PhyloCode – określenie Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Filogenetycznej ( ang. International Code of Phylogenetic Nomenclature) będącego jednym ze zbiorów zasad taksonomii organizmów żywych . W odróżnieniu od dotychczas powszechnie stosowanej taksonomii fenetycznej , grupującej organizmy ze względu na ich cechy charakterystyczne (takie jak np. obecność rdzenia kręgowego ), reguły PhyloCode ustalają zasady taksonomii filogenetycznej . Zgodnie z nimi organizmy grupowane są ze względu na pochodzenie od wspólnych przodków w klady (PhyloCode w odróżnieniu od tradycyjnych kategorii systematycznych nie zaleca nadawania kladom rang, aczkolwiek nie wyklucza ich stosowania^[1]).

Aby nazwa kladu została uznana za ważną musi zostać przedstawiona jej definicja filogenetyczna (w języku angielskim lub łacinie). PhyloCode przedstawia kilka – choć nie wszystkie – typów definicji filogenetycznych, do których należą m.in.^[2]:

Node-based – „najwęższy klad obejmujący A i B” (zapisane w skrócie „<A&B”). Przykładem kladu, którego nazwa ma definicję typu node-based jest Neornithes – „najwęższy klad obejmujący Struthio camelus i Passer domesticus ” („< Passer domesticus & Struthio camelus”)^[3], co znaczy, że Neornithes to klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka strusia i wróbla domowego i wszystkich jego potomków.

Branch-based (dawniej nazywana stem-based) – „największy klad obejmujący A, ale nie Z” (w skrócie: „>A~Z”), np. „ Tetanurae to najszerszy klad obejmujący Passer domesticus, ale nie Ceratosaurus nasicornis i Carnotaurus sastrei ” („> Passer domesticus ~ Ceratosaurus nasicornis ∨ Carnotaurus sastrei”)^[4], co oznacza, iż Tetanurae to największy klad obejmujący wszystkie zwierzęta bliżej spokrewnione z wróblem niż z ceratozaurem i karnotaurem.

Apomorphy-based – „największy klad obejmujący wszystkie organizmy wykazujące cechę M synapomorficzną z tą u A” (w skrócie „>M(A)”), np. Avifilopluma to „największy klad pochodzący od pierwszego przedstawiciela Panaves mającego pióra homologiczne z piórami Vultur gryphus ”^[5].

PhyloCode jest przedsięwzięciem alternatywnym wobec tradycyjnej nomenklatury hierarchicznej stosowanej w klasyfikacjach biologicznych . Powstał podczas warsztatów w Uniwersytecie Harvarda w sierpniu 1998 roku, kiedy ustalono jego cel i założenia. W wyniku dalszej współpracy grupy naukowców w kwietniu 2000 roku opublikowana została w Internecie pierwsza wersja PhyloCode. W lipcu 2002 roku na warsztatach w Uniwersytecie Yale rozdzielono reguły nazewnictwa kladów od reguł dotyczących nazewnictwa gatunków . Przyjęto, że PhyloCode nie będzie dotyczył (tymczasowo) nazewnictwa gatunków. Podczas pierwszego międzynarodowego kongresu nomenklatury filogenetycznej w lipcu 2004 roku w Paryżu utworzono Międzynarodowe Towarzystwo Nomenklatury Filogenetycznej (ang. International Society for Phylogenetic Nomenclature – ISPN). W dniach 28 czerwca – 2 lipca 2006 roku odbył się drugi kongres nomenklatury filogenetycznej na Uniwersytecie Yale.

Aktualna wersja oraz wersje historyczne PhyloCode dostępne są w internecie na stronach Uniwersytetu Ohio .

Zobacz też

• kladystyka

Przypisy

Linki zewnętrzne

• PhyloCode – witryna główna projektu ( ang. )
• Wersja 3a PhyloCode (PDF) ( ang. )
• International Society for Phylogenetic Nomenclature (ISPN)