Reanimacja – zespół zabiegów, których celem jest doprowadzenie nie tylko do przywrócenia krążenia i oddychania , ale także do powrotu czynności OUN łącznie z powrotem do świadomości.

Możemy wyróżnić dwa typy reanimacji:

• BLS - ( ang. basic life support) podstawowe zabiegi resuscytacyjne - polega m.in na masażu serca i sztucznym oddychaniu ;
• ALS - (ang. advanced life support) zaawansowane zabiegi resuscytacyjne - dochodzą takie zabiegi jak podawanie leków, defibrylacja , etc.

Postępowanie reanimacyjne

Działania reanimacyjne podejmujemy w następującej kolejności:

A (airways) - udrożnić drogi oddechowe;

B (breath) - zacząć sztuczne oddychanie;

C (circulation) - przywrócić krążenie.

A - Udrożnienie dróg oddechowych (BLS dla dorosłych)

Należy odchylić głowę do tyłu. Poszkodowany powinien być ułożony na plecach. Przyłożyć rękę do czoła i przechylić głowę do tyłu. Unieść żuchwę do góry (palcami nacisnąć oba kąty żuchwy i przesunąć do przodu). Gdy pacjent nie zaczyna ponownie sam oddychać wykonujemy kolejny krok.

B - Sztuczne oddychanie

Sztuczne oddychanie można wykonać metodą usta-usta oraz usta-nos. W wydychanym powietrzu znajduje się 16% tlenu^[], co zupełnie wystarczy nieprzytomnemu. Robimy głęboki wdech i wdmuchujemy nasze wydychane powietrze pacjentowi do ust lub nosa. Jeśli klatka piersiowa ofiary się unosi oznacza to poprawne wykonanie sztucznego oddychania. Jeśli sie tak nie dzieje może to być przyczyną naszej niedokładności w wykonywanym procesie. Należy wtedy sprawdzić czy w przypadku metody usta-usta jest szczelnie zatkany nos pacjenta, lub czy szczelnie przykładamy nasze wargi do ust pacjenta. Po wykonaniu 4 oddechów należy sprawdzić, czy serce ofiary bije. W razie braku reakcji następuje działanie kolejne.

C - Masaż serca

Aby go wykonać należy wiedzieć, gdzie poprawnie jest umiejscowione serce człowieka. Serce człowieka znajduje się między dolną połową mostka i kręgosłupem. Ucisk wywieramy obiema rękami nałożonymi jedna na drugą na dolną połowę mostka przesuwając go o 4-5 cm w stronę kręgosłupa. Zabieg ten ma na celu usunięcia krwi z serca i wprowadzenie jej do układu krążenia. Czynność te powtarzamy w rytmie przewyższającym normalną aktywność serca (około 100 razy na minutę)^[1][2]. Przy takiej częstotliwości można zapewnić około 1/3 normalnej wydajności serca jako pompy. Gdy pomoc udzielana jest przez dwie osoby, jedna stosuje masaż serca, a druga stosuje sztuczne oddychanie. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji reanimacja winna być prowadzona w stosunku 30:2 (30 uciśnięć mostka, 2 oddechy) bez względu na ilość ratowników biorących udział w reanimacji.

UWAGA: Zewnętrznego masażu serca u dzieci nie wolno wykonywać z nakładem sił potrzebnych u dorosłego! U niemowlęcia wystarczy ucisk dwoma palcami! Należy zadzwonić po pomoc i rozpocząć reanimację!

Zaawansowane zabiegi reanimacyjne

Poszczególne mechanizmy zatrzymania krążenia powinny być potwierdzone w zapisie EKG bądź na ekranie kardiomonitora.

• Asystolia lub PEA (Pulseless electrical activity)

Resuscytacja

1. Masaż serca (trwa cały czas, pauzy tylko na czas intubacji i kontrole tętna <15 minut); wentylacja płuc ambu z maską
2. Intubacja , wentylacja płuc 10-15 x/min. ambu + tlen
3. Założenie kaniuli dożylnej, infuzja 0,9% NaCl
4. Adrenalina 1-5 mg i.v. lub jeśli kaniula jeszcze nie jest założona - Adrenalina 3 mg + 10 ml 0,9% NaCl do rurki intubacyjnej
5. Przez każde 3-5 minuty powtarzać Adrenaliną 1-5 mg i.v. (3-4 ...razy, dalej punkt 6)
6. Jeśli asystolia / lub PEA trwa - Atropina 3 mg i.v.
7. Leczenie przyczyny zatrzymania krążenia

• Migotanie komór (VF)

1. Kardiomonitor → VF
2. Szybka defibrylacja
3. Masaż serca (rozpoczęcie RKO momentalnie przy zdiagnozowaniu VF) i wentylacja płuc ambu (kontrola rytmu serca po 2 minut po RKO tzn. 1) defibrylacja → 2) RKO 2 min. → 3) sprawdzanie rytmu serca/tętna)
4. Migotanie komór trwa → defibrylacja (powtórzyć 2-3 razy)
5. Intubacja
6. Założenie kaniuli
7. Adrenalina 1 mg i.v.
8. Defibrylacja
9. Migotanie komór trwa → Amiodaron 300 mg bolus i.v.

Linki zewnętrzne

• Wytyczne 2005 – wersja elektroniczna
• Polska Rada Resuscytacji: Zmiany w zakresie podstawowych zabiegów resuscytacyjnych 2005
• Resuscytacja krążeniowo - oddechowa
• Reanimacja - skuteczność
• Reanimacja - postępowanie po udanej próbie reanimacji
• Defibrylacja - rodzaj reanimacji

Zobacz też

• resuscytacja - ABC (pierwsza pomoc) .

Bibliografia

• "Operacje" - Wunna Lippert - Burmester; Herbert Lippert

Przypisy