Reprywatyzacja proces polegający na zwrocie uprzednim właścicielom (ich następcom prawnym)
mienia
przejętego przez
państwo
w drodze
nacjonalizacji
lub
wywłaszczenia
.
Często jest łączona z
prywatyzacją
, gdy nie tylko zwraca się niegdyś przejęte mienie, ale także wyprzedaje mienie, które od początku było państwowe. Taki proces ma na przykład miejsce w Polsce po
1989
roku.
Nacjonalizacja w Polsce została dokonana na szeroką skalę po
II wojnie światowej
najpierw na mocy aktów normatywnych wydanych przez
PKWN
i
Krajową Radę Narodową (KRN)
, a następnie na podstawie ustaw Sejmu
PRL
. Polska jest jedynym krajem w Europie Środkowo-Wschodniej, w którym po 1989 r. w pełni nie przeprowadzono procesu reprywatyzacji. Obecnie można jedynie mówić o tzw. "małej reprywatyzacji", czyli zwrocie mienia w naturze lub odszkodowaniu za jego przejęcie na podstawie ostatecznych
decyzji administracyjnych
czy prawomocnych orzeczeń sądu. Jednakże dotyczy to jedynie tych przypadków, gdy przejęcie mienia było bezprawne (np. brak podstawy prawnej czy przekroczenie granic nacjonalizacji).
W
Ministerstwie Skarbu Państwa
już od 1990 r. prowadzi się prace nad projektami prawnej regulacji powyższego problemu, który bliski był rozwiązania w 2001 r. w związku z uchwaleniem przez Sejm RP ustawy o reprywatyzacji. Nie została ona jednak podpisana przez ówczesnego
Prezydenta RP
Aleksandra Kwaśniewskiego
, który skorzystał z przysługującego mu na podstawie art. 122 ust.4
Konstytucji RP
prawa "weta". W rezultacie Polska pozostaje jedynym krajem byłego
bloku wschodniego
, w którym nie przeprowadzono reprywatyzacji[1].
Obecnie w
Ministerstwie Skarbu Państwa
trwają prace nad ustawą o zadośćuczynieniu z tytułu krzywd doznanych w wyniku procesów nacjonalizacyjnych w latach 1944-1962[2]. Według założeń projektodawców celem ustawy jest złagodzenie krzywd doznanych przez byłych właścicieli nieruchomości oraz właścicieli wyposażenia aptek i taboru żeglugi śródlądowej w toku przeprowadzonych procesów nacjonalizacyjnych. W związku z powyższym przewiduje się przyznanie świadczenia pieniężnego "ex-gratia" wypłacanego z budżetu państwa. Wobec powyższego obecnie o "reprywatyzacji" w ścisłym tego słowa znaczeniu mówić nie można, ponieważ będzie to jedynie uznaniowe świadczenie łagodzące skutki nacjonalizacji. Zatem nie wchodzi tutaj w rachubę ani zwrot mienia, ani odszkodowanie w rozumieniu
Kodeksu cywilnego
.
Przeciwieństwem reprywatyzacji jest
renacjonalizacja
.
Przypisy
Linki zewnętrzne