Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Salwinia pływająca

Salwinia pływająca

Salwinia pływająca

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Podkrólestwo : naczyniowe
Klad : monilofity
Klasa : paprocie
Rząd :salwiniowce
Rodzina : salwiniowate
Rodzaj : salwinia
Gatunek :salwinia pływająca
Nazwa systematyczna
Salvinia natans (L.) All.
Fl. pedem. 2:289. 1785
Synonimy

Marsilea natans L.

Kategoria zagrożenia
 
Kategoria zagrożenia w Polsce ( CzL )
EXEWEV[V]R

Kategoria: zagrożony
 

Salwinia pływająca (Salvinia natans) – paproć wodna, jedyny przedstawiciel tego rodzaju i rodziny salwiniowatych rosnący w stanie dzikim w Polsce, gdzie występuje niezbyt często w zbiornikach wodnych na niżu . Inne gatunki tego rodzaju spotykane są w tropikach, gdzie zarastają niekiedy zwartym kobiercem powierzchnię wód.

Spis treści

Rozmieszczenie

Gatunek szeroko rozpowszechniony w Eurazji . Najdalej na wschodzie występuje na Jawie , Półwyspie Malajskim , w Chinach i Japonii . Zasięg obejmuje całą Azję od Syberii na północy (sięga 58° N), do Indii na południu. Przez Bliski Wschód sięga do krajów Afryki północnej oraz Europy. Tu gatunek ten spotykany jest głównie w południowo-wschodniej i centralnej części kontynentu. Północna granica zasięgu przebiega przez Białoruś , Polskę i Niemcy . Na zachodzie gatunek ten sięgał po Hiszpanię , Francję i Belgię [2], przy czym w dwóch ostatnich krajach, gatunek ten już wymarł[3]. Salwinia pływająca zawleczona została także do Ameryki Północnej , gdzie wystepuje w północno-wschodnich stanach USA . Na Florydzie jest gatunkiem zakazanym do uprawy ze względu na możliwość zawleczenia inwazyjnego[4]. W Polsce gatunek najwięcej stanowisk ma na Śląsku Górnym i Dolnym oraz wzdłuż dolin Odry i Wisły . Poza tymi obszarami notowany jest bardzo rzadko[5].

Morfologia

Salwinia na stawie w rezerwacie przyrody Łężczok
Liście
Sporokarpy (rośliny odwrócone)
Pokrój
Pędy osiągają 3-10 (20) cm długości i pływają na powierzchni wody.
Liście
Ułożone w okółkach po trzy i wykształcone dwojako ( heterofilia ): rosnące w parach liście nawodne są płaskie i eliptyczne, liść podwodny jest pocięty na 3-8 nitkowate odcinki przypominające korzenie . Liście pływające mają 5-15 mm długości, do 10 mm szerokości i osadzone są na krótkich ogonkach. U nasady sercowate, na szczycie czasem wycięte. Na powierzchni tych liści wyraźnie widoczny jest nerw środkowy, poza tym powierzchnia pokryta jest brodawkowatymi wypukłościami osiągającymi 0,8 mm wysokości, z których wyrastają 3-4 wielokomórkowe, łukowato zagięte włoski. Włoski te utrzymują powietrze przy powierzchni liścia, dzięki czemu woda jej nie zwilża. Zarodnie (makro- i mikrosporangia) zebrane są w kupki zamknięte w kulistym tworze zwanym sporokarpem o średnicy do 3 mm. Makro- i mikrosporangia znajdują się w różnych sporokarpach, które jednak mają taki sam wygląd. Zawijka sporokarpów otacza całkowicie zarodnie i jest dwuwarstwowa. Między warstwami zawijki znajduje się przestwór powietrzny ułatwiający unoszenie się paproci na powierzchni wody[6]. Sporokarpy wykształcają się w liczbie 3-8 u nasady liścia podwodnego.
Korzeń
Brak, jego funkcje przejmuje jeden z liści z każdego okółka.
Gatunki podobne
W ofercie handlowej często mylony z podobną Salvinia minima, nierzadko także z mniej podobnymi innymi gatunkami tego rodzaju.

Biologia i ekologia

Salwinia pływająca jest rośliną jednoroczną i różnozarodnikową, dlatego w jednych sporokarpach powstają zarodniki żeńskie, w innych męskie. Zarodnikowanie następuje w miesiącach od sierpnia do października, po czym pędy zamierają. Włoski na powierzchniach liści odłamują się i roślina opada na dno zbiornika. Sporokarp stanowiący formę przetrwalnikową rośliny spędza zimę leżąc na osadach dennych. Po rozpadnięciu się jego ścian zarodniki wypływają na powierzchnię wody, gdzie powstają przedrośla . Po zapłodnieniu powstaje na przedroślu zarodek, z którego wyrasta nowa roślina. W ciągu sezonu wegetacyjnego rozmnaża się przez podział pędu. 2n = 8, 18.

Gatunek ten występuje głównie w wodach stojących - w starorzeczach , stawach, rowach, wchodząc w skład zbiorowisk pleustonowych . Na obszarach upraw ryżu pojawia się czasem masowo na polach ryżowych. Traktowany jest jako wskaźnik spokojnej wody[7]. Liczebność jej w kolejnych latach wykazuje bardzo duże wahania, w niektórych latach pojawia się masowo zarastając rozległe przestrzenie akwenów. Gatunek charakterystyczny dla zespołu Spirodelo-Salvinietum natantis[8].

Salwinia jest bardzo chętnie zjadana przez ptaki wodno-błotne[7].

Zagrożenia i ochrona

Salwinia pływająca jest w Polsce rośliną chronioną ściśle. Roślina umieszczona na Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[9] w grupie gatunków narażonych na wymarcie (kategoria zagrożenia V). Gatunek ten jest rzadki w wielu obszarach Europy, w Słowenii, Włoszech i na Ukrainie uznany za zagrożony[10]. Zagrożenie dla niego stanowi zanieczyszczenie wód, wysychanie zbiorników, regulacja rzek związana z niszczeniem starorzeczy.

Zastosowanie

Ze względu na rzadkość występowania i ochronę prawną w Polsce jest w zasadzie pozbawiona zastosowań praktycznych. Bywa czasem spotykana w akwariach , do których trafia wraz z odłowionym planktonem . Bywa hodowana w stawach i oczkach wodnych, zwłaszcza poza Polską.

Uprawa

Nadaje się do uprawy w zbiornikach słonecznych lub w półcieniu. W przypadku zbytniego namnożenia się - nadmiar osobników wyłowić siatką. W regionach z mroźnymi zimami, należy wyłowić przed zimą przynajmniej część osobników z oczka wodnego i przechować w płytkim zbiorniku (np. akwarium) usytuowanym w miejscu jasnym i nie narażonym na mróz. Problemu nie stanowią w uprawie szkodniki i choroby[11].

Przypisy

  1. Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns ( ang. ). Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2009-11-13].
  2. Salvinia natans (L.) All. ( ang. ). USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN) (Online Database). [dostęp 6 października 2008].
  3. T.G. Tutin (red.): Flora Europaea Volume 1. Cambridge: Cambridge at the University Press, 1964. 
  4. Salvinia natans (L.) All. ( ang. ). PLANTS Profile. [dostęp 6 października 2008].
  5. Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. . 
  6. Irena Rejment-Grochowska: Cykle rozwojowe roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973. 
  7. 7,0 7,1 S. Bernatowicz, P. Wolny: Botanika rybacka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1969. 
  8. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 
  9. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. . 
  10. M.M. Richerson, C.C. Jacono: Salvinia natans - understanding this unique Salvinia species ( ang. ). U.S. Geological Survey. [dostęp 7 października 2008].
  11. Salvinia natans ( ang. ). Missouri Botanical Garden. [dostęp 11 października 2008].

Bibliografia

  1. S. Kłosowski, G. Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2001. . 
  2. Z. Podbielkowski, H. Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982. . 
  3. Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2003. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Salwinia pływająca":

Planula ...

Perkoz dwuczuby ...

Salwinia pływająca Salwinia pływająca Systematyka Domena : eukarionty Królestwo : rośliny Podkrólestwo : naczyniowe Klad : monilofity Klasa : paprocie Rząd :salwiniowce Rodzina : salwiniowate Rodzaj : salwinia Gatunek :Salwinia pływająca Nazwa systematyczna Salvinia natans (L.) All.Fl. pedem. 2:289. 1785 Synonimy Marsilea natans L.Kategoria ...

Jednostka ...

Bitwa stalingradzka ...

Baza wojskowa ...

Baza ...

Wątrobowce ...

Śródziemie ...

Aldrowanda pęcherzykowata ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Salwinia pływająca":

001. Paprotniki (plansza 21) ...

Paprotniki (plansza 8) e height=380 width=770 > Paprocie narzecznica samcza orlica pospolita paprotka zwyczajna podrzeń żebrowiec Salwinia pływająca długosz królewski ...

001. Paprotniki (plansza 14) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie