Prawo i Sprawiedliwość
Lider	Jarosław Kaczyński
Data założenia	13 czerwca 2001
Adres siedziby	ul. Nowogrodzka 84/86, 02-018 Warszawa
Ideologia polityczna	neokonserwatyzm , chrześcijańska demokracja
Deklarowane poglądy gospodarcze	solidaryzm
Liczba członków	około 22 000 (luty 2010 )[1]
Członkostwo międzynarodowe	brak
Europejska Grupa Parlamentarna	Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy
Młodzieżówka	Forum Młodych PiS
Barwy	czerwień      lazur ( błękit )
Obecni posłowie	162
Obecni senatorowie	39
Obecni eurodeputowani	14
strona oficjalna

Prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński

Prawo i Sprawiedliwość (PiS) – polska partia polityczna zarejestrowana sądownie 13 czerwca 2001 (pierwszy komitet lokalny PiS powstał już 22 marca 2001), założona na fali popularności uzyskanej przez Lecha Kaczyńskiego podczas pełnienia przez niego funkcji ministra sprawiedliwości (od czerwca 2000 do lipca 2001). Deklarowana ideologia partii stanowi połączenie konserwatyzmu i chrześcijańskiej demokracji . W latach 2005–2007 Prawo i Sprawiedliwość sprawowało władzę, tworząc rząd Kazimierza Marcinkiewicza i rząd Jarosława Kaczyńskiego (od 2006 do 2007 w koalicji z Samoobroną RP i Ligą Polskich Rodzin ). W latach 2005–2010 kandydat PiS Lech Kaczyński sprawował urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej . Działacze PiS starszej generacji wywodzą się w większości ze środowisk dawnej AWS ( PC , RS AWS , SKL i ZChN ) oraz ROP .

Program polityczny

PiS opowiada się za zwiększeniem praw dla ofiar przestępstw i zaostrzeniem kar dla przestępców w szczególności za przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu. Ugrupowanie postulowało utworzenie Centralnego Biura Antykorupcyjnego i wprowadzenie zasady jawności oświadczeń majątkowych polityków i urzędników.

Partia popiera integrację z Unią Europejską , a także jest za polityką proamerykańską. PiS poparło także udział polskich żołnierzy w operacji w Iraku i sprzeciwiało się ich natychmiastowemu wycofaniu.

PiS zaprezentowało całościowy projekt nowej konstytucji przewidujący m.in.: przyznanie prezydentowi prawa wydawania na wniosek Rady Ministrów rozporządzeń z mocą ustaw, zmniejszenie Sejmu i Senatu , likwidację Rady Polityki Pieniężnej .

Partia sprzeciwia się: legalizacji eutanazji , aborcji , rejestracji związków homoseksualnych oraz legalizacji tzw. " narkotyków miękkich".

PiS postuluje natomiast: przywrócenie kary śmierci ^[2], lustracji majątkowej polityków oraz upublicznienie nazwisk wszystkich agentów peerelowskich służb specjalnych i dekomunizację, a także zmniejszenie liczby mandatów w obu izbach Zgromadzenia Narodowego i wprowadzenie systemu semiprezydenckiego .

Program gospodarczy

Partia sprzeciwia się wprowadzeniu podatku liniowego. Opowiada się za progresywną skalą podatkową. Wyrazem tego było m.in. poparcie dla propozycji wprowadzenia 50% stawki PIT w 2004^[3]. Natomiast w 2006 posłowie partii poparli redukcję stawek podatkowych do dwóch – 18 i 32%.

PiS deklaruje wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw poprzez m.in. obniżanie pozapłacowych kosztów pracy (tzw. klina podatkowego), do czego Sejm (m.in. głosami PiS) przyczynił się już w 2007, obniżając składkę rentową, oraz likwidację barier biurokratycznych hamujących rozwój przedsiębiorczości (tzw. Pakiet Kluski, nie został jednak poddany pod głosowanie).

Partia postuluje też gruntowną reformą finansów publicznych, m.in. likwidację jednostek budżetowych, funduszy celowych i gospodarstw pomocniczych i włączenie ich wydatków do budżetu, oraz wprowadzenie koncepcji budżetu zadaniowego. Ponadto proponuje wprowadzenie ulg podatkowych ze względu na ilość dzieci w rodzinie, utrzymanie zróżnicowanych stawek podatku VAT przy jednoczesnym obniżaniu stawki podstawowej.

Ugrupowanie sprzeciwia się pochopnie przeprowadzanej prywatyzacji. Postuluje utrzymanie przez państwo kontroli nad spółkami o strategicznym znaczeniu. Sprzeciwia się też nadmiernym cięciom w wydatkach socjalnych. Popiera zachowanie bezpłatnej edukacji w szkołach podstawowych, średnich i na wyższych uczelniach państwowych, oraz obecny system finansowania służby zdrowia. Proponuje wprowadzenie systemu gwarantowanych przez państwo kredytów mieszkaniowych. Opowiada się za szeroko pojętym programem wspierania polskiej rodziny. W tym celu proponuje opracowanie i przyjęcie kompleksowego programu polityki prorodzinnej.

Historia PiS

Kalendarium

2001

• 22 marca – Jarosław Kaczyński ogłasza w Białymstoku powołanie pierwszego lokalnego komitetu Prawo i Sprawiedliwość
• 26 marca – grupa polityków SKL i ZChN (po opuszczeniu swoich partii) oraz działacze Ligi Republikańskiej powołują nową partię – Przymierze Prawicy
• 28 marca – sądowna rejestracja pierwszego komitetu PiS
• 21 kwietnia – I Konwencja Przymierza Prawicy
• 26 kwietnia – powstaje Krajowy Komitet PiS z Lechem Kaczyńskim na czele
• 23 maja – Przymierze Prawicy podpisuje porozumienie o wspólnym starcie w wyborach z list PiS
• 29 maja – Kongres Założycielski PiS przekształca Krajowy Komitet PiS w partię polityczną
• 5 czerwca – PiS składa do sądu wniosek o rejestrację jako partia polityczna
• 9 czerwca – konwencja otwierająca kampanię Komitetu Wyborczego PiS
• 13 czerwca – PiS zostaje zarejestrowany sądownie jako partia polityczna
• 5 lipca – powstaje Klub Parlamentarny PiS, w skład którego wchodzi 18 posłów
• 4 sierpnia – Konwencja Programowa Komitetu Wyborczego PiS
• 23 września – w wyniku wyborów parlamentarnych Komitet Wyborczy PiS uzyskuje 9,50% głosów i 44 mandaty poselskie
• 1–2 grudnia – II tura Kongresu Założycielskiego PiS
• 9 grudnia – I Zjazd Krajowy Przymierza Prawicy

2002

• 2 czerwca – Kongres Zjednoczeniowy PiS i Przymierza Prawicy
• 27 października – w wyniku wyborów samorządowych Koalicyjny Komitet Wyborczy PO-PiS uzyskuje 16,02% głosów i 97 mandatów radnych wojewódzkich
• 10 listopada – w wyniku drugiej tury wyborów samorządowych Lech Kaczyński został wybrany na prezydenta miasta stołecznego Warszawy

2003

• 18 stycznia – V tura Kongresu Założycielskiego PiS; na prezesa partii w miejsce Lecha Kaczyńskiego (odtąd Prezesa Honorowego PiS) zostaje wybrany Jarosław Kaczyński
• 12 października – w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie podlaskim (okręg Białystok) zwycięża kandydat PiS – Krzysztof Jurgiel (otrzymuje 35,29% głosów)

2004

• 13 czerwca – w wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego PiS uzyskuje 12,67% głosów i 7 mandatów w PE

2005

• 25 września – w wyniku wyborów parlamentarnych PiS uzyskuje 26,99% głosów i 155 mandatów poselskich oraz 49 senatorskich
• 23 października – w wyniku drugiej tury wyborów prezydenckich Lech Kaczyński został wybrany na Prezydenta RP

2006

• 3–4 czerwca – II Kongres Prawa i Sprawiedliwości; Lech Kaczyński rezygnuje z tytułu Prezesa Honorowego PiS w związku z objęciem urzędu Prezydenta RP; na prezesa partii zostaje wybrany ponownie Jarosław Kaczyński; wiceprezesami PiS na kolejną czteroletnią kadencję zostają wybrani: Ludwik Dorn , Marek Jurek , Adam Lipiński oraz Kazimierz Michał Ujazdowski
• 12 listopada – w wyniku wyborów samorządowych PiS uzyskuje 25,12% głosów i 170 mandatów radnych wojewódzkich

2007

• 14 kwietnia – Marek Jurek składa funkcję wiceprezesa partii i rezygnuje z członkostwa w PiS, podejmując próbę utworzenia własnego ugrupowania politycznego, mającego współpracować z PiS
• 27 kwietnia – z grupy posłów, którzy odeszli z PiS wraz z Markiem Jurkiem, powstaje Koło Poselskie Prawica Rzeczypospolitej
• 11 maja – na nowego wiceprezesa partii zostaje wybrany Paweł Zalewski
• 20 maja – w wyniku przedterminowych wyborów samorządowych do Sejmiku Województwa Podlaskiego PiS uzyskuje 31,43% głosów i 12 mandatów radnych wojewódzkich
• 21 października – w wyniku przedterminowych wyborów parlamentarnych PiS uzyskuje 32,11% głosów i 166 mandatów poselskich oraz 39 senatorskich
• 5 listopada – z funkcji wiceprezesów partii rezygnują: Ludwik Dorn, Kazimierz Michał Ujazdowski i Paweł Zalewski
• 8 grudnia – II tura II Kongresu Prawa i Sprawiedliwości; Jarosław Kaczyński otrzymuje wotum zaufania jako prezes partii

2008

• 12 stycznia – na nowych wiceprezesów partii zostają wybrani: Marek Kuchciński , Aleksandra Natalli-Świat i Zbigniew Ziobro
• 22 czerwca – w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie podkarpackim (okręg Krosno) zwycięża kandydat PiS – Stanisław Zając (otrzymuje 48,38% głosów)

2009

• 31 stycznia–1 lutego – III tura II Kongresu Prawa i Sprawiedliwości; obrady zakończono przyjęciem programu partii pt. "Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska"
• 7 czerwca – w wyborach do Parlamentu Europejskiego PiS uzyskuje 27,4% głosów, zajmując 2. miejsce i otrzymując 15 mandatów
• 26 września – podczas IV tury II Kongresu zostaje przyjęty nowy statut ugrupowania

2010

• 9 stycznia – piątym wiceprezesem partii zostaje Przemysław Gosiewski
• 6–7 marca – odbywa się III Kongres Prawa i Sprawiedliwości, podczas którego mają miejsce m.in. panele dyskusyjne oraz wybór prezesa partii, którym ponownie zostaje Jarosław Kaczyński. Wyrażono także poparcie dla prezydenta Lecha Kaczyńskiego w wypadku ubiegania się o reelekcję
• 10 kwietnia – w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem , w drodze na uroczystości upamiętniające pomordowanie polskich oficerów w Katyniu w 1940, ginie prezydent Lech Kaczyński wraz z małżonką, a także kilku działaczy Prawa i Sprawiedliwości, m.in. wiceprezesi partii Przemysław Gosiewski i Aleksandra Natalli-Świat oraz przewodnicząca klubu parlamentarnego PiS Grażyna Gęsicka
• 20 czerwca – kandydat partii na prezydenta Jarosław Kaczyński zajmuje 2. miejsce w pierwszej turze wyborów prezydenckich, uzyskując 36,46% głosów i przechodzi do drugiej tury
• 4 lipca – Jarosław Kaczyński uzyskuje 46,99% głosów w II turze wyborów prezydenckich i nie zdobywa urzędu
• 24 lipca – na nową czteroletnią kadencję wybrano wiceprezesów partii: Adama Lipińskiego, Beatę Szydło i Zbigniewa Ziobrę
• 25 września – do Prawa i Sprawiedliwości przystąpiła Polska Plus

Wybory samorządowe

20 czerwca 2002 Prawo i Sprawiedliwość zawarło koalicję wyborczą w wyborach do sejmików województw (z wyjątkiem mazowieckiego i podkarpackiego ) z Platformą Obywatelską . Koalicja ta, już w trakcie kampanii wyborczej określana jako POPiS , odnotowała niski wynik (12,11% ważnych głosów), co spowodowane było w dużej mierze przez brak bezpłatnego czasu antenowego w programach ogólnopolskich Telewizji Polskiej i Polskiego Radia. Duży wpływ na wynik miał też fakt, iż wyborcy Platformy niekoniecznie chcieli oddawać głosy na wspólną listę z PiS (przenieśli swe głosy na UW i SLD ), zwolennicy PiS-u zaś poparli kandydatów Ligi Polskich Rodzin . W efekcie wyborów PiS współrządzi obecnie w województwach mazowieckim, małopolskim, dolnośląskim i pomorskim. W wyborach samorządowych Lech Kaczyński został prezydentem Warszawy . W wyborach samorządowych w 2006, PiS przegrał z Platformą Obywatelską w wyborach do sejmików wojewódzkich, natomiast wygrał w wyborach do rad gmin i powiatów. Wybory te potwierdziły silne miejsce PiS-u jako partii konserwatywnej na polskiej scenie politycznej.

Wybory parlamentarne

Poparcie dla PiS w wyborach 2007 z podziałem na okręgi

W wyborach do Sejmu 23 września 2001 (z listy PiS kandydowali też członkowie Przymierza Prawicy ) PiS uzyskało 9,50% głosów co pozwoliło mu zająć czwarte miejsce i zdobyć 44 mandaty poselskie. 25 września 2005 Prawo i Sprawiedliwość zwyciężyło w wyborach parlamentarnych zdobywając 26,99% głosów w wyborach do Sejmu. 21 października 2007 Prawo i Sprawiedliwość uzyskało 32,11% co, pomimo zwiększenia poparcia o około 5 pkt. proc., pozwoliło PiS zająć dopiero drugie miejsce i zdobyć 166 mandatów poselskich. W uzupełniających wyborach do Senatu w okręgu krośnieńskim po śmierci Andrzeja Mazurkiewicza w 2008 kandydat PiS Stanisław Zając odniósł zwycięstwo, zdobywając mandat. Osiągnął wynik 47,92%. Po jego śmierci w katastrofie w Smoleńsku w 2010 jego żona Alicja Zając wygrała 20 czerwca tego samego roku wybory uzupełniające w tym samym okręgu, będąc jedyną kandydatką. Tego samego dnia w wyborach uzupełniających w okręgu płockim, zarządzonych po śmierci w katastrofie lotniczej Janiny Fetlińskiej , kandydat PiS przegrał z kandydatem PSL i nie uzyskał mandatu.

Wybory do PE

W wyborach do Parlamentu Europejskiego 13 czerwca 2004 PiS uzyskało 12,67% głosów co pozwoliło zająć mu trzecie miejsce i zdobyć 7 mandatów. Eurodeputowani PiS wchodzą w skład Unii na rzecz Europy Narodów .

W wyborach do Parlamentu Europejskiego 7 czerwca 2009 PiS otrzymało 2 017 607 głosów (27,4%), zajmując 2. miejsce i wprowadzając do PE 15 deputowanych.

Wybory prezydenckie

Premier Marcinkiewicz i Lech Kaczyński w czasie uroczystości zaprzysiężenia prezydenta

Lech Kaczyński , 19 marca 2005, jako pierwszy zgłosił swoją chęć wystartowania z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w wyborach prezydenckich w 2005 . Jego sztab wyborczy został zarejestrowany przez Państwową Komisję Wyborczą 23 czerwca 2005. W I turze wyborów, 9 października, głosy na Lecha Kaczyńskiego oddało 4 947 927 wyborców (33,10%). Pozwoliło mu to zająć 2. miejsce. Tym samym, ponieważ pierwsza tura nie przyniosła rozstrzygnięcia, dwa tygodnie później, odbyła się druga tura wyborów prezydenckich. 23 października 2005, Lech Kaczyński wygrał II turę wyborów prezydenckich, zdobywając 54,04% głosów. Uzyskał duże poparcie we wschodniej, południowej i centralnej Polsce.

Kandydatem PiS w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010 spowodowanych śmiercią urzędującego prezydenta Lecha Kaczyńskiego w katastrofie rządowego tupolewa pod Smoleńskiem , został brat zmarłego prezydenta, Jarosław Kaczyński . W pierwszej turze wyborów, która odbyła się 20 czerwca, uzyskał on 6 128 255 głosów (36,46%), zajmując 2. miejsce spośród 10 kandydatów i przechodząc do II tury, która odbyła się 4 lipca. Na kandydata PiS zagłosowało w niej 7 919 134 osób wyborców (tj. 46,99%) i przegrał on z Bronisławem Komorowskim . Podobnie jak jego brat 5 lat wcześniej, miał najwyższe poparcie we wschodniej, południowej oraz centralnej Polsce.

Wyniki wyborów prezydenckich w 2010 (pierwsza tura)

Blok Naprawy Państwa

Propozycja wysunięta przez prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego 21 stycznia 2006 po naradzie Rady Politycznej PiS. BNP miał być koalicją parlamentarną skupiającą ugrupowania Prawa i Sprawiedliwości, Platformy Obywatelskiej , Ligi Polskich Rodzin , Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz Samoobrony RP (wszystkie kluby V kadencji Sejmu RP oprócz Sojuszu Lewicy Demokratycznej ).

Koalicja BNP miała być zapleczem rządu Kazimierza Marcinkiewicza w parlamencie. Miała realizować zadanie naprawy państwa polskiego i realizację programu koalicyjnego. Miała stanowić kontynuację paktu stabilizacyjnego, zaproponowanego wcześniej również przez Jarosława Kaczyńskiego. Na pakt stabilizacyjny składa się jedenaście projektów ustaw autorstwa Prawa i Sprawiedliwości. BNP miał być alternatywą dla rozpisania nowych wyborów i umożliwić wyjście z kryzysu sejmowego .

W styczniu 2008 tygodnik " Wprost " opublikował fragmenty tajnego raportu napisanego na zlecenie LiD przez wybranych ekspertów lewicy. Konkluzją raportu było że "jedyną spójną wizję problemów kraju i sposobów radzenia sobie z nimi przedstawiał właśnie PiS"^[4].

Aktualna sytuacja partii

Obecnie Prawo i Sprawiedliwość jest największą partią opozycyjną w polskim parlamencie (klub PiS liczy 162^[5] posłów i 39 senatorów). Partia podaje, że należy do niej "ponad 20 000 członków".

W maju 2008 władze partii wyszły z zamiarem utworzenia zagranicznych struktur partyjnych w Chicago . Prawo i Sprawiedliwość cieszy się wśród tamtejszej Polonii dużym poparciem^[6]. W wyborach prezydenckich w 2005 kandydat PiS Lech Kaczyński zdobył tam ponad 75% głosów (jego konkurent Donald Tusk zdobył wtedy 19% głosów).

W 2009 PiS zajęło 2. miejsce w wyborach do Parlamentu Europejskiego , uzyskując 15 mandatów. Partia wystąpiła z Unii na Rzecz Europy Narodów i utworzyła wraz z brytyjską Partią Konserwatywną i czeską Obywatelską Partią Demokratyczną nową frakcję – Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy .

W 2010 kandydat PiS na prezydenta Jarosław Kaczyński zajął 2. miejsce, przechodząc do drugiej tury. Przegrał w niej z Bronisławem Komorowskim . W tym samym roku do struktur PiS została włączona Polska Plus .

Katastrofa lotnicza w 2010

Wśród osób lecących 10 kwietnia wraz z prezydentem Lechem Kaczyńskim do Katynia znaleźli się również działacze Prawa i Sprawiedliwości. Zginęli wówczas parlamentarzyści klubu PiS: wicemarszałek Sejmu Krzysztof Putra oraz inni posłowie – Przemysław Gosiewski i Aleksandra Natalli-Świat (wiceprezesi partii), Zbigniew Wassermann , a także przewodnicząca Klubu Parlamentarnego PiS Grażyna Gęsicka . Śmierć ponieśli również Stanisław Zając i Janina Fetlińska – senatorowie oraz należący do PiS szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Aleksander Szczygło ^[7].

W katastrofie zginął również prezydent Lech Kaczyński – współzałożyciel partii i jej pierwszy prezes^[7]. Zgodnie z obowiązującą procedurą obowiązki głowy państwa przejął wówczas Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski (PO)^[8].

Poparcie

Wyniki w wyborach parlamentarnych

Wybory	Poparcie	Zmiana punktów procentowych	Mandaty (Sejm)	Zmiana	Mandaty (Senat)	Zmiana
2001	9,50%	-	44	-	0	-
2005	26,99%	17,49	155	111	49	49
2007	32,11%	5,12	166	11	39	10

Wyniki w wyborach do Parlamentu Europejskiego

Wybory	Poparcie	Zmiana punktów procentowych	Mandaty	Zmiana	L. miejsc dla Polski
2004	12,67%	-	7	-	54
2009	27,40%	14,73	15	8	50

Struktura i działacze

Komitet Polityczny PiS

Prezes partii:

• Jarosław Kaczyński

Wiceprezesi partii:

• Adam Lipiński
• Beata Szydło
• Zbigniew Ziobro

Przewodniczący Komitetu Wykonawczego:

• Joachim Brudziński

Skarbnik:

• Stanisław Kostrzewski

Rzecznik Prasowy:

• Adam Bielan

Przewodniczący Klubu Parlamentarnego:

• Mariusz Błaszczak

Pozostali członkowie:

• Wojciech Jasiński
• Krzysztof Jurgiel
• Michał Kamiński
• Leonard Krasulski
• Marek Kuchciński
• Jarosław Zieliński

Prezesi Prawa i Sprawiedliwości

• Lech Kaczyński – od 13 czerwca 2001 do 18 stycznia 2003
• Jarosław Kaczyński – od 18 stycznia 2003

Honorowy Prezes PiS:

• Lech Kaczyński – od 18 stycznia 2003 do 3 czerwca 2006 (zrezygnował po wyborze na Prezydenta RP)

Klub Parlamentarny PiS

Przewodniczący:

• Kazimierz Marcinkiewicz – od 5 lipca 2001 do 5 października 2001
• Jarosław Kaczyński – od 5 października 2001 do 19 grudnia 2002
• Ludwik Dorn – od 19 grudnia 2002 do 3 listopada 2005
• Przemysław Gosiewski – od 3 listopada 2005 do 19 lipca 2006
• Marek Kuchciński – od 19 lipca 2006 do 13 listopada 2007
• Przemysław Gosiewski – od 13 listopada 2007 do 6 stycznia 2010
• Grażyna Gęsicka – od 6 stycznia 2010 do 10 kwietnia 2010
• Marek Kuchciński (p.o.) – od 10 kwietnia 2010 do 3 sierpnia 2010
• Mariusz Błaszczak – od 3 sierpnia 2010

Aktualni wiceprzewodniczący:

• Krzysztof Jurgiel
• Marek Kuchciński
• Jolanta Szczypińska
• Grzegorz Tobiszowski

Komitet Honorowego Poparcia

Przed wyborami parlamentarnymi w 2007 Prawo i Sprawiedliwość ogłosiło swój komitet honorowego poparcia liczący blisko 50 osób, któremu przewodniczył prof. Wojciech Kilar ^[9][10].

Zobacz też

• Politycy Prawa i Sprawiedliwości
• polskie partie polityczne
• Forum Młodych PiS
• Koalicja PiS-Samoobrona-LPR

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna witryna internetowa PiS
• Oficjalna witryna internetowa Klubu Parlamentarnego PiS