Poliembrionia, wielozarodkowość - zdolność do powstawania kilku lub większej liczby zarodków z jednej komórki jajowej , jest specyficznym typem rozmnażania bezpłciowego zwierząt i roślin .

Poliembrionia u zwierząt i roślin

U zwierząt poliembrionia polega na naturalnym rozdzieleniu się blastomerów w okresie bruzdkowania . U roślin o poliembrionii mówimy wtedy, gdy w jednym zalążku rozwija się wiele zarodków powstałych na skutek podziału jednej komórki jajowej.

Poliembrionia u owadów

U owadów poliembrionia związana jest z pasożytniczym trybem życia i jest jedyną formą rozmnażania bezpłciowego u owadów (z jednej komórki jajowej powstaje więcej niż jeden zarodek). Poliembrionię jako regularne zjawisko zanotowano u ponad 30 gatunków owadów (pasożytnicze błonkówki , jeden z rodzajów u wachlarzoskrzydłych )^[1].

Typy poliembrionii

Występują dwa typy poliembrionii:

• poliembrionia sporadyczna (nieregularna) - wśród kręgowców występuje u oposów , jeży , krów , świń , owiec i człowieka . U człowieka zdarza się raz na ok. 270 porodów i prowadzi do powstania bliźniąt jednojajowych ^[2].
• poliembrionia regularna - wśród bezkręgowców występuje u wirków , pierścienic , mszywiołów i owadziarek np. u pasożytniczej osy Copidosoma floridanum, gdzie z jednego jaja tworzy się ok. 2000 zarodków, a u błonkówki Ageniaspis fuscicollis - ok. 180. Wśród kręgowców występuje u niektórych pancerników np. u pancernika długoogonowego , gdzie z jednego zarodka powstają stale monozygotyczne bliźnięta czworacze, a u pancernika dzikiego - 8-12 bliźniąt^[2].

Poliembrionia może być gatunkowo specyficzna, co znaczy, że u danego gatunku z jednej komórki jajowej powstaje określona liczba osobników potomnych. Rozdzielenie zarodka może zachodzić w różnych fazach jego rozwoju: w stadium bruzdkowania, w stadium moruli bądź blastuli ^[2].

Zobacz też

• pomnażanie
• pedogeneza
• partenogeneza
• przemiana pokoleń

Bibliografia

• Czesław Jura, "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy." Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1997, (wydanie drugie), .

Przypisy