Popol Vuh (Popol Wuj, dosł. Księga Wspólnoty, Księga Rady, znana także jako Rękopis z Chichicastenango) – święta księga narodu Kicze , należącego do cywilizacji Majów i zamieszkującego tereny dzisiejszej Gwatemali .

Księga została napisana między 1554 a 1558 przez jednego lub więcej anonimowych autorów. Będąca bezcennym zabytkiem literatury prekolumbijskiej Popol Vuh to poetycka opowieść, zawierająca zarówno elementy historii , jak i mitologii narodu Kicze. Oprócz mitu o stworzeniu świata i rodzaju ludzkiego przez bogów, znaleźć można w Popol Vuh opowieści o królestwie Kicze i podboju hiszpańskim oraz zebrane ustne relacje, dotyczące tradycji przodków.

Popol Vuh została odkryta dopiero w 1701 r. przez hiszpańskiego dominikanina Francisco Ximeneza, proboszcza w Chichicastenango. Ximenez wykonał transkrypcję tekstu oraz przetłumaczył go na język hiszpański ; oryginał zwrócił Indianom Kicze. Pierwsze, zawierające wiele błędów wydanie księgi było dziełem Carla Scherzera, austriackiego etnologa , który w 1856 r. opublikował w Wiedniu zarówno oryginał, jak i hiszpańskie tłumaczenie Ximeneza. W 1861 r. opat Charles Etienne Brasseur de Bourbourg przetłumaczył i opublikował Popol Vuh w Paryżu , ta wersja zawierała tekst oryginalny, doskonałe francuskie tłumaczenie oraz obszerne komentarze i przypisy. Tłumaczenia Ximeneza i Brasseura stały się podstawą większości współczesnych wydań Popol Vuh.

W Polsce Popol Vuh ukazała się po raz pierwszy w 1980 nakładem PIW, w tłumaczeniu Haliny Czarnockiej i Carlosa Marrodána Casasa.

Nic nie było dookoła, nic nie czyniło hałasu; nic się nie poruszało ani nie przesuwało, ani nie wydawało dźwięku na niebie. [...] Istniał tylko bezruch i cisza w ciemnościach, w nocy. Tylko Stwórca, Twórca, Tepeu, Gucumatz , Rodzice znajdowali się w wodzie otoczeni jasnością. [...] Tak zatem istniało niebo i również Serce Nieba, takie jest bowiem imię Boga i tak on się zowie. Pierwszy ma na imię Caculhá Huracán. Drugi to Chipí-Caculhá. Trzeciego nazywają Raxa-Caculhá. Ci trzej są Sercem Nieba. Wówczas spotkali się Tepeu i Gucumatz; wówczas radzili nad życiem i jasnością... [...] - Niechaj się stanie! Niech wypełni się pustka! Niechaj cofnie się woda i odsłoni [przestrzeń], niech wynurzy się ziemia i niech okrzepnie! - tak powiedzieli. [...] Tak rzekli i stworzyli ziemię. Tak zaprawdę dokonało się stworzenie ziemi. - Ziemia! - wymówili, i w jednej chwili się stała[1].

Z lewej strony - pierwsza strona manuskryptu Popol Vuh, przechowywanego w bibliotece Newberry w Chicago (kolekcja Ayera), z prawej - fragment tekstu.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Księga Popol Vuh w języku angielskim (ang.)
• Księga Popol Vuh w języku hiszpańskim (hiszp.)
• Museo Popol Vuh, Guatemala City (ang.)
• Ilustracje Diego Rivery do niepublikowanego przekładu Popol Vuh i inne dokumenty z dziejów Ameryki (ang.)
• Katarzyna Wilk - Pismo i książka w okresie prekolumbijskim (pol.)

Bibliografia

• Tedlock, Dennis, Popol Vuh, Księga Majów, Wydawnictwo HELION, Gliwice, 1996,