Gaz cieplarniany (szklarniowy, z
ang.
GHG – greenhouse gas) – gazowy składnik
atmosfery
będący przyczyną
efektu cieplarnianego
. Gazy cieplarniane zapobiegają wydostawaniu się
promieniowania podczerwonego
z
Ziemi
, pochłaniając je i oddając do atmosfery, w wyniku czego następuje zwiększenie
temperatury
powierzchni Ziemi. W atmosferze występują zarówno w wyniku naturalnych procesów, jak i na skutek działalności człowieka.
Gazy cieplarniane
Do gazów cieplarnianych zalicza się:
Wpływ gazu na efekt cieplarniany zależy od zdolności pochłaniania promieniowania podczerwonego i ilości tego gazu w atmosferze. Przykładowo, metan silniej niż dwutlenek węgla pochłania promieniowanie podczerwone, ale ilość jego w atmosferze jest mniejsza, co ma wpływ na ogólnie mniejszy wpływ tego gazu na efekt cieplarniany.
Wzrost ilości gazów cieplarnianych
Źródła emisji gazów cieplarnianych
Ilość dwutlenku węgla wydzielanego do atmosfery ze źródeł naturalnych 20-krotnie przekracza ilość dwutlenku węgla dostającą się do atmosfery na skutek aktywności człowieka[1], ale w okresach dłuższych niż parę lat te ogromne ilości są kompensowane przez procesy naturalne, takie jak wietrzenie skał i fotosynteza. Na skutek tych procesów stężenie atmosferyczne dwutlenku węgla pozostawało na poziomie od 260 do 280 ppm w czasie 10000 lat między maksimum ostatniego zlodowacenia a początkiem rewolucji przemysłowej[2].
Naturalne źródła emisji GHG
Do naturalnych źródeł emisji gazów cieplarnianych zalicza się:
- aktywność wulkaniczną – emisje gazów. Wielkości emisji gazów wulkanicznych różnią się znacznie w czasie[3].
- aktywność biologiczną flory i fauny
Źródła emisji GHG spowodowane działalnością człowieka
Do źródeł emisji powodowanych działalnością człowieka zalicza się m.in.[4]:
- spalanie paliw kopalnych,
- produkcja
cementu
i innych substancji z węglanów
- użytkowanie lądu, szczególnie
wylesianie
- rolnictwo
- chów bydła
Udział w emisji antropogenicznego CO2
Od roku 1750 człowiek zwiększył stężenie dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych w atmosferze. Stężenie w przypadku dwutlenku węgla zwiększyło się o 100 ppm.[5]
Ogólnoświatowa emisja dwutlenku węgla w 2005 wyniosła 27,14
Gt
, w tym
USA
5,82;
Chiny
5,10;
UE-27
4,54;
Rosja
1,54;
Japonia
1,21;
Indie
1,15[6].
W Unii Europejskiej w 2005 z ogólnej emisji 4543
Mt
na sektor energetyczny przypadło 1569,4; transport 1246,6; przemysł 942,9; gospodarstwa domowe 482,0; usługi 276,5; inne 26,0 Mt[6].
W środowisku naukowym wciąż nie ma jednomyślności odnośnie wielkości wpływu człowieka na zmiany klimatu za pomocą emisji gazów cieplarnianych.
Emisja gazów cieplarnianych w Polsce
- w 2006 r.: 401.065 Gg CO2 ekw., w tym CO2 – 330.933 Gg
- w 2007 r.: 401.560 Gg CO2 ekw., w tym CO2 – 330.481 Gg
Przypisy
- ↑
The present carbon cycle – Climate Change
- ↑ Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B. Averyt, M. Tignor and H.L. Miller (eds.) (2007). "
Chapter 7. Couplings Between Changes in the Climate System and Biogeochemistry
". Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change.
Cambridge
, United Kingdom and New York, NY, USA: Cambridge University Press. .
- ↑
Hoffmann, PF; AJ Kaufman, GP Halverson, DP Schrag (1998). "A neoproterozoic snowball earth"
- ↑
IPCC Fourth Assessment Report, Working Group I Report "The Physical Science Basis"
- ↑
Climate Change 2001: Working Group I: The Scientific Basis: figure 6-6
- ↑ 6,0 6,1
Leszek Szczygieł, Powstrzymanie zmian klimatycznych – konieczność czy kosztowne fanaberie?
, www.elektroenergetyka.pl, str.805, [dostęp 23.04.2009]
