Potok Oliwski (Radosna Struga) (
kaszb
Òlëwskô Strëga) (w dolnym odcinku zwany również "Potokiem Jelitkowskim" bądź "Jelitkowską Strugą") – jeden z głównych cieków odwadniających obszar
Lasów Oliwskich
, spływający ze wzgórz morenowych
Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego
i uchodzący bezpośrednio do
Zatoki Gdańskiej
.
Do
1945
roku dolna część przepływu potoku nosiła
nazwę niemiecką
Glettkaubach.
Źródła na wysokości ok. 140 m n.p.m. w
Matarni
. W początkowym biegu przecina
drogę ekspresową S6
, i dalej w swym odcinku źródłowym płynie wartkim nurtem poprzez Dolinę Bobrów. Wpływając do
Doliny Radości
przyjmuje stosunkowo duży lewy dopływ (Potok Zajączkowski) zwiększający w dwójnasób ilość wiedzionej wody. Dysponując od tego miejsca znaczną ilością wód został w przeszłości zagospodarowany poprzez wykorzystanie energii spadku. Na jego drodze (aż niemal po same ujście) wybudowanych zostało szereg urządzeń z których najbardziej znane są
młyny
oraz
Zabytkowa Kuźnia Wodna w Oliwie
. Potok płynie dalej poprzez
Oliwę
, zasilając w wodę
stawy parkowe
, a następnie w kierunku wschodnim aż po swe ujście w
Jelitkowie
.
Sąsiednie dolinki obsługiwane są przez dopływy potoku. Obszar źródłowy jednego z dopływów (
Potok Prochowy
) objęty jest ochroną (
Rezerwat przyrody Źródliska w Dolinie Ewy
), a natomiast dolinka innego potoku (Potok Rynarzewski) zajęta jest przez
Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża
. Pozostałe imienne dopływy to Potok Bobrowy oraz Potok Czystej Wody[1].
Zespół młynów nad Potokiem Oliwskim w większości został zniszczony przez czas i różne okoliczności (wojny, pożary, brak gospodarza). Dokonane w przeszłości zagospodarowanie całego potoku jest przykładem na wykorzystanie naturalnych możliwości środowiska do rozwoju gospodarczego określonej przestrzeni osiedleńczej. Ten unoszący się w przestrzeni duch miejsca (genius loci) spowodował, iż właśnie w Dolinie Radości w oparciu o wody potoku, założył swoje poletko doświadczalne
Instytut Budownictwa Wodnego PAN
.
Ostatnimi czasy obserwuje się nasilone parcie miasta dążącego w swej ekspansji do własnego zagospodarowania (zabudowy) tego obszaru. Widomym dowodem tego nacisku jest nadanie obiektowi fizjograficznemu jakim jest
Dolina Radości
miana osiedla.
Przypisy
Linki zewnętrzne
