Pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss), pot. tęczak –
ryba
z rodziny
łososiowatych
zaliczana do
łososi pacyficznych
.
Występowanie
Naturalnie występuje w
Ameryce Północnej
. Sztucznie rozpowszechniona niemal do wszystkich krajów świata. Do Polski sprowadzona w
XIX wieku
. Istnieją dwie odmiany: wędrowna, tzw. steelhead (spływająca do
morza
) i osiadła. W Polsce w niedużych ilościach spotkać go można w każdej niemal rzece oraz w wielu stawach i jeziorach. W Polsce nie zaobserwowano dotychczas stabilnej samorozradzającej się populacji. Ryby pochodzą z
zarybień
lub uciekają z
hodowli
.
Opis
Ubarwienie jest zależne od wieku i miejsca przebywania. Najczęściej srebrne boki, niebieskoszary lub zielonoszary grzbiet, różowa wstęga wzdłuż
linii bocznej
(której zawdzięcza swoją nazwę) oraz zawsze czarne plamki na bokach i płetwach.
- Długość
- Do 145
cm
, zazwyczaj 40–60 cm.
- Masa ciała
- Do 23
kg
, zwykle 4–5.
- Dojrzałość płciowa
- W 2 roku życia.
-
Ikra
- 500 do 3000 sztuk stosunkowo dużej ikry.
- Długość życia
- W środowisku naturalnym najwyżej 7 lat, w
Kalifornii
widziano jednak 11-letnie pstrągi[].
Odżywianie
Pstrągi tęczowe są niestrudzonymi i wiecznie głodnymi łowcami. Podstawę ich jadłospisu stanowią
owady
i ich
larwy
. Wiosną żywi się
jętkami
i
ważkami
, jesienią owadami zaniesionymi pod wodę przez wiatr. Pstrągi zjadają też małe ryby, żaby, kijanki oraz robaki.
Rozród
Dojrzewa płciowo w 2 lub 3 roku życia.
Tarło
pstrąga tęczowego odbywa się od grudnia do maja. Ryby wyszukują żwirowate ujścia rzek. Samica wykopuje w odpowiednim miejscu dołek, szybko machając płetwą. Składa do niego ikrę, którą samiec zapładnia. Samiczka ostrożnie zakrywa ikrę drobnymi kamyczkami i piaskiem. Młode pstrągi wykluwają się w różnym czasie, zależnie od temperatury wody. Te, które wylęgną się szybko, mają zawieszony
woreczek żółtkowy
, z którego czerpią pożywienie w pierwszych dniach życia. Dopóki nie spożytkują całego żółtka, pozostają w pobliżu jamki. W tym okresie nazywają się narybkiem. Tylko niewielka część dożywa dorosłości, większość pada ofiarą większych ryb. Rośnie bardzo szybko, w dobrych warunkach już w 3 roku życia waży około 1 kg.
Znaczenie gospodarcze
Pstrąg tęczowy jest cenioną rybą hodowlaną. Jego hodowla w Polsce rozwinęła się szczególnie na terenie Pomorza Gdańskiego, gdzie jest alternatywą dla gospodarki rybackiej Bałtyku. W efekcie 100-letniej tradycji tej hodowli wyhodowano dwa szczepy dostosowane do warunków mikroklimatycznych północnej Polski – obydwa uznawane za populacje lokalne[2].
Ciekawostki
Pstrągi tęczowe reagują bardzo czule na owady latające, dlatego jest on często łowiony przez
wędkarzy muchowych
Podgatunki
- Oncorhynchus mykiss aguabonita
- Oncorhynchus mykiss gairdnerii – pstrąg stalowogłowy (anadromiczny)
- Oncorhynchus mykiss gilberti
- Oncorhynchus mykiss irideus
- Oncorhynchus mykiss mykiss
- Oncorhynchus mykiss nelsoni
- Oncorhynchus mykiss stonei
- Oncorhynchus mykiss whitei
Przypisy
- ↑
Oncorhynchus mykiss
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑ Maciej Ligaszewski. Zasady i planowana ochrona zasobów genetycznych polskich, rodzimych linii karpia (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) i szczepów pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792). „Wiadomości Zootechniczne”. 4, ss. 49-55 (2006).
Bibliografia
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa:
Wiedza Powszechna
, 1976. (jako Salmo gairdneri irideus)
- Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. . (jako Salmo gairdneri)
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. . (jako Salmo gairdneri)
-
Oncorhynchus mykiss.
(
ang.
) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 13 września 2009]
Zobacz też
