Rajgras wyniosły
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	Euphyllophyta
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Klad :	jednoliścienne
Rząd :	wiechlinowce
Rodzina :	wiechlinowate
Rodzaj :	rajgras
Gatunek :	rajgras wyniosły
Nazwa systematyczna
Arrhenatherum elatius (L.) P. Beauv. ex J. & C. Presl Fl. Cech.: 17, 1819
Synonimy
Avena elatior L., Arrhenatherum asperum Opiz, Arrhenatherum avenaceum P. Beauv., Arrhenatherum biaristatum Peterm., Arrhenatherum cechicum Opiz, Arrhenatherum rupestre Dumort.

Rajgras wyniosły, rajgras francuski, owsik wyniosły (Arrhenatherum elatius) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (traw). Występuje w Europie, północnej Afryce i zachodniej Azji. Sprowadzona także przez człowieka do Ameryki Północnej i Australii. Wprowadzona do upraw łąkarskich we Francji (stąd nazwa) w XVIII wieku, na współczesnych ziemiach polskich uprawiana od końca tego samego wieku^[2]. Obecnie jest to trawa pospolita w całej Polsce, choć przed rozpowszechnieniem w uprawie była przynajmniej lokalnie gatunkiem rzadkim^[3].

Morfologia

Kwiat

Języczki liściowe

Pokrój

Trawa luźnokępowa o charakterystycznym wysokim i szybkim wzroście i sinawozielonym zabarwieniu. Tworzy liczne pędy generatywne i obficie ulistnione pędy wegetatywne.

Łodyga

Źdźbła do 100-160 cm wysokości, wzniesione, rzadko u dołu kolankowato zgięte, gładkie i lśniące.

Liście

Liczne – na pędach generatywnych 4-5 liści, na wegetatywnych 8-10. Liście jasnozielone, w pączku zwinięte. Pochwa liściowa otwarta, naga lub u młodych roślin delikatnie owłosiona. Języczek liściowy 2-4 mm długości, kołnierzykowaty, lekko ząbkowany na szczycie, białawy. Blaszki liściowe płaskie z wyraźnym nerwem głównym od spodu. Wzdłuż brzegów i od góry delikatnie orzęsione, długości do 30(40) cm i szerokości 3-7(10) mm.

Kwiaty

Zebrane w wiechowatym kwiatostanie o długości 10-25 cm, w czasie kwitnienia rozpierzchłym, poza tym skupionym. Podczas kwitnienia kwiatostan zielonkawobiały ze srebrzystym odcieniem. Na każdym piętrze kilka różnej długości gałązek. Kłoski 2-kwiatowe o długości 6-10 mm. Rzadko wykształca się więcej kwiatów, wówczas zredukowanych.

Zmienność

Gatunek z dużą liczbą odmian taksonomicznych. W Europie środkowej i zachodniej wyróżnia się trzy podgatunki^[4]:

• subsp. bulbosum (Willd.) Schübler & Martens (1834, Fl. Würtemb.: 70), znany też jako var. tuberosum Asch., var. bulbosum Willd. Spenner i var. nodosum (Reichenb.) C.E. Hubbard. Ma pędy w dolnej części bulwkowato zgrubiałe. Występuje jako chwast na polach.
• subsp. sardoum (E. Schmid) Gamisans (31.V.1974, Candollea, 29 (1): 46
• subsp. elatius – podgatunek typowy (podział na odmiany wg Falkowskiego 1982^[5]):

• var. atheromane Schröter et Elofson – dolna plewka z 2-4 ośćmi,
• var. biaristatum Peterm. – górny kwiat ościsty, ości równej długości, podobne,
• var. piliferum Beck – górny kwiat bez ości, plewki dolne słabo owłosione,
• var. subhirtum Asch. – brak ości w górnym kwiecie, pędy krótko, rzadko owłosione,
• var. pauciflorum – w kwiatostanie mało (4-5) kłosków.

Zastosowanie

• Ceniona trawa pastewna . W stanie zielonym odznacza się gorzkawym smakiem, dlatego zaleca się spasanie go w mieszankach z innymi roślinami^[6].

Przypisy

Bibliografia