Reakcja redoks - to każda reakcja chemiczna , w której dochodzi zarówno do redukcji jak i utleniania .

W praktyce każda rzeczywista reakcja, w której następuje zmiana stopnia utlenienia atomów lub ich grup jest reakcją redoks, gdyż każdej reakcji redukcji musi towarzyszyć reakcja utlenienia i na odwrót.

Każdą reakcję redoks można rozpisać na pojedyncze akty utleniania i redukcji, które są nazywane reakcjami połówkowymi , przy czym bilans elektronowy i masowy tych aktów musi być zerowy. Takie rozpisanie reakcji redoks pomaga zrozumieć, co się właściwie dzieje w jej trakcie, warto jednak pamiętać, że pojedyncze akty redukcji i utleniania nie są opisem zjawisk, które rzeczywiście zachodzą w jej trakcie, lecz tylko teoretycznym zapisem zmian stopnia utlenienia poszczególnych atomów i grup.

Rzeczywisty mechanizm danej reakcji jest zwykle bardziej złożony. Dla odróżnienia tych pojedynczych redukcji i utlenienia od faktycznych reakcji używa się zwykle do ich zapisu znaku "=" a nie "→". W zapisie tym symbol "e^-" oznacza przekazanie lub przyjęcie elektronu, jednak nie w sensie dosłownym, lecz takim jaki jest przyjęty w definicji stopnia utlenienia . Podobnie liczby występujące w górnych indeksach tych równań nie oznaczają faktycznego ładunku jaki przyjmują dane atomy lub grupy lecz właśnie ich wyjściowy i końcowy stopień utlenienia.

Pierwiastek lub związek chemiczny będący w analizowanej reakcji redoks donorem (dawcą) elektronów nazywany jest reduktorem , zaś substancja będąca akceptorem elektronów nazywana jest utleniaczem .

Przykład bilansu redoks:

Reakcja sumaryczna:

O₂ + C → CO₂

Reakcja połówkowa redukcji:

O₂ + 4e^- = 2O^-2

Reakcja połówkowa utlenienia:

C - 4e^- = C⁺⁴

Zobacz też: reakcja dysproporcjonowania