Podhale, widok z polany Tarasówka ( Małe Ciche )

Podhale na przedwojennej mapie WIG

Podhale – kraina historyczno-etnograficzna w południowej Polsce u północnego podnóża Tatr , w dorzeczu górnego Dunajca z wyłączeniem obszarów leżących na prawym brzegu Białki i prawym brzegu Dunajca, poniżej ujścia Białki. Podhale zajmuje środkową część Kotliny Podhala, na południu wkracza w Tatry. W krajobrazie Podhala występują rozległe torfowiska i stożki napływowe. Najważniejsze miejscowości: Nowy Targ (historyczna stolica Podhala), Ludźmierz , Zakopane , Biały Dunajec , Szaflary , Białka Tatrzańska , Bukowina Tatrzańska , Poronin , Podczerwone , Chochołów , Witów , Koniówka i inne. Południową część Podhala nazywa się czasem "Skalnym Podhalem" – obejmuje ono obszar od Brzegów i Bukowiny po Zakopane, Kościelisko i Witów .

Do najcenniejszych zabytków należy grupa pięciu kościołów podhalańskich . Wysokości bezwzględne tej krainy wahają się od 600 do 900 m n.p.m. Zimy są tutaj mroźne ze średnią temperaturą stycznia -6 °C i częstymi zamgleniami, lata natomiast – stosunkowo ciepłe (ze średnią temperaturą lipca 16 °C) i suche.

Bogata kultura ludowa rozwinęła się wśród wolnej od dawna od powinności pańszczyźnianych ludności góralskiej. Podobnie jak w przypadku ludności kurpiowskiej i łowickiej, miało to związek z jej znaczną swobodą.

Słynne postaci z historii Podhala

• Klimek Bachleda
• Tytus Chałubiński
• Stanisław Dziwisz
• Andrzej Galica
• Seweryn Goszczyński
• Władysław Hasior
• Mieczysław Karłowicz
• Jan Krzeptowski (Sabała)
• Piotr Kułach
• Wojciech Kułach
• Józef Kuraś
• Józef Maciasz
• Kornel Makuszyński
• Stanisław Marusarz
• Helena Marusarzówna
• Władysław Orkan
• Jan Gwalbert Pawlikowski
• Kazimierz Przerwa-Tetmajer
• Antoni Rząsa
• Józef Stolarczyk
• Augustyn Suski
• Karol Szymanowski
• Józef Tischner
• Stanisław Witkiewicz
• Mariusz Zaruski

Regiony Podhala

• Gmina Biały Dunajec
• Gmina Bukowina Tatrzańska
• Gmina Czarny Dunajec
• Gmina Kościelisko
• Nowy Targ
• Gmina Poronin
• Gmina Szaflary
• Gmina Spytkowice
• Zakopane

Zobacz też

• Regionalna kuchnia podhalańska

Linki zewnętrzne

• Podhale
• Podhale w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Tom VIII (Perepiatycha – Pożajście) z 1887 r.