Poziom morza – punkt położony na wysokości teoretycznie równej zeru , w miejscu, gdzie morze styka się z lądem . Przyjęty w geografii i kartografii przeciętny poziom morza jest średnią wszystkich poziomów morza, wynikających z jego wahań, wywołanych takimi zjawiskami, jak falowanie czy pływy . Pod uwagę należy też wziąć dłuższe cykle wahań poziomu morza: 19- letni cykl Metona i 223- miesięczny cykl saros .

W rzeczywistości ustalenie wartości średniego poziomu morza jest niezwykle trudne, np. średni poziom morza po pacyficznej stronie Kanału Panamskiego jest o 20 cm wyższy niż po stronie atlantyckiej . Przy wyznaczeniu poziomu morza trzeba też brać pod uwagę kształt elipsoidy (czy też geoidy ), jaką jest Ziemia , oraz efekty wywołane lokalnymi anomaliami grawitacyjnymi . W dłuższym okresie średni poziom morza może zmienić się także na skutek globalnego ocieplenia , np. poprzez topnienie lądolodów .

W Polsce oraz większości byłych krajów bloku wschodniego , średni poziom morza wyznaczony jest w oparciu o wskazania mareografu w Kronsztadzie ( Rosja , niedaleko Sankt Petersburga ). Natomiast w Wielkiej Brytanii średni poziom morza wyznaczany jest na podstawie pomiarów wykonanych w Newquay w Kornwalii . W sumie w Europie poszczególne kraje w swoich lokalnych systemach wysokościowych wykorzystywały co najmniej 15 różnych mareografów . Obecnie prowadzone są prace nad wprowadzeniem jednego Europejskiego Wysokościowego Systemu Odniesień (EVRS).

Wysokość jakiegoś punktu względem poziomu morza to jego wysokość bezwzględna . Oznacza się ją skrótem n.p.m. , czyli nad poziomem morza. Tereny depresyjne , czyli położone poniżej poziomu morza, oznacza się skrótem p.p.m. lub podaje jako wartość ujemną np. brzeg Morza Martwego : 392 m p.p.m. lub −392 m n.p.m.

Niektóre tak zwane "morza", jak wspomniane wyżej Morze Martwe czy Morze Kaspijskie , są w rzeczywistości jeziorami , zatem żadne z nich nie jest używane do wyznaczania opisanego wyżej średniego poziomu morza.

Na innych planetach , gdzie brak jest pokrywy wodnej, "poziom morza", wobec którego określa się wysokości pozostałych punktów, oblicza się jako średnią wysokości wszystkich punktów na powierzchni planety.

Zobacz też

• zmienność poziomu morza

Linki zewnętrzne

• Geodeta – artykuł o Europejskim Wysokościowym Systemie Odniesień oraz przegląd dotychczasowych układów
• Stałe pomiary średniego poziomu morza ( ang. )
• Bruce C. Douglas. Global sea level change: Determination and interpretation . „Reviews of Geophysics”. 33 (S1), ss. 1425–1432 (1995) ( ang. ). 
• Raporty na temat zmian poziomu morza ( ang. )