|
proterozoik
proterozoik - (algonk, eozoik) -
w sensie geochronologicznym: drugi eon w dziejach Ziemi, młodszy od archaiku a starszy od fanerozoiku. Proterozoik trwał około dwóch miliardów lat (od około 2,5 mld do 542 mln lat temu). Dzieli się na trzy ery: paleoproterozoik, mezoproterozoik i neoproterozoik.
-
w sensie chronostratygraficznym: drugi eonotem, wyższy od archaiku niższy od fanerozoiku. Proterozoik dzieli sie na trzy eratemy: paleoproterozoik, mezoproterozoik i neoproterozoik.
Klimat
Klimat jest zróżnicowany: w pobliżu ówczesnych biegunów powstają lądolody, a obszary międzyzwrotnikowe charakteryzuje klimat gorący i miejscami suchy. Około 2,3 mld lat temu oraz w okresie od 750 mln do 580 mln lat pojawiają się bardzo silne zlodowacenia. Istnieje hipoteza Ziemi-śnieżki, zgodnie z którą podczas obu tych okresów lodowcowych nie tylko lądy, lecz również wszystkie oceany pokryły się grubszą niż 1 km warstwą lodu.
Geologia
Skorupa ziemska powoli stawała się grubsza i stabilniejsza, nasiliły się procesy sedymentacji, dzięki którym pojawiły się skały osadowe. W tym długim czasie nastąpiło kilka orogenez, które spowodowały metamorfozę wcześniej powstałych utworów osadowych, wulkanicznych i po części plutonicznych, oraz kilka etapów niszczenia gór. Były to: orogeneza algomijska na pograniczu archaiku i proterozoiku, orogeneza karelska, hudsońska, penakaen, grenwilska, dalslandzka, katangijska, kadomijska (kadomska), orogeneza assyntyjska, bajkalska. Początkowo atmosfera ziemska była pozbawiona tlenu. Dzięki rozwojowi życia na Ziemi, pod koniec proterozoiku następuje znaczny wzrost zawartości tlenu w atmosferze.
Flora
Wiciowce, zielenice, krasnorosty.
Fauna
Ewolucja zwierząt zapoczątkowana w archaiku postępuje. Pod koniec proterozoiku pojawiają się prymitywne tkankowce, takie jak jamochłony, gąbki, pierścienice, stawonogi. Życie ograniczone jest wyłącznie do morza. Środowiska ekstremalne powszechnie zasiedlają archeowce i bakterie.
Skamieniałości
Skamieniałości z tego okresu są wyjątkowo rzadkie, co wiąże się z brakiem szkieletu u ówczesnych zwierząt. Wprawdzie nie udało się wyróżnić jednoznacznie skamieniałości przewodnich dla proterozoiku, ale wiele informacji o tamtym okresie dostarczyła tzw. fauna ediakarańska, o której wszakże trudno powiedzieć by występowała powszechnie, miała szerokie spektrum środowiskowe, szybko ewoluowała i była łatwa do identyfikacji – a to są właśnie cechy wyróżniające skamieniałości przewodnie.
Inne hasła zawierające informacje o "proterozoik":
Prekambr
mln lat temu. Prekambrowi odpowiadają wiekowo dwie formalne jednostki stratygraficzne,
eony
:
archaik
,
proterozoik
oraz starszy od archaiku
hadeik
uznawany kiedyś za
eon
, obecnie raczej ...
Tarcza fennoskandzka
fragment
prekambryjskiej
platformy wschodnioeuropejskiej
, zbudowany z
metamorficznych
i
magmowych
skał
archaiku
i
proterozoiku
, o wieku określonym metodami
izotopowymi
na ok. 3,8 mld lat, powstały ...
Karkonosze
...
Eon
nazwie
eonotem
. W historii geologicznej Ziemi ustanowiono w zasadzie trzy eony:
archaik
,
proterozoik
i
fanerozoik
. Niekiedy w randze eonu jest wyróżniany
hadeik
, jednak ustalenia ...
Kraton
zbudowane są kratony. KratonizacjaKraton Ameryki PółnocnejTe i inne procesy doprowadziły do czasu
proterozoiku
do zgromadzenia się masy cokołów krystalicznych, które - jeśli nie zostały ...
Archaik
Eon poprzedzającyEon omawianyEon następny
hadeik
archaik
proterozoik
tabela stratygraficzna
Archaik (
ang.
Archean)w sensie
geochronologicznym
: najstarszy
eon
w dziejach Ziemi, trwający ...
Paleoproterozoik
Era poprzedzającaEra omawianaEra następna
neoarchaik
paleoproterozoik
mezoproterozoik
tabela stratygraficzna
Paleoproterozoik to pierwsza z trzech er
proterozoiku
, trwała od 2,5 mld ...
Mezoproterozoik
Era poprzedzającaEra omawianaEra następna
paleoproterozoik
mezoproterozoik
neoproterozoik
tabela stratygraficzna
MezoproterozoikW sensie
geochronologicznym
: Druga
era
proterozoiku
, trwająca od 1,6 do 1,0 ...
Neoproterozoik
Era poprzedzającaEra omawianaEra następna
mezoproterozoik
neoproterozoik
paleozoik
tabela stratygraficzna
Neoproterozoik (
ang.
Neoproterozoic)w sensie
geochronologicznym
: ostatnia
era
proterozoiku
, trwająca 458 milionów ...
Płaszcz ziemski
pokazuje, że największa część skorupy ziemskiej została wyprodukowana w czasie
archaiku
i
proterozoiku
, z malejącym stopniowo udziałem skał powstających w
fanerozoiku
. Do podobnych wniosków ...
Inne lekcje zawierające informacje o "proterozoik":
010. Dzieje Ziemi (plansza 3)
nazwą łączącą dwa eony: archaik (ery: eoarchaik, paleoarchaik, mezoarchaik i neoarchaik) i proterozoik (ery: paleoproterozoik, mezoproterozoik i neoproterozoik, które następnie dzielą się na różne ...
016. Stawonogi – najliczniejszy szczep zwierząt na Ziemi (plansza 3)
...
Geologiczne dzieje Polski (plansza 2)
prekambrze najstarszym okresie, obejmującym 85% dziejów Ziemi wydzielono dwa eony: archaik i proterozoik.
W tym czasie zachodziły kilkakrotne ruchy górotwórcze uaktywniające procesy wulkaniczne. Z tego ...
|
