Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

propaganda

propaganda - (od łac. propagare - rozszerzać, rozciągać, krzewić) - celowe działanie zmierzające do ukształtowania określonych poglądów i zachowań zbiorowości lub jednostki, polegające na perswazji intelektualnej i emocjonalnej (czasem z użyciem jednostronnych, etycznie niewłaściwych lub nawet całkowicie fałszywych argumentów). Gdy propaganda zmierza do upowszechnienia trwałych postaw społecznych, poprzez narzucenie lub zmuszenie odbiorców do przyjęcia określonych treści, wtedy stanowi jeden z elementów indoktrynacji.

W języku potocznym utrwaliło się wartościujące znaczenie terminu propaganda jako synonimu stosowania, kłamstw, półprawd, manipulacji – przeciwieństwo informacji, refleksji, dyskusji. Często nazywa się tak zabiegi marketingu politycznego.

Propaganda obejmuje szeroki zakres form. Może być to sztuka wizualna, polegająca na przekazywaniu jasnych i powszechnie znanych symboli, przedmiotów, fotografia, muzyka i radio (a obecnie również telewizja i Internet), język ciała oraz taniec, literatura (praktycznie w każdej znanej formie, także ulotki), teatr oraz kino.

Historia propagandy liczy sobie kilka tysięcy lat, jednak jej szczególny rozwój możemy obserwować dopiero współcześnie od XIX wieku (wraz z rozwojem demokracji parlamentarnej, a co za tym idzie walki wyborczej). Równocześnie powstała opinia publiczna. Stała się szczególnym narzędziem gry politycznej, walki wyborczej zarówno w rządach totalitarnych, masowych ruchach politycznych, ideologicznych jak i we współczesnej walce o władzę w krajach demokratycznych. Bardzo dużą rolę odegrała w narodowo-socjalistycznym demokratycznym i komunistycznym ustroju totalitarnym, gdzie pojawiła się w formie propagandy totalnej, wykluczając jakąkolwiek samodzielność w tworzeniu opinii widza czy słuchacza.

„Propaganda może łatwiej manipulować publicznością, która nie czyta, nie jest zaangażowana” - stwierdza powieściopisarz amerykański T. C. Boyle komentując badania dotyczące czytelnictwa w Stanach Zjednoczonych

Propaganda reżimów totalitarnych i państw demokratycznych

Nazizm i faszyzm


Adolf Hitler od początku swojej działalności specjalizował się w tematyce antysemickiej, rozprowadzał ulotki, wydawał gazetę. Już w Mein Kampf doceniał rolę propagandy jako środka do osiągnięcia celu, którym była władza. Hitler miał cały sztab ludzi (w tym plastyków i dekoratorów) zarówno do tworzenia ideologii jak i wprowadzania jej w życie. Do rozpowszechnienia ideologii zaczęto używać wyprodukowane specjalnie w tym celu radia, odbierające tylko jedną częstotliwość. Korzystano także z kina, gdzie prezentowano filmy sportowe (z umięśnionymi, jasnowłosymi Aryjczykami), oraz z plakatów, na których umieszczano karykatury (szczególnie antysemickie) i chwytliwe slogany. Hitler posługiwał się także masowymi widowiskami, paradami, wiecami i zawodami sportowymi.

Benito Mussolini, premier i duce Włoch znany był ze swoich płomiennych, porywających przemówień, do oddziaływania propagandowego wykorzystywał także kino. Pierwszym ministrem propagandy, działającym w latach 1928 - 1945 w III Rzeszy był Joseph Goebbels (1897-1945), sformułował on zasady propagandy goebbelsowskiej, które były wielokrotnie modyfikowane i wykorzystywane w przyszłości przez różne reżimy totalitarne.

Komunizm i stalinizm

Lenin był, obok Stalina, największym propagatorem komunizmu. Zaczął od wydawania "organu prasowego", później przyszły teksty propagandowe skierowane do szerokich rzesz robotników. Propaganda Lenina przytłumiona I wojną światową wybuchła w 1917 roku. W tym czasie do działalności zaczął on wykorzystywać radio, opracował symbolikę sierpa i młota oraz czerwoną gwiazdę. Równocześnie trwała propaganda za granicą z udziałem Lwa Trockiego. W Baku w 1918 utworzono Radę Propagandy, która miała wydawać dzienniki w językach azjatyckich.

Stalin korzystał z innych rodzajów propagandy niż współcześni mu Hitler i Mussolini. Apelował on do uczuć nacjonalistycznych swoich rodaków, narodowej dumy, odcinał się od potencjalnej pomocy z zagranicy. Po wydaleniu z kraju Trockiego nie miał on równego sobie przeciwnika, co pozwoliło prowadzić odpowiednią kampanię. Zaczęto propagować etos pracy przez wprowadzanie gospodarki planowej, oraz ideologię stachanowców. Wykorzystywano przy tym szczególnie kino, – które stawało się coraz bardziej dostępne dla mas, literaturę szczególnie przydatną przy indoktrynacji młodzieży, a także architekturę – metro moskiewskie, popularyzacja posągów wodza, posągów zwycięstwa, oraz szeregu innych działań propagandowych dotyczących wprowadzania kultu jednostki. Od 1947 roku za propagandę miał być odpowiedzialny Kominform, który jednak nie spełnił swojego zadania.

„Wielcy dyktatorzy uznają gigantyczną propagandową rolę kina. Zwłaszcza w pełnym analfabetów Związku Radzieckim z treścią propagandową docierał tylko film i plakat”.

Charakterystyczną cechą okresu stalinizmu było wykorzystywanie propagandy do walki politycznej i ataków na rzeczywistych lub domniemanych przeciwników komunizmu, co miało miejsce np. w przypadku sprawy lekarzy kremlowskich - 13 stycznia 1953 państwowa gazeta "Prawda" podała informacje o rzekomym "spisku lekarzy", którego celem miało być pozbawienie głównych przywódców ZSRR życia w wyniku niewłaściwego leczenia (jak ujawniono później była to prowokacja Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR, wykonana z polecenia Stalina).


Inne hasła zawierające informacje o "propaganda":

Antanas Smetona Merkysa . Emigracja 15 czerwca 1940 wraz z rodziną uciekł do Niemiec (jak podkreślała propaganda sowiecka: "po opróżnieniu swego konta bankowego"). Po krótkim pobycie w Szwajcarii ...

Rekatolicyzacja ...

Narodowy socjalizm dla ruchów skrajnych – w siłę rosły partie antysystemowe: komuniści i naziści.Populistyczna propaganda nazistowska trafiła na podatny grunt; NSDAP nie tylko koncentrowała się w ...

Adolf Hitler ...

Stepan Bandera i niezależności państwowej Ukrainy. "Zbrodniarza" i "satelitę" Hitlera uczyniła z niego komunistyczna propaganda, której celem było skłócenie Ukraińców z Polakami i Rosjanami[38].– napisali ukraińscy ...

Anarchizm Agoryzm5 Anarchizm jako ruch społeczny5.1 Okres I Międzynarodówki5.2 Komuna Paryska5.3 Anarchokomunizm i "propaganda czynem"5.4 Anarchizm a marksizm5.5 Ruch związkowy5.6 Rewolucje z początków XX w.5.7 ...

Polska Agencja Prasowa ...

Demokracja ludowa ...

Edward Gierek większe problemy z zakupem innych towarów, gł. mięsa i jego przetworów. Jednak propaganda sukcesu nie pozwalała ówczesnym władzom na jakąkolwiek korektę linii rozwojowej gospodarki ...

Zimna wojna ...


Inne lekcje zawierające informacje o "propaganda":

204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14) ...

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 5) ...

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 6) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie