Rezerwat przyrody Kamień-Grzyb – rezerwat przyrody nieożywionej we wsi Połom Duży ( gmina Nowy Wiśnicz , powiat bocheński , województwo małopolskie ).

Rok utworzenia: 1962

Powierzchnia: 1,82 ha

Położony jest na północnym stoku wzgórza Bukowiec na wysokości 380 m n.p.m. w zagłębieniu terenu powstałym w wyniku erozji . Należy do obszaru Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego . Rezerwat został utworzony dla zachowania fragmentu buczyny karpackiej oraz pomnika przyrody nieożywionej – skały z piaskowca istebniańskiego o kształcie grzyba, wysokości 7 m, obwodzie czapy 26 m i obwodzie trzonu 17 m. W rzeczywistości obiekt składa się z dwóch skał – druga to duży oderwany głaz, częściowo zagłębiony w podłożu.

Kamień Grzyb powstał z tzw. fliszu karpackiego – osadu żwiru, piasku i mułu na dnie morza, przynoszonego przez rzeki. Było to ponad 60 mln lat temu. Później prądy wodne przesunęły go kilkaset kilometrów na północ, a ruchy górotwórcze wypiętrzyły je tworząc Karpaty . Skałki Kamienia Grzyba powstały w wyniku późniejszych ruchów osuwiskowych po zboczach gór (bloki piaskowców ślizgały się po plastycznych, znajdujących się pod nimi warstwach łupków ). Przewężony u dołu kształt skały, przypominający grzyba powstał wskutek tego, że w dolnej jego części występowały bardziej podatne na wietrzenie piaskowce. Również występujące na powierzchni głazów niewielkie jamki, tzw. struktury arkadowe i struktury plastrowe, to miejsca, gdzie występowały łatwiej wietrzejące piaskowce. Piaskowiec istebniański, z którego zbudowane są głazy zawiera w swoim składzie zlepieńce utworzone z otoczaków kwarcu i innych skał, oraz cienkie warstwy łupków.

Przy skale znajduje się duża, trójkątna płyta kamienna. Na płycie oraz czapie grzyba wyryto kilka łacińskich imion i dat. Są to prawdopodobnie imiona zakonników z dawnego klasztoru Ojców Karmelitów w Nowym Wiśniczu , które wyryli zapewne w czasie wycieczki terenowej.

W rezerwacie, w ramach projektu Małopolski Szlak Geoturystyczny umieszczono tablicę informacyjną, szczegółowo opisująca z geologicznego punktu widzenia budowę głazów i mechanizm ich powstania. Tablica została opracowana przez fachowców z Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie .

Szlaki turystyczne

– niebieski z Bochni przez Nowy Wiśnicz , Kamień Grzyb, Paprotną (obok Kamieni Brodzińskiego ), Rajbrot , górę Łopusze , Przełęcz Widoma-Rozdziele , górę Kamionną i Pasierbiecką Górę do Tymbarku .

Bibliografia