Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Prawo konstytucyjne

Prawo konstytucyjne

Prawo konstytucyjne (dawniej: Prawo polityczne, Prawo państwowe[1]) to zespół norm prawnych określających ustrojowe zasady funkcjonowania państwa , treść i sposoby zagwarantowania praw człowieka i obywatela oraz zaspokajania potrzeb społecznych, sposób tworzenia prawa , hierarchię źródeł prawa a także kompetencje i wzajemne relacje pomiędzy organami władzy państwowej.

Spis treści

Źródła prawa konstytucyjnego

Podstawowym aktem prawnym określającym ustrój państwa jest konstytucja , jej postanowienia znajdują rozwinięcie w szeregu ustaw . Najczęściej konstytucja ma postać jednego aktu prawnego, może mieć też kształt kilku aktów tej samej rangi (stan taki istniał w Polsce od września 1992 r. do wejścia w życie obecnej Konstytucji z 1997 r.). Wyjątkiem jest ustrój Wielkiej Brytanii , w której porządku prawnym, brak jest jednolitego aktu tej rangi, zaś treść konstytucji można wywieść z szeregu aktów prawnych powstałych na przestrzeni wieków (np. Wielkiej Karty Swobód z 1215 r., Act of Settlement z 1701 r.).

W demokratycznym państwie prawa przyjmuje się wymóg zgodności wszystkich aktów prawnych z konstytucją ("Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej"[2]. Jest to wynikiem przyjętej hierarchii aktów prawnych, zgodnie z którą każda ustawa musi być zgodna z konstytucją (zasada konstytucyjności, zaś każde rozporządzenie wykonawcze nie może być sprzeczne z ustawą i konstytucją (zasada legalności). Do oceny zgodności aktów prawnych z normami wyższego rzędu powołany jest Trybunał Konstytucyjny .

Podstawowymi źródłami prawa stanowionego (zwanych inaczej aktami prawotwórczymi ) w Polsce są, enumeratywnie wymienione w Konstytucji , następujące akty normatywne :

Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów są w świetle Konstytucji traktowane jako źródła prawa wewnętrznego. Aby ustalić treść norm prawnych należy zastosować odpowiednie reguły interpretacyjne prawa . Od źródeł prawa należy odróżnić akty stosowania prawa, które mają charakter konkretno-indywidualny i są nimi np. wyroki sądowe w konkretnych sprawach lub decyzje administracyjne .

Zasady naczelne Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 1997 r.

Zasada państwa jako dobra wspólnego

Art. 1

Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

Zasada demokratycznego państwa prawnego

Art. 2

Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej .

Zasada państwa unitarnego

Art. 3

Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym .

Zasada suwerenności narodu

Art. 4 ust. 1

Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.

Art. 4 ust. 2

Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.

Co znaczy tyle, że suwerenną władzę sprawuje lud (albo Naród), piastując tę władzę poprzez fakt, że władza należy i pochodzi od Narodu, czyli, że władza może określać sposób postępowania wszystkich podległych podmiotów jedynie przy legitymizacji Narodu[].

Zasada konstytucjonalizmu

Art. 8 ust. 1

Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 8 ust. 2

Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.

Oznacza to, że właśnie konstytucja stoi najwyżej w systemie źródeł prawa, czyli jest najważniejszym aktem prawnym.

Zasada podziału władz

Art. 10 ust. 1

Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej , władzy wykonawczej i władzy sądowniczej .

Art. 10 ust. 2

Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat , władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów , a władzę sądowniczą sądy i trybunały .

Dziś mówimy o poliformizmie władz a nie o trójpodziale .

Zasada pluralizmu politycznego

Art. 11 ust. 1

Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.

Art. 11 ust. 2

Finansowanie partii politycznych jest jawne.

Art. 13

Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swych programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu , a także tych, których program zakłada nienawiść rasową i narodowościową , stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.

Zasada społeczeństwa obywatelskiego

Art. 12

Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych , organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.

Zasada decentralizacji i samorządu

Art. 15 ust. 1

Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej.

Zasada społecznej gospodarki rynkowej

Art. 20

Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.

Przypisy

  1. Stanisław Sagan, Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2001
  2. Art. 8 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. ( Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 )

Bibliografia

  1. Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kraków 2004.
  2. Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2004.
  3. Boć J., Konstytucje Rzeczypospolitej Polskiej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
  4. Garlicki L., Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2003.
  5. Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2004.
  6. Kruk M., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z komentarzem, Warszawa 1997.
  7. Ludwikowski R. R., Prawo konstytucyjne porównawcze, Toruń 2000.
  8. Rost A., Instytucje polskiego prawa konstytucyjnego, Poznań 2005.
  9. Sagan S., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2000.
  10. Sarnecki P. , Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 2005.
  11. Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 1997.
  12. Skrzydło W., Polskie prawo konstytucyjne, Lublin 2004.
  13. Winczorek P., Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 1997.
  14. Witkowski Z., Prawo konstytucyjne, Toruń 2006.


Inne hasła zawierające informacje o "Prawo konstytucyjne":

Biskup ...

Mieszko II Lambert ...

Adwentyzm ...

Linz ...

Uniwersytet Witolda Wielkiego ...

Cena ...

Stanisław Narutowicz ...

Jonas Basanavičius ...

Sejm grodzieński (1793) ...

Wittenberga ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Prawo konstytucyjne":

Zasady zgodnego z prawem wykorzystywania komputera (plansza 4) ...

02c Pojęcia podstawowe - część 3 (plansza 14) ...

15 Holowanie (plansza 6) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie