. Wykonana została po raz pierwszy w 1976 na Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, potem również za granicą, ale nie wzbudziła wtedy większego zainteresowania. W 1992 roku niezwykle skuteczna akcja promocyjna sprawiła, że kompozycja ta trafiła na światowe listy przebojów, nie tylko muzyki poważnej, po nagraniu jej przez amerykańską śpiewaczkę Dawn Upshaw. Nagrań III Symfonii dokonały m.in. znakomite polskie śpiewaczki: Stefania Woytowicz oraz Zofia Kilanowicz. Górecki nieomal z dnia na dzień stał się międzynarodową sławą.
15 października 2005 w Bielsku-Białej, podczas X Festiwalu Kompozytorów Polskich, odbyła się premiera III Kwartetu smyczkowego"" op.67 Pieśni śpiewają w wykonaniu amerykańskiego kwartetu smyczkowego Kronos Quartet. Stylistycznie III Kwartet nie odbiega znacząco od swego poprzednika, jakkolwiek daje się zauważyć znaczące przesunięcie w kierunku kontemplacyjności, jedynie część trzecia - najbardziej tonalna - wprowadza element nieskomplikowanej zabawy.
Był laureatem nagrody Lux ex Silesia w 2003. Laureat wielu konkursów międzynarodowych i nagród państwowych. Jest doktorem honoris causa m.in. Uniwersytetu Warszawskiego (10 marca 1994), Jagiellońskiego (2000) i KUL-u (2004) oraz honorowym obywatelem miast Katowice (2008) i Rybnik (2006) na Górnym Śląsku. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2003) i Orderem św.Grzegorza Wielkiego (2009).
Inne hasła zawierające informacje o "Henryk Mikołaj Górecki":
Biegun północny
...
Mieszko II Lambert
...
Guwernantka
...
1499
...
XVI wiek
...
1972
...
Astrolabium
...
1408
...
1398
...
1411
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Henryk Mikołaj Górecki":
222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 17)
...
222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 14)
...
232 Kultura i nauka w latach 1945 ? 2003 (plansza 9)
...
|
