Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa – państwowa jednostka organizacyjna powołana do zapewniania ochrony prawnej interesów Skarbu Państwa .

Struktura urzędu

Prokuratoria Generalna jest państwową jednostką organizacyjną, nad którą nadzór sprawuje Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. Prokuratoria jest jednak niezależna w zakresie podejmowanych działań i wydawania opinii prawnych.

Prokuratorią Generalną kieruje Prezes Prokuratorii Generalnej, przy pomocy wiceprezesów oraz dyrektorów oddziałów. W Prokuratorii Generalnej zatrudnieni są radcowie i starsi radcowie Prokuratorii Generalnej , a także pracownicy pomocniczy i obsługi.

Prezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa

Pracami Prokuratorii Generalnej kieruje Prezes Prokuratorii Generalnej, przy pomocy wiceprezesów i dyrektorów oddziałów Prokuratorii Generalnej. Ponadto Prezes reprezentuje Prokuratorię Generalną, kieruje Głównym Urzędem Prokuratorii Generalnej i jest przełożonym wszystkich radców i innych pracowników Prokuratorii Generalnej. Prezesa Prokuratorii Generalnej powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa. Prezesa Prokuratorii Generalnej powołuje się na pięcioletnią kadencję. Ta sama osoba nie może być Prezesem Prokuratorii Generalnej dłużej niż przez dwie kolejne kadencje. Wiceprezesów Prokuratorii Generalnej, w liczbie nieprzekraczającej dwóch, powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa na wniosek Prezesa Prokuratorii Generalnej.

• od 15 marca 2006 do 22 marca 2006 urząd opróżniony
• od 22 marca 2006 urząd sprawuje Marcin Dziurda^[1]

Zadania

Do zadań Prokuratorii Generalnej należy:

• wyłączne zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed Sądem Najwyższym i Naczelnym Sądem Administracyjnym - na mocy ustawy nowelizacyjnej Prokuratoria Generalna utraciła kompetencje do wykonywania zastępstwa procesowego Skarbu Państwa (SP) przed NSA (jak również przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi). Celem nowelizacji było unikniecie negatywnych sporów kompetencyjnych związanych z wykonywaniem przez SP zastępstwa procesowego przed sądami administracyjnymi (...) Źródło: Komentarz do ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. M. Dziurda (...) , 2006 LexisNexis
• zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed sądami powszechnymi , wojskowymi , administracyjnymi i polubownymi
• zastępstwo Rzeczypospolitej Polskiej przed sądami , trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych
• wydawanie opinii prawnych

Rys historyczny

I Rzeczpospolita

Ziemie polskie pod zaborami

Królestwo Polskie

Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa utworzono postanowieniem cara i króla polskiego Aleksandra I z dnia 29 września/11 października 1816 r. dla obrony własności publicznych. Funkcjonowała do 1915 r. jako praktycznie jedyny urząd państwowy świadczący o odrębności królestwa od reszty imperium rosyjskiego.

Galicja

Cesarsko - królewską Galicyjską Prokuratorię Skarbu utworzono w 1850 r. we Lwowie na mocy patentu Franciszka Józefa I . W 1867 r. wraz z reorganizacją ustroju państwa powołano drugi na ziemiach zaboru austriackiego oddział prokuratorii z siedzibą w Krakowie jako ekspozyturę prokuratorii lwowskiej. Galicyjska Prokuratoria Skarbu zakończyła urzędowanie w 1919 r.

II Rzeczpospolita

Dekretem Naczelnika Państwa w przedmiocie utworzenia Prokuratorji Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 lutego 1919 r. (zastąpionym w tym samym roku przez ustawę o tej samej nazwie) utworzono Prokuratorję Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, urząd państwowy którego zadaniem było:

• udzielanie na żądanie władz centralnych opinii prawnych w sprawach dotyczących majątkowych i publicznych interesów państwa
• udzielanie porad prawnych i współdziałanie w sporządzaniu aktów dotyczących praw i interesów państwa (nie tylko aktów prawnych )
• obowiązkowe i wyłączne zastępstwo praw i interesów majątkowych i publicznych państwa oraz funduszy i instytucji publicznych przed krajowymi sądami cywilnymi ( zastępstwo procesowe w sprawach cywilnych)
• zastępowanie na żądanie zainteresowanych organów administracji publicznej w sprawach dotyczących praw majątkowych państwa przed sądami karnymi, oraz w zakresie wszelkich praw i interesów państwa przed sądami prawa publicznego , organami administracji publicznej w kraju i zagranicą oraz przed sądami zagranicznymi (zastępstwo procesowe w sprawach karnych, administracyjnych i przed sądami zagranicznymi).

Prokuratoria miała swoją jedyną zagraniczną delegaturę w Wolnym Mieście Gdańsku .

Polska Ludowa

Po wojnie Prokuratoria Generalna istniała do 14 kwietnia 1951 , kiedy to wszedł w życie dekret z dnia 29 marca 1951 r. o organach zastępstwa prawnego, trzy lata później uchylony przez dekret z dnia 2 czerwca 1954 r. o zastępstwie sądowym władz, urzędów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych. Od tej pory zastępstwo procesowe na rzecz Skarbu Państwa pełnili kierownicy danych jednostek państwowych ( przedsiębiorstw , urzędów ).

III Rzeczpospolita

W nowym ustroju społeczno-gospodarczym coraz bardziej widoczna stawała się potrzeba powołania centralnego urzędu , który dbałby o interesy Skarbu Państwa . Ustawą z dnia 8 lipca 2005 r. ponownie powołano do życia Prokuratorię Generalną (Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa). Działalność rozpoczęła 15 marca 2006 .

Przypisy

1. ↑ powołany przez Prezesa Rady Ministrów Kazimierza Marcinkiewicza

Zobacz też

• adwokatura
• prokuratura
• radca Prokuratorii Generalnej
• radca prawny
• Ministerstwo Skarbu Państwa
• Trybunał Skarbowy Radomski

Linki zewnętrzne

• strona Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
• Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ( Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 )
• artykuł O Prokuratorii Generalnej w Polsce - historia i teraźniejszość