Port Hajfa נמל חיפה |
|
Położenie |
Izrael
Hajfa
|
Typ portu | morski |
Data powstania |
1933
|
Adres bosmanatu | Derech Petach Tikva 74 P.O.B. 33539 Haifa 31334 |
Zdolność przeładunkowa | 22 mln ton |
Liczba nabrzeży
| 24 |
Długość nabrzeży | 5,9 km |
Maksymalne głębokość / zanurzenie | 14 m / -
m
|
Strona portu
|
Port Hajfa (
hebr.
נמל חיפה) (UN/LOCODE: ILHFA) – międzynarodowy
port morski
położony w mieście
Hajfa
, w naturalnej
Zatoce Hajfy
we wschodniej części
Morza Śródziemnego
. Jest to największy z trzech międzynarodowych portów morskich
Izraela
. Przez cały rok obsługuje
statki towarowe
i
pasażerskie
. W porcie przeładowuje się 22
mln
t
towarów rocznie[1]. Port jest zarządzany przez spółkę Haifa Port Ltd., z siedzibą w Hajfie.
Historia
Od prehistorycznych czasów Zatoka Hajfy była naturalnym schronieniem dla żeglarzy. Gdy w
1100
krzyżowcy
zdobyli Hajfę[2], stała się ona ważnym miastem portowym wschodniej części
Morza Śródziemnego
. W
1265
Hajfę zdobyli i zniszczyli
Mamelucy
[3] i od tego czasu miasto pozostawało w stanie ruiny do
XVII wieku
, a na pierwszy plan wysunęła się wówczas pobliska
Akka
. Port w Hajfie do
XVIII wieku
miał reputację siedziby
piratów
.
W
1761
beduinski
władca Akki, Daher el-Omar zdobył Hajfę. Miasto zostało wówczas odbudowane w nowym miejscu, z nowymi murami obronnymi[4]. Po śmierci El-Omara w
1775
miasto pozostawało pod władzą
imperium osmańskiego
do
1918
.
Punktem zwrotnym w historii Hajfy okazało się osiedlenie w mieście w
1868
niemieckich
chrześcijan z ruchu Tempelgesellschaft[5]. Utworzyli oni w Hajfie niemiecką kolonię, przy której powstała
elektrownia
, fabryki i linia kolejowa łącząca miasto z Akką,
Nazaretem
i
Tyberiadą
. Był to kluczowy moment w modernizacji miasta[6]. Jednak pierwszą osobą, która doceniła znaczenie portu w Hajfie był
Theodor Herzl
(twórca ruchu
syjonistycznego
), który w
1898
odwiedził Hajfę[7]. W swojej książce "Altneuland" zawarł on proroczy opis miasta[8].
Budowa nowoczesnego portu morskiego rozpoczęła się w
1922
. W wyniku prac melioracyjnych pozyskano grunty pod budowę biur portowych i magazynów[7].
31 października
1933
odbyła się uroczystość oficjalnego otwarcia portu, w której przewodniczył
brytyjski
komisarz
mandatu Palestyny
, gen. sir Arthur Wauchope[9]. Port umożliwił rozwój Hajfy, która bardzo szybko rozwinęła się w nowoczesne przemysłowe miasto będące ważnym punktem przeładunku
ropy naftowej
. Liczba mieszkańców miasta wynosiła w
1936
100 tys. osób[10].
W okresie międzywojennym
Żydzi
traktowali port jako bramę dla tysięcy imigrantów napływających do
Palestyny
. Po zakończeniu
II wojny światowej
w Palestynie nasiliły się walki pomiędzy Żydami a Arabami. Skala starć powoli przybierała rozmiary
wojny domowej
. Rząd brytyjski zdawał sobie sprawę, że sytuacja w mandacie Palestyny wymyka się spod kontroli, dlatego
2 kwietnia
1947
oficjalnie przekazał
sprawę Palestyny do ONZ
.
29 listopada
1947
Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych
przyjęło Rezolucję nr 181 w sprawie podziału Palestyny. Hajfę uznano za część równiny przybrzeżnej, którą przyznano państwu żydowskiemu.
Żydzi uznali Hajfę za strategiczne miasto portowe, które odgrywa kluczową rolę w sprawowaniu kontroli nad całą
Galileą
. Dlatego uznano przejęcie kontroli nad miastem za jeden z najważniejszych celów
wojny domowej 1947–1948
[11]. Brytyjczycy wycofali swój kontyngent wojskowy z Hajfy
21 kwietnia
1948
. Żydowska
Hagana
w całkowitej tajemnicy przegrupowała swoje brygady i tego samego dnia z zaskoczenia zaatakowała miasto. Po dwóch dniach walk
23 kwietnia
1948
Żydzi opanowali Hajfę[12].
Po
1948
port w Hajfie stał się jednym z najważniejszych punktów, do którego docierali żydowscy imigranci z całego świata, tłumnie przybywający do nowo proklamowanego państwa Izrael. Port służył Izraelowi jako brama do reszty świata, pomógł rozwinąć się państwu żydowskiemu w gospodarczą potęgę
Bliskiego Wschodu
[5].
W
lutym
2005
rząd po przeprowadzeniu reformy strukturalnej izraelskiego przemysłu portowego, utworzył niezależne przedsiębiorstwo Haifa Port Ltd.[13].
Katastrofy i incydenty
Port był widownią dwóch morskich incydentów:
-
25 listopada
1940
statek "Patria" z 1800 nielegalnych żydowskich imigrantów usiłował wpłynąć do portu w Hajfie. Brytyjskie okręty wojenne ostrzelały i zatopiły "Patrię". Zginęło 260 osób, a 172 zostały ranne. Ocaleni imigranci zostali deportowani do położonych na wyspach
Mauritius
i
Trynidad
obozów dla internowanych[14].
-
30 sierpnia
2007
izraelski statek towarowy M/V "Shelly" zatonął po kolizji ze statkiem pasażerskim "Salamis Glory". W wypadku zginęło dwóch członków załogi[15].
Nawigacja
Przed wejściem do portu znajduje się
kotwicowisko
, dające w Zatoce Hajfy bezpieczne schronienie dla statków nawet w najcięższe zimowe
sztormy
. Nad zatoką góruje
góra Karmel
(546
m
n.p.m.
), na której w
1864
wybudowano
latarnię morską
Har Carmel
[16].
Przy wchodzeniu do portu obowiązuje korzystanie z pomocy
pilota portowego
, który wchodzi na pokład statków w odległości około 1
mili morskiej
od
falochronu
portowego. W porcie dostępne są 3
holowniki
typu "Voith"[17].
Panorama Zatoki Hajfy i kotwicowiska portu Hajfa Struktura portu
Port Hajfa obejmuje rozległy obszar i ma trzy główne porty:
- Historyczny port w Hajfie – zachodni
terminal
kontenerowy
,
terminal pasażerski
, terminal i pomosty rozładunkowe statków
RORO
, pomosty rozładunkowe
masowców
oraz magazyny i silos Dagon Grain.
- Wschodni terminal kontenerowy – największy w Izraelu port przeładunkowy kontenerów położony na nabrzeżu Hof-Shemen.
- Strefa Kiszon – terminale chemiczne, pomosty rozładunkowe masowców (rozbudowywane), port rybacki i
marina
dla
jachtów
[18].
Historyczny port
Historyczny port stanowi główną część Portu Hajfa. Port jest chroniony dwoma falochronami: głównym północno-zachodnim o długości 2 826
m
i drugim wschodnim o długości 765 m. Szerokość kanału wejściowego pomiędzy falochronami wynosi 183 m. Kanał ma głębokość 13,8 m. Długość wszystkich nabrzeży wynosi 3 330 m[18]
Lista portowych nabrzeży[19]:
Nabrzeże nr | Przeznaczenie | Długość (m) | Głębokość (m) | Uwagi |
---|
1-4 | towarowe, roro | 497 | 4,6–10,0 | |
5-6 | towarowe, pasażerskie | 259 | 10,0–11,5 | |
7 | masowce | 158 | 11,5 | |
8–9 | terminal zbożowy | 232 | 13,8 | w pełni zautomatyzowany |
10–11 | zachodni terminal kontenerowy | 396 | 8,5–10,5 | |
12 | roro, promy | 224 | 8,0 | |
molo postojowe | pasażerskie | 110 (2x55) | 7,5 | dłuższe postoje statków |
molo naftowe | tankowce | 800 (2x400) | 10,7 | |
molo serwisowe | pasażerskie i jednostki serwisowe | 560 (2x280) | 5,5–10,0 | |
Delfiny | tankowce, chemikaliowce | 296 | 10,2–10,8 | zbiorniki na chemikalia |
Nowoczesny terminal pasażerski może obsłużyć 600 tys. pasażerów rocznie. Wewnątrz terminalu znajduje się poczekalnia, sklepy, bar szybkiej obsługi i różne punkty usługowe. Do portu w Hajfie zawijają dwa typy statków pasażerskich. Są to typowe statki rejsowe oraz wycieczkowce, które zatrzymują się w Hajfie na 1–2 dni. Nabrzeże terminalu pasażerskiego umożliwia jednoczesne zacumowanie trzech statków pasażerskich obok siebie. Przy terminalu znajduje się
stacja kolejowa Hajfa Merkaz-Hashmona
, dworzec autobusowy oraz przebiegają główne drogi miasta[18].
Na terenie historycznego portu znajduje się także terminal zbożowy o nominalnej pojemności 90 tys.
t
. Silos jest zarządzany przez spółkę "Dagon" Israel Granaries Company Ltd.[18].
Przeładunek towarów w Porcie Hajfa (w tysiącach ton)[18]:
Wschodni terminal kontenerowy
Największy terminal kontenerowy Izraela (przeładowuje 65
%
kontenerów w kraju) jest usytuowany przy nabrzeżu Hof-Shemen. Zajmuje on
powierzchnię
400 000
m²
. Długość nabrzeża wynosi 960 m, a głębokość kanału 14 m. Terminal może obsługiwać statki
Panamax
o ładowności 35
t
. W
2005
port w Hajfie obsłużył 1 123 000 kontenerów, a wydajność
żurawi portowych
wynosiła 22–25 ruchów na godzinę[18].
Lista portowych nabrzeży[19]:
Nabrzeże nr | Przeznaczenie | Długość (m) | Głębokość (m) | Uwagi |
---|
Wschodnie | kontenerowce | 1 040 | 12,5 | |
Przeładunek kontenerów w Porcie Hajfa (w tysiącach kontenerów)[18]:
Strefa Kiszon
Port Kiszon leży we wschodniej części portu Hajfy przy rzece
Kiszon
. Port jest chroniony przez dwa falochrony o długościach 600 m i 350 m. Główny kanał ma długość 1045 m, szerokość 80 m (jest planowane poszerzenie do 120 m) i głębokość 12 m. Aktualnie trwają prace projektowe i budowlane przy rozbudowie wschodniej części Portu Kiszon. Nowe nabrzeża będą miały długość 580 m i powierzchnię 20
ha
. Z dodatkowych obiektów znajdują się tutaj przystań rybacka oraz marina dla jachtów. Przy rzece Kiszon utworzono park, który jest wykorzystywany w celach rekreacyjnych i turystyczno-sportowych przez cały rok[18].
Port Hajfa specjalizuje się w przeładunku i magazynowaniu różnorodnych substancji chemicznych i ropy naftowej. Większość prac przeładunkowych prowadzi się na terminalach północnym i południowym:
- Północny Terminal Chemiczny znajduje się w północnej części Portu Kiszon. Lokalizacja tego obiektu nie jest przypadkowa, ponieważ terminal jest blisko położony
rafinerii
i innych zakładów chemicznych. Ważnym czynnikiem jest także duża odległość od obszarów zamieszkanych. Przy nabrzeżach tego terminalu mogą być rozładowywane jednocześnie trzy
tankowce
[18].
- Południowy Terminal Chemiczny znajduje się na końcu drobnicowego nabrzeża w Porcie Kiszon. Znajduje się tutaj około 70 zbiorników, które są zarządzane przez spółkę Gadot Terminals Ltd.[18].
Duże tankowce są rozładowywane na
redzie
portu, przy zakotwiczonej specjalnej instalacji portowej. Ropa naftowa rozładowana na redzie jest przetłaczana podwodnym
rurociągiem
do zbiorników w porcie[18].
Lista portowych nabrzeży[19]:
Nabrzeże nr | Przeznaczenie | Długość (m) | Głębokość (m) | Uwagi |
---|
1-4 | towarowe | 625 | 10,1 | |
Północny Terminal Chemiczny | chemikaliowce | 340 | 4,5-9,0 | |
Południowy Terminal Chemiczny | chemikaliowce | 60 | 8,5 | |
Przystań rybacka | | 325 | 4,0 | |
Przeładunek chemikaliów w Porcie Hajfa (w tysiącach ton)[18]:
Stocznia
W porcie znajduje się
stocznia
, która zajmuje nabrzeże o długości 900 m. Stocznia dysponuje dwoma
dokami pływającymi
o pojemności 20 000 t. i 1 100 t. Urządzenia nabrzeżne posiadają zdolność wyciągania na brzeg statków do 60 t. Głębokość kanału przy stoczni wynosi 11,5 m[20].
Port wojenny
W porcie znajduje się baza
marynarki wojennej
. Jest to główna baza
flotylli
okrętów podwodnych
. Dodatkowo stacjonuje tutaj 3 Flotylla
okrętów rakietowych
i Jednostka 914
łodzi patrolowych
[21]. Głównym zadaniem bazy jest zapewnienie bezpieczeństwa szlaków żeglugowych Izraela. Prowadząc rutynowe zadania bojowe związane z utrzymywaniem bezpieczeństwa żeglugi, okręty z bazy w Hajfie ćwiczą z pozostałymi jednostkami Marynarki Wojennej Izraela[22].
W Porcie Hajfy znajduje się także główna baza szkoleniowa izraelskiej marynarki. Baza szkoleniowa składa się ze szkoły oficerskiej, szkoły dowodzenia morskiego, szkoły podwodniaków, szkoły rakietowców, szkoły technicznej i szkoły morskiego patrolu.
Kadeci
podczas szkolenia przechodzą praktyki na okrętach wojennych bazujących w bazie. W zależności od rodzaju kursu praktyki trwają od 7 tygodni do 20 miesięcy[23].
Statystyka
Przez Port Hajfa przechodzi około 22 milionów ton towarów rocznie. Każdego roku przez port eksportuje się na cały świat dziesiątki tysięcy kontenerów z meblami, żywnością, odzieżą i innymi produktami izraelskimi. Przeciętnie każdego dnia eksportuje się sześć kontenerów z
bromem
(rocznie ponad 2000). Wśród towarów eksportowanych znajdują się także substancje niebezpieczne oraz broń. W porcie rozładowuje się ropę naftową i inne chemikalia, które następnie przechowuje się w zbiornikach na terenie portu. Urządzenia portowe są obsługiwane przez ponad tysiąc pracowników, jednak okresowo przy obsłudze licznych statków pasażerskich na terenie portu może znajdować się nawet do pięciu tysięcy pracowników[18].
Udział procentowy towarów przeładowywanych w Porcie Hajfa (dane za
2006
)[18]:
- kontenery z różnymi towarami – 11 448 000 ton – 60%.
- ropa naftowa – 2 914 000 ton – 15%.
- zboże hurtowo – 2 385 000 ton – 12%.
- chemikalia – 987 000 ton – 5%.
- zboże w workach – 922 000 ton – 5%.
- inne towary – 557 000 ton – 3%.
W
2007
przedsiębiorstwo Haifa Port Ltd. uzyskało
dochód
w wysokości 900 mln
NIS
i
zysk
140 mln NIS[13].
Plany rozwoju
Na początku
2009
planowane jest rozpoczęcie budowy nowego terminalu Carmel, który będzie miał 700 metrów długości i 15,5 metra głębokości. Zarząd portu postawił sobie ambitny plan zwiększenia przepustowości terminalu kontenerowego do półtora miliona kontenerów rocznie i poprawienia szybkości obsługi statków do dwudziestu ośmiu ruchów żurawi portowych na godzinę. Wśród licznych realizowanych w tym celu projektów znajdują się między innymi:
- modernizacja wschodniego terminalu w celu uzyskania możliwości obsługi dziesięciu statków Panamax (obecnie jest osiem).
- modernizacja zachodniego terminalu w celu uzyskania możliwości obsługi trzech statków Panamax (obecnie dwa).
- montaż pięciu nowych żurawi portowych w porcie Kiszon, co umożliwi zwiększenie szybkości obsługi masowców i małych kontenerowców.
- rozbudowa powierzchni magazynowej.
- budowa systemu komputerowego sterowania i automatyki terminalu kontenerowego[18].
Całość inwestycji będzie kosztować około 3 mld NIS i całkowicie odmieni wygląd portu, który stanie się jednym z najważniejszych portów morskich Bliskiego Wschodu. Będzie to jeden z najbardziej zaawansowanych technologicznie portów na świecie. Oddanie nowego terminalu do eksploatacji jest planowane na
2012
rok[13].
Komunikacja
W bezpośrednim sąsiedztwie portu znajdują się dwie stacje kolejowe
Israel Railways
:
Hajfa Merkaz-Hashmona
i
Hajfa Bat Galim
. Przy porcie znajduje się także
port lotniczy Hajfa
, a obok przebiegają
droga ekspresowa
nr 4
(
Netiv HaAsara
-
Rosh HaNikra
) i
autostrada
nr 22
.
Przedsiębiorstwa armatorskie
Z portu w Hajfie korzystają następujące
przedsiębiorstwa żeglugowe
[24]:
- China Ocean Shipping Company - COSCO
- Compañía Sudamericana de Vapores - CSAV
- Hamburg Süd
- Hapag-Lloyd
- Orient Overseas Container Line - OOCL
- Zim Integrated Shipping Services - ZIM
Przypisy
- ↑ Uri Blau, Haaretz:
Radius of destruction
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ Alex Carmel: The History of Haifa Under Turkish Rule. Hajfa: Pardes, 2002, s. 14. .
- ↑ Tour-Haifa.co.il:
Haifa in the Middle Ages
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ Tour-Haifa.co.il:
The eras of the Mamelukes and the Ottomans
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ 5,0 5,1 Tour-Haifa.co.il:
Modern Haifa
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ University of Haifa:
The Templers
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ 7,0 7,1 Neil Tilbury Andrew Humphreys: Izrael i terytoria palestyńskie. Bielsko-Biała: Pascal, 2000, s. 291. .
- ↑ Hagshama Department – World Zionist Organization:
Altneuland – Part One – An Educated, Desperate Young Man
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ Chicago Daily Tribune:
Troops on Guard as Britain Opens Harbor of Haifa
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ palestineremembered.com:
Palestine's Population Distribution Per District as of 1946
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ The British Withdrawal From Palestine: Possible Advance Of Date By Six Weeks. The Times, piątek, 2 lutego 1948, s. 4.
- ↑ Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem. S. 101.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Dun's 100 - Israel's Largest Enterprises 2008:
Haifa Port Ltd.
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ The Jewish News Weekly of Northern California:
Deaths of 260 in 1940 ship explosion commemorated
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ The Washington Post:
Israeli Divers Find Bodies of 2 Sailors
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ The University of North Carolina at Chapel Hill:
Lighthouses of Israel
(
ang.
). [dostęp 21 września 2008].
- ↑ Sea Transport&Trading:
Haifa Port - Navigation
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ 18,00 18,01 18,02 18,03 18,04 18,05 18,06 18,07 18,08 18,09 18,10 18,11 18,12 18,13 18,14 Haifa Port – the oficial web-site:
Wellcome to Haifa Port Ltd.
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ 19,0 19,1 19,2 Sea Transport&Trading:
Haifa Port - Berths
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ Sea Transport&Trading:
Haifa Port - General Information
(
ang.
). [dostęp 19 września 2008].
- ↑ Global Security:
Haifa
(
ang.
). [dostęp 20 września 2008].
- ↑ The Israel Navy - oficial web-site:
Haifa Naval Base
(
ang.
). [dostęp 20 września 2008].
- ↑ The Israel Navy - oficial web-site:
The Training Base
(
ang.
). [dostęp 20 września 2008].
- ↑ World Port Source:
Container Liner Service Port of Haifa
(
ang.
). [dostęp 22 września 2008].
Linki zewnętrzne