Strefy stabilizacyjne (okupacyjne) w Iraku

Patrol polskich wojsk w Iraku z obozu Babylon

Polska strefa okupacyjna w Iraku - powołana w 2003 r., kiedy po inwazji i opanowaniu całego terytorium kraju przez USA i ich sojuszników podzielono Irak na cztery strefy stabilizacyjne (de facto okupacyjne): północną oraz środkową pod nadzorem USA , środkowo-południową pod nadzorem Polski i południową pod nadzorem Wielkiej Brytanii . Strefa środkowo-południowa (początkowo zwana górno-południową), obejmująca prowincje Nadżaf , Al-Kadisijja , Karbala , Babil oraz Wasit , o łącznej powierzchni 65 632  km ², liczyła 4 955  tys . mieszkańców. Główne miasta polskiej strefy to Karbala , Al-Hilla , Al-Kut , Ad-Diwanijja . Polski kontyngent wojskowy wystawił już dziewięć zmian. Obecnie jego głównym zadaniem jest szkolenie wojsk irackich.

W strefie oprócz Polaków stacjonują także inne wojska, m.in. łotewskie , rumuńskie . Wcześniej stacjonowały w niej także wojska ukraińskie i słowackie , które z różnych przyczyn wycofały się z udziału w misji wojskowej w Iraku. W momencie tworzenia strefy duży udział mieli również Hiszpanie . Kiedy, w dużym stopniu ze względu na skutek zamachu bombowego w Madrycie z 11 marca 2004 , w kraju tym władzę objęła po wyborach lewicowa opozycja , żołnierze hiszpańscy zostali ewakuowani.

Siedzibą dowództwa strefy był obóz Babilon (Camp Babylon), gdzie stacjonowało najwięcej żołnierzy koalicji, następnie obóz Echo (Camp Echo), w Ad-Diwanijji w prowincji Al-Kadisijja . W bazie Camp Charlie (Al-Hilla) znajdował się komponent logistyczny NSE (National Support Element), którzy stanowili żołnierze z 10 Opolskiej Brygady Logistycznej (10 BLog). W grudniu 2004 roku NSE zostało przeniesione do obozu Echo w Ad-Diwanijji.

W kwietniu 2004, wobec nasilenia walk w części polskiej strefy okupacyjnej, przekazano pod administrację amerykańską prowincję Nadżaf, co spowodowało redukcję strefy środkowo-południowej do 28 655 km², a jej liczbę ludności do 3 089 tys. Zlikwidowano też obóz w ruinach Babilonu, przywracając mu należną rangę rezerwatu kultury materialnej, a siedzibę władz strefy przeniesiono do Al-Hilli.

Również w kwietniu w Karbali rozegrała się największa bitwa , w której uczestniczyli polscy żołnierze od czasów drugiej wojny światowej. Podczas tylko jednego dnia walk kilkunastu polskich żołnierzy zabiło około 80 irackich rebeliantów. W ciągu kilku dni Polacy stłumili powstanie w Karbali, zabijając kilkuset rebeliantów. Nie zginął tam ani jeden polski żołnierz.

Od stycznia 2004 r. w Camp Babylon rozpoczęła działalność wieloosobowa Narodowa Komórka Wywiadowcza (National Intelligence Cell, NIC), której trzon stanowili oficerowie WSI .

Na początku lutego 2005 r. polski kontyngent zmalał do 900 żołnierzy i planowane jest jego całkowite wycofanie do października 2008 r. Kompetencje WP w tym terenie do tego czasu ma przejąć armia iracka.

4 października 2008 roku w bazie w Ad-Diwanijji Polacy przekazali Amerykanom dowodzenie bazą a Irakijczykom odpowiedzialność za bezpieczeństwo prowincji Al-Kadisijja. Tym samym zakończyli ponad 5-letnią misję w Iraku.

Dowódcy i skład

Ofiary

W Iraku zginęli (chronologicznie):

1. Hieronim Kupczyk - 6 listopada 2003 pierwsza ofiara śmiertelna; zabity podczas ataku na polski konwój koło al-Mussabiyah.
2. Gerard Wasielewski - 22 grudnia 2003 w wypadku nieumyślnego postrzelenia przez kolegę w Karbali.
3. Mounir Bouamrane - 7 maja 2004 w ataku na samochód polskiej ekipy dziennikarzy jadącej z Bagdadu do Karbali i Nadżafu.
4. Waldemar Milewicz - 7 maja 2004 w ataku na samochód polskiej ekipy dziennikarzy jadącej z Bagdadu do Karbali i Nadżafu.
5. Sławomir Stróżak - 8 maja 2004 w wyniku wybuchu koło Karbali.
6. Marek Krajewski - 8 maja 2004 w wypadku samochodowym koło Karbali.
7. Krzysztof Kaśkos - 5 czerwca 2004 w ataku na konwój firmy Blackwater.
8. Artur Żukowski - 5 czerwca 2004 w ataku na konwój firmy Blackwater.
9. Tomasz Krygiel - 8 czerwca 2004 w ataku moździerzowym na stos ładunków artyleryjskich przygotowywanych do wysadzenia, w As-Suwajrze.
10. Andrzej Zielke - 8 czerwca 2004 w ataku moździerzowym na stos ładunków artyleryjskich przygotowywanych do wysadzenia, w As-Suwajrze.
11. Marcin Rutkowski - 29 lipca 2004 w wyniku ataku bombowego na konwój pomiędzy Bagdadem a al-Hillą.
12. Sylwester Kutrzyk - 19 sierpnia 2004 w wypadku samochodowym spowodowanym ostrzałem w al-Hilli.
13. Grzegorz Rusinek - 19 sierpnia 2004 w wypadku samochodowym spowodowanym ostrzałem w al-Hilli.
14. Krystian Andrzejczak - 21 sierpnia 2004 podczas ataku bombowego na konwój koło Al-Hilli .
15. Piotr Mazurek - 12 września 2004 w wyniku ostrzału z granatników w Al-Hilli.
16. Grzegorz Nosek - 12 września 2004 w wyniku ostrzału z granatników w Al-Hilli.
17. Daniel Różyński - 12 września 2004 w wyniku ostrzału z granatników w Al-Hilli.
18. Paweł Jelonek - 15 grudnia 2004 w wypadku śmigłowca Sokół .
19. Jacek Kostecki - 15 grudnia 2004 w wypadku śmigłowca Sokół .
20. Karol Szlązak - 15 grudnia 2004 w wypadku śmigłowca Sokół .
21. Roman Goralczyk - 25 lutego 2005 w wypadku samochodowym koło Diwanii
22. Tomasz Murkowski - 10 listopada 2006 w wyniku wybuchu miny.
23. Piotr Nita - 7 lutego 2007 do ataku doszło ok. 21 km na północ od miasta. Diwanija w prowincji Al Kadisija, w której położona jest baza wojskowa Echo. Eksplozja zniszczyła jeden pojazd Hummer .
24. Tomasz Jura - 20 kwietnia 2007 w wyniku eksplozji ładunku wybuchowego-w płn.-wsch. dzielnicy Diwanii, Nahdzie.
25. Bartosz Orzechowski - 3 października 2007 w ataku na konwój Ambasadora RP w Iraku Edwarda Pietrzyka .
26. Andrzej Filipek - 2 listopada 2007 w wybuchu miny.

Ciekawostki

W 2003 r. w Polsce spotykane było żartobliwe określenie strefy "województwem irackim"^[]. Wyrażenie to grało na pewnych podobieństwach działań w strefie do wyimaginowanego rozbioru lub kolonizacji przez Polskę, nadziejach na rzeczywistą eksploatację gospodarczą^[1][2][3] oraz resentymentach wojenno - rozbiorowych w polskiej świadomości historycznej.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych