Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Czas

Czas

Czas – jedno z podstawowych pojęć filozoficznych , skalarna wielkość fizyczna określająca kolejność zdarzeń oraz odstępy między zdarzeniami.

Czas może być rozumiany jako:

  • chwila, punkt czasowy
  • odcinek czasu
  • trwanie
  • zbiór wszystkich punktów i okresów czasowych
  • czwarta współrzędna czasoprzestrzeni w teorii względności

Spis treści

Koncepcje czasu

W fizyce klasycznej jest samodzielną wielkością niezależną od innych wielkości biegnącą w takim samym rytmie w całym Wszechświecie . W mechanice relatywistycznej czas stanowi czwartą współrzędną czasoprzestrzeni , jego upływ zaś zależy od obserwatora i jest różny dla różnych obserwatorów.

Jednym z tematów dyskusji filozofów i naukowców był m.in. spór o absolutny bądź względny charakter czasu.

Jak pisał Heidegger w swoim Sein und Zeit, czas nie "jest" obecny ani w podmiocie, ani też w przedmiocie; nie jest wewnątrz bytu, ani na jego zewnątrz i "jest" on "wcześniej" od wszelkiej subiektywności oraz obiektywności, ponieważ stanowi warunek możliwości nawet dla owego "wcześniej". Jak więc czas w ogóle "jest"?

Wedle pitagorejczyka Parona czas jest czymś nieuporządkowanym, gdyż powoduje on utratę pamięci, zapominanie. W tym sensie czas jest bardziej przyczyną ginięcia, niż powstawania (Arystoteles "Fizyka" 222b). Dla samego filozofa czas był jedynie ilością ruchu, odliczaniem poszczególnych momentów 'teraz' ze względu na 'wcześniej' i 'później'.

Św. Augustyn rozważa w XI księdze Confessiones różne aspekty czasu. Wypowiada pogląd, że jest on bezcenny, nierozłączny ze zmianą (ruchem), stanowi pewien wymiar świata materialnego i wiąże się z przemijalnością. Teraźniejszość (to, co istnieje materialnie) jest dla niego czasem zauważanym (choć nieuchwytnym), przeszłość (to, co istniało) - pamiętanym, a przyszłość (to, co będzie istniało) - oczekiwanym; waha się jednak, czy te dwie ostatnie odmiany gdziekolwiek jeszcze (już) istnieją. Z całą pewnością stwierdza zaś, że czas stworzył Bóg , który znajduje się poza nim.

Zdaniem Kanta (estetyka transcendentalna) czas i przestrzeń są apriorycznymi formami naszej zmysłowości. Mają one swoje źródło w podmiocie i stosują się do wszystkich zjawisk (tzn. zmysły dostarczają wrażeń już ukształtowanych czasoprzestrzennie). Czas (i przestrzeń) ukazują się nam w doświadczeniu jako realne, jednak podczas transcendentalnej analizy okazują się "być" idealne – stają się niczym, gdy chcemy je rozważać niezależnie od doświadczenia.

Z kolei Bergson dokonuje istotnego rozróżnienia pomiędzy matematycznym, dyskretnym czasem (nauka) rozbitym na chwile i pojmowanym w sposób przestrzenny, a czasem "rzeczywistym", czystym dzianiem się, ciągłością, która dana nam jest w introspekcyjnym doświadczeniu.

W koncepcji Husserla strumień czasu oglądany w swym czystym przepływie staje się tożsamy z samą świadomością (transcendentalną i absolutną). Ostateczne źródło czasu stanowi tym samym świadomość, która uobecnia się sobie samej – będąc źródłem czasu jest źródłem wszelkiego istnienia nadając mu sens. "Ja jestem" = istnieje strumień świadomości, w nim Ja objawia się sobie samemu za pośrednictwem i pod postacią czasu.

Według Newtona istnieje tylko jeden, uniwersalny i wszechobejmujący czas – płynie on w jednostajnym tempie i nic nie wywiera na niego wpływu. Jest więc absolutny i obiektywnie jednakowy w całym wszechświecie. George Berkeley oponował, iż bez umysłu, który by postrzegał ruch, sama idea czasu staje się zwykłą iluzją. Także Leibniz sprzeciwiał się teorii Newtona utrzymując, że czas jest porządkiem następstwa zdarzeń zachodzących w świecie - bez świata (zdarzeń) nie może być mowy o żadnym czasie.

Szczególna teoria względności Einsteina wprowadziła do fizyki nowe pojęcie czasu. Okazało się, że upływ czasu zależny jest od prędkości układu odniesienia, w którym się go mierzy. Jeżeli znajdujemy się na powierzchni Ziemi i mija nas przyjaciel w statku kosmicznym poruszającym się z prędkością zbliżoną do prędkości światła, wydaje nam się, że jego zegar chodzi wolniej od naszego ( dylatacja czasu ). W życiu codziennym różnice te są niemierzalne, jednak w przypadku układów poruszających z prędkościami zbliżonymi do światła różnica pomiaru jest już bardzo duża.

Ogólna teoria względności Einsteina uwzględnia związek czasu z polem grawitacyjnym . Czas nie płynie już odrębnie, lecz jest związany jako czwarty wymiar w pojęciu czasoprzestrzeni . Zgodnie z podstawowym założeniem ogólnej teorii względności, grawitacja powoduje zakrzywienie czasoprzestrzeni. Zegary umieszczone w silniejszym polu grawitacyjnym chodzą wolniej, dlatego zegar leżący na powierzchni Ziemi chodzi wolniej, niż zegar umieszczony np. na szczycie wieży. Na co dzień różnice te są zaniedbywalnie małe, gdy jednak potrzeba bardzo dokładnego wyznaczania czasu a z niego położenia, odchylenia te należy brać pod uwagę. Uwzględniono je na przykład w systemie GPS .

Jednostki podwielokrotne i jednostki wielokrotne czasu

  • attosekunda = 0,000000000000000001 sekundy
  • femtosekunda = 0,000000000000001 sekundy
  • pikosekunda = 0,000000000001 sekundy
  • nanosekunda = 0,000000001 sekundy
  • mikrosekunda = 0,000001 sekundy
  • milisekunda = 0.001 sekundy
  • sekunda (jednostka podstawowa w SI i CGS)
  • minuta = 60 sekund
  • kwadrans = 15 minut = 900 sekund
  • godzina = 60 minut = 3600 sekund
  • doba (dzień) = 24 godziny = 86400 sekund
  • tydzień = 7 dni = 604800 sekund
  • miesiąc = 28,29, 30 lub 31 dni = 2419200/2505600/2592000/2678400 sekund
  • kwartał = 3 miesiące = 7257600(dla 28 dni)/7516800(dla 29 dni)/ 7776000(dla 30 dni)/8303040(dla 31 dni) sekund
  • rok = 12 miesięcy = 365 lub 366 dni = 31536000(dla 365 dni)/31622400(dla 366 dni) sekund
  • dekada = ~10 dni w odniesieniu do miesiąca albo 10 lat w odniesieniu do wieku
  • wiek = 100 lat
  • tysiąclecie (milenium) = 1000 lat
  • era – dzieli historię ludzkości na okres przed umownym narodzeniem Chrystusa i po

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Czas":

Podróżnik Podróżnik Logo serialu Oryginalny tytułTravelerGatunek dramat , przygodowy , thriller Kraj produkcji   Stany Zjednoczone Oryginalny język angielski TwórcyDavid DiGilioGłówne role Aaron Stanford Matthew Bomer Logan Marshall-GreenLiczba odcinków8Liczba serii1 sezonProdukcjaProdukcja ABC Czas trwania odcinkaok. 42 minut (bez reklam)EmisjaStacja telewizyjna ABC TVN Data premiery 10 maja ...

Rodzimy Kościół Polski Rodzimy Kościół PolskiGłówna religia Rodzimowierstwo Czas założeniaZwiązek wpisany do rejestru kościołów i związków wyznaniowych MSWiA w dniu ...

Dzień Zmarłych ma formę wesołej zabawy.Spis treści1 Rozpowszechnienie i rys historyczny2 Przeistoczenie prekolumbijskiego festiwalu3 Czaszeczki (Calaveritas)4 Symbolika5 Wesołość6 Zobacz też Rozpowszechnienie i rys historycznyJest obchodzone głównie ...

Nadciśnienie tętnicze gruczolakiem lub przerostem nadnerczy guz chromochłonny nadnerczy (także przyzwojaki ) zespół Cushinga akromegalia choroby tarczycy (zwłaszcza nadczynność , Czasami niedoczynność ) nadczynność przytarczyc zespół rakowiaka neurologiczne zespół Guillaina-Barrégo tetraplegia zwiększone ciśnienie wewnątrzCzaszkowe guz mózguuraz mózgurodzinna dysautonomiachoroby układu krążenia koarktacja ...

Adwentyzm AdwentyzmGłówna religia Chrześcijaństwo Czas założenia 1831 Wyznanie macierzyste Milleryzm Klasyfikacja religii AdwentyzmGeneza Chrześcijaństwo Reformacja Protestantyzm Baptyści dnia siódmego Pietyzm Metodyzm Wielkie przebudzenie Milleryzm Teologia Biblia : Stary i Nowy Testament Trójca Święta Pięć ...

Tadeusz Kognowicki Mickiewicza w Kownie . Tam rozpoczął działalność w tajnym, polskim harcerstwie ukrywającym się wówCzas pod oficjalną nazwą Koła Czerwonego Krzyża.Latem 1935 r. wziął udział w ...

Koszykówka sędziowie, sędziowie stolikowi i komisarz. Zwycięzcą meczu zostaje drużyna, która na koniec Czasu gry uzyska większą liczbę punktów. Kosze umieszczone są na wysokości 3,05 ...

Ratusz w Kownie przebudowując go w stylu klasycyzmu z elementami gotyckimi i barokowymi . Przez jakiś Czas działał tu teatr, a od 1869 roku do I wojny światowej ...

XVI wiek Wielkiej Armady Wydarzenia historyczne 1591-16001598 - edykt nantejski Władcy Anglii w XVI wieku#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice43 Henryk VII 28 stycznia 1457Pembroke21 kwietnia 1509Richmond1485-1509Edmund Tudor (ok. 1430-1456), 1 hrabia ...

1972 Maciej Szczepański . Jego poprzednik Włodzimierz Sokorski – minister kultury i sztuki w Czasach stalinowskich – przeszedł na emeryturę. 31 października – decyzja polityczna w sprawie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Czas":

Zasady zgodnego z prawem wykorzystywania komputera (plansza 4) prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje zakres, miejsce i Czas korzystania z aplikacji komputerowej, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i ...

12b Prędkość i hamowanie - część 2 (plansza 8) class="prawko_boks"> Prędkość i hamowanie Zatrzymanie pojazdu jest uzależnione od prędkości, Czasu reakcji kierującego (zależny od m.in. od doświadczenia, samopoczucia, wieku kierowcy oraz ...

01 Znaki drogowe - znaki zakazu - część 2 (plansza 15) br> B35 – Zakaz postoju Znak ten oznacza zakaz postoju pojazdu; dopuszczalny Czas unieruchomienia pojazdu dłuższy niż jedna minuta jest wskazany napisem na znaku ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie