Instytucja finansowa - jednostka organizacyjna, której podstawowym zadaniem jest operowanie zasobami finansowymi, czyli gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych . Do instytucji finansowych należą przede wszystkim banki , kasy oszczędnościowe, zakłady ubezpieczeniowe oraz zakłady reasekuracyjne.

Definicja Instytucji finansowej na gruncie polskiego prawa nie jest jednolita.

Kodeks spółek handlowych do Instytucji finansowych zalicza:

• banki,
• fundusze inwestycyjne ,
• towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub powierniczych,
• narodowy fundusz inwestycyjny ,
• zakłady ubezpieczeń ,
• fundusze powierniczy,
• towarzystwa emerytalne ,
• fundusze emerytalne ,
• domy maklerskie ,

mające siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie należącym do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju ( OECD ).

Z kolei zgodnie z ustawą Prawo bankowe instytucja finansowa - podmiot niebędący bankiem ani instytucją kredytową, którego podstawowa działalność będąca źródłem większości przychodów polega na wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie:

1. nabywania i zbywania udziałów lub akcji,
2. udzielania pożyczek ze środków własnych,
3. udostępniania składników majątkowych na podstawie umowy leasingu,
4. świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności,
5. świadczenia usług związanych z transferem środków pieniężnych,
6. emitowania instrumentów płatniczych i administrowania nimi,
7. udzielania gwarancji, poręczeń lub zaciągania innych zobowiązań nieujmowanych w bilansie,
8. obrotu na rachunek własny lub rachunek innej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną:
   1. terminowymi operacjami finansowymi,
   2. instrumentami rynku pieniężnego,
   3. papierami wartościowymi,
9. uczestniczenia w emisji papierów wartościowych lub świadczenia usług związanych z taką emisją,
10. świadczenia usług w zakresie zarządzania aktywami,
11. świadczenia usług w zakresie doradztwa finansowego, w tym inwestycyjnego,
12. świadczenia usług brokerskich na rynku pieniężnym

Bibliografia

• prof. Andrzej Borodo, Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń 2005, .
• prof. Andrzej Gomułowicz, prof. Jerzy Małecki, Polskie prawo finansowe, Lexis Nexis, 2006, .
• prof. Zbigniew Ofiarski, Prawo finansowe, C.H. Beck, .