Pradziad
Szczyt Pradziada (1491 m n.p.m.) Szczyt Pradziada (1491 m n.p.m.)
Położenie	Czechy , Europa
Pasmo	Jesioniki , Sudety
Wysokość	1491 m n.p.m.
Pradziad
50°04'58.87″N 17°13'51.38″E / 50.08302, 17.23094 Na mapach: 50°04'58.87″N 17°13'51.38″E / 50.08302, 17.23094

Pradziad zimą wraz z pasmem górskim Jesioniki .

Pradziad widziany z Bruntál .

Pradziad, wieża nadajnika TV.

Pradziad ( czes. Praděd, niem. Altvater) – 1491 m n.p.m. (podawane są też inne wysokości 1492 oraz 1493 m n.p.m.) – najwyższy szczyt w paśmie górskim Jesioniki ( Czechy ). Najwyższy szczyt Moraw i Śląska Czeskiego (i całego Górnego Śląska ), a zarazem najwyższy szczyt Sudetów Wschodnich oraz 6. co do wysokości w całych Sudetach. Na wierzchołku panują surowe warunki klimatyczne (średnia temperatura nie przekracza 1 °C, wieją bardzo silne wiatry, głównie z kierunku północno-zachodniego).

Na szczycie i w jego otoczeniu znajduje się Rezerwat Przyrody Pradziad powstały w 1991 roku z połączenia 6 odrębnych rezerwatów: Petrovy kameny, Velká kotlina, Malá kotlina, Vrchol Pradědu, Divoký Důl. Ochronie podlega roślinność alpejska i tundrowa oraz prastary drzewostan świerkowy.

Wieża nadajnika

Obecną wieżę retransmisyjną RTV na Pradziadzie poprzedzała wieża drewniana, na której były umieszczone antenty paraboliczne . Konstrukcja ta jednak nie była w stanie pomieścić kolejnych urządzeń, wobec czego przestała spełniać swoją rolę, dlatego podjęto budowę betonowej wieży nadajnika o wysokości 162 metrów. Budowę rozpoczęto w 1968 r. od wybudowania drogi dojazdowej na szczyt, a w 1977 rozpoczęto właściwą budowę wieży, którą zakończono w 1983 . Budowla przypomina startującą rakietę kosmiczną, zaprojektował ją m.in. Jan Liška. W podnóżu wieży oprócz urządzeń przekaźnikowych mieści się hotel wraz z restauracją oraz stacja meteorologiczna. Natomiast na wysokości 1563 m n.p.m. znajduje się oszklony taras widokowy (wjazd windą). Przy dobrej widoczności dalekie widoki od Śnieżki na zachodzie aż po Tatry na wschodzie oraz Masyw Schneeberga w austriackich Alpach na południu.

Historia

Do XIX wieku pod Pradziadem prowadzono gospodarkę pasterską, głównie wypas owiec oraz wyrąb lasów. W końcu XIX wieku, z uwagi na dogodny dojazd z pobliskiej Karlovej Studanki zaczyna się rozwijać turystyka. W 1903 roku wg projektu wiedeńskiego architekta Franza Rittera von Neumanna zostaje wzniesiona neogotycka wieża widokowa Altvaterturm (do 1921 nazywana Habsburgwarte, a po przyłączeniu Kraju Sudeckiego do III Rzeszy Adolf Hitler Turm) o wysokości 32,5 m oraz szerokości u podstawy 14,5 m. Od samego początku ta kamienna budowla źle znosi trudne warunki klimatyczne i wymaga ciągłych napraw. W czasie II wojny światowej znajduje się w niej obserwatorium meteorologiczne Wehrmachtu . Po wojnie w 1946 roku wieża zostaje zamknięta dla turystów. Ponownie otwarta w latach 1951 - 1957 , kiedy to po odkryciu szczelin w murach zostaje ponownie zamknięta przez nadzór budowlany. W 1959 roku wieża uległa zawaleniu. W 2004 w Turyngii na wzgórzu Wetzstein została wzniesiona wierna kopia wieży Altvaterturm.

Panorama z drogi prowadzącej do wieży widokowej

Wieża Altvaterturm – wierna rekonstrukcja z 2004 na wzgórzu Wetzstein, Turyngia

Turystyka

Popularny ośrodek sportów zimowych. 6 wyciągów narciarskich, najdłuższy 900 m. Doskonałe warunki śniegowe od grudnia aż do maja. Przeszkodą w uprawianiu sportów zimowych mogą być bardzo silne wiatry i niskie temperatury. W zimie dojazd do parkingu Hvezda, skąd 5 km autobusem jeżdżącym wahadłowo ( czes. kivadlo). Rozbudowana baza hotelowa – 6 hoteli i pensjonatów oraz gastronomiczna.

W lecie i wczesną jesienią miejsce licznie odwiedzane przez turystów i rowerzystów (sieć doskonale oznakowanych tras rowerowych). Wjazd na parking Ovčárna – płatny.

Ciekawostki

Czubek wieży na Pradziadzie jest najwyżej położonym punktem stałym w całych Sudetach . Znajduje się on bowiem na wysokości 1653 m n.p.m. (1491 m + 162 m), a więc kilkadziesiąt metrów wyżej, aniżeli najwyższy punkt Obserwatorium Wysokogórskiego IMGW na Śnieżce , znajdujący się na poziomie 1620 m n.p.m.

Linki zewnętrzne

• Praděd
• Wetzstein na De Wiki