|
replikacja DNA
replikacja DNA - proces syntezy DNA prowadzący do powstania dwóch cząsteczek DNA z jednej. Pierwszym etapem tego procesu jest rozkręcenie,a następnie rozdzielenie drabiny DNA na dwie nici. Do każdej nici zostaje dobudowana nowa nić i następuje skręcenie DNA w spiralę. Ten proces zachodzi z zachowaniem zasady komplementarności, która polega na łączeniu się zasad azotowych w pary: A-T, G-C.
Substratami tego procesu są:
- matryca DNA;
- trifosforany deoksyrybonukleotydów (dNTP);
- ATP - energia dla helikaz.
W procesie tym stwierdzono wiele aktywności enzymatycznych (udział enzymów) tj.:
- helikazy – rozrywają wiązania wodorowe między nićmi matrycowego DNA, rozkręcając helisę i umożliwiając rozpoczęcie procesu;
- prymaza – syntetyzuje starter;
- polimerazy DNA - polimeryzuje zgodnie z zasadą komplementarności fosforany do deoksyrybonukleotydów ;
- egzonukleaza - usuwa startery RNA z nici;
- ligaza DNA - uzupełnia brakujące wiązania fosfodiestrowe w szkielecie nowo-zsyntezowanej nici DNA;
- różne enzymy pomocnicze.
Przebieg replikacji DNA
Kopiowanie podwójnej helisy DNA jest procesem złożonym. Proces dzieli się na fazy inicjalizacji, wydłużania i terminacji. W kolistych cząsteczkach DNA replikacja rozpoczyna się w miejscu inicjacji, o długości ok. 200-300 par nukleotydów. Miejsce to oznacza się skrótem ori od ang.origin. W liniowych chromosomach aktywnych przebiegać może wiele (tysiące) jednoczesnych procesów replikacji. Aby replikacja przebiegła prawidłowo, podczas rozdzielenia obu nici nie może dojść do zaburzenia ich struktury podstawowej (I-rzędowej). Muszą także zostać spełnione następujące warunki:
- matryca DNA musi zostać dokładnie odczytana,
- dostępna musi być odpowiednia ilość wolnych nukleotydów,
- podczas procesu musi zostać zachowana komplementarność nici.
Na koniec musi dojść do terminacji replikacji, ewentualnego uzupełnienia braków na końcu nowopowstałego łańcucha i połączenia nowego łańcucha z łańcuchem macierzystym w helisę. U bakterii zakończenie replikacji następuje niemal automatycznie (po skopiowaniu całego kolistego DNA, który jest pojedynczym replikonem). U eukariotów miejsc replikacji (replikonów) jest wiele. Terminacja replikacji następuje w momencie ukończenia procesów przebiegających jednocześnie w różnych miejscach replikujących się cząsteczek DNA. Do terminacji dochodzi, gdy widełki replikacyjne replikonu natkną się na specjalną sekwencję terminacyjną. Proces replikacji niekolistych (eukariotycznych) cząsteczek DNA wiąże się z problemem wolnych zakończeń powstających cząsteczek DNA. Zakończenia te, zwane telomerami składają się z krótkich wielokrotnie powtórzonych sekwencji. Replikazy wydłużają jedynie istniejące już nici, nie są natomiast w stanie zsyntetyzować końcowych odcinków telomerów. W rezultacie odcinki te narażone są na regularne skracanie. Skracaniu temu zapobiega obecność telomerazy , która przeprowadza odwrotną transkrypcję tych odcinków, posługując się jako "matrycą" nie DNA, ale RNA, będącym częścią składową tego enzymu. Zapobiega to usunięciu znaczących fragmentów DNA.
Grupa białek rozwijających widełki replikacyjne to prymosom.
Inne hasła zawierające informacje o "replikacja DNA":
Nadciśnienie tętnicze
...
Organellum
...
Replikacja
...
Białka złożone
...
Denaturacja
...
Świadomość społeczna
...
Stratyfikacja termiczna wody w jeziorze
...
Staw (akwen)
...
Opłucna
...
Archeologia
...
Inne lekcje zawierające informacje o "replikacja DNA":
Budowa i funkcja DNA (poprawiona) (plansza 16)
...
Budowa i funkcja DNA (poprawiona) (plansza 15)
...
Budowa i funkcja DNA (poprawiona) (plansza 13)
...
|
