Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Beskid Sądecki

Beskid Sądecki

Beskid Sądecki

Zasięg regionu w obrębie Polski
Megaregion Region Karpacki
Prowincja Karpaty Zachodnie
Podprowincja Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Makroregion Beskidy Zachodnie
MezoregionBeskid Sądecki
Zajmowane
jednostki
administracyjne
Polska :
woj. małopolskie
Pasmo Radziejowej
Masyw Radziejowej
Ruiny zamku w Rytrze
Beskid Sądecki widziany z Małych Pienin.
W dole Szczawnica.
Krajobraz okolic Żegiestowa
Kolej gondolowa na Jaworzynę

Beskid Sądecki ( 513.54 ) – pasmo górskie w Karpatach Zachodnich , należące do Beskidów Zachodnich . Rozciągające się na powierzchni ok. 670 km², pomiędzy Dunajcem na zachodzie a dolinami Kamienicy , Mochnaczki, Muszynki i Przełęczą Tylicką (688 m n.p.m.) na wschodzie. Najwyższym szczytem jest Radziejowa – 1262 m n.p.m. Góry zbudowane są z fliszu płaszczowiny magurskiej.

Spis treści

Położenie

Beskid Sądecki od zachodu ograniczony jest doliną Dunajca, która oddziela go od Gorców , a na północnym zachodzie – od Beskidu Wyspowego . Od północy sąsiaduje z Kotliną Sądecką . Na północnym wschodzie i wschodzie doliny Kamienicy Nawojowskiej , Mochnaczki, Muszynki[1] oraz Przełęcz Tylicka i Krzyżówka są granicą z Beskidem Niskim ( Góry Grybowskie ). Od południowego wschodu przez dolinę Muszynki sąsiaduje z Górami Leluchowskimi (grupą Zimnego i Dubnego) o nieustalonej jednoznacznie przynależności, zaliczanymi do Gór Czerchowskich albo Beskidu Sądeckiego[2]. Na południu pasmo poprzez granicę państwową, biegnącą rzeką Poprad i lądem, sąsiaduje ze słowackimi Górami Lubowelskimi ( słow. Ľubovnianska vrchovina), natomiast dalej na wschód – z Małymi Pieninami poprzez przełęcz Rozdziela oraz Grajcarek . Granicę pomiędzy Beskidem Sądeckim a Pieninami tworzy dolina Grajcarka i Białej Wody , jednakże wapienne skały po północnej stronie koryta Białej Wody mimo, że topograficznie znajdują się na terenie Beskidu Sądeckiego, strukturalnie i geologicznie przynależą do Małych Pienin.

Topografia

Płynący przez Beskid Sądecki Poprad dzieli go swoją przełomową doliną na dwa pasma:

Pasmo Radziejowej położone jest na zachód od Popradu. Znajduje się tu najwyższa Radziejowa oraz wszystkie pozostałe w regionie szczyty przekraczające 1200 m n.p.m. Pasmo Jaworzyny z najwyższą Jaworzyną Krynicką (1114 m n.p.m.) leży na wschód od pasma Radziejowej i przełomu Popradu. Tylko dwa wzniesienia – Jaworzyna oraz Wielka Bukowa (1104 m n.p.m.) mają wysokość większą niż 1100 m n.p.m.

Obydwie części mają charakter podłużnych pasm górskich złożonych z grzbietu głównego oraz odbiegających od niego grzbietów bocznych. Są one dosyć wyrównane, toteż szczyty, z wyjątkiem Radziejowej i Jaworzyny, charakteryzują się niewielką wybitnością . Oprócz tego, region cechuje stosunkowa lesistość. Z wyjątkiem niżej położonych terenów sąsiadujących z miejscowościami, raczej mało jest polan i łąk w porównaniu z okolicznymi pasmami gór.

Wody powierzchniowe

Obszar Beskidu Sądeckiego należy do dorzecza Dunajca w zlewisku Morza Bałtyckiego . Jedyną większą rzeką przepływającej przez region jest Poprad, natomiast Dunajec opływa go od zachodu i północy, będąc jego granicą. Większość cieków wodnych stanowią spływające z gór liczne potoki, płynące dolinami usytuowanymi najczęściej pomiędzy bocznymi grzbietami górskimi. Uchodzą one bezpośrednio do Dunajca lub Popradu bądź za pośrednictwem mniejszych rzek znajdujących się na granicy regionu, takich jak Grajcarek, Kamienica, czy Muszynka. W Beskidzie Sądeckim jest niewiele zbiorników wodnych – są to niewielkie jeziora osuwiskowe , których przykładem jest Młaka w rezerwacie przyrody Baniska [3].

Turystyka

Region jest bardzo atrakcyjny pod względem turystycznym, głównie ze względu na piękne krajobrazy, (przełom rzeczny Popradu), liczne uzdrowiska (wody mineralne), bogate dziedzictwo kulturowe regionu (np. szlak architektury drewnianej), folklor.

Największymi ośrodkami turystycznymi są powstałe w pobliżu źródeł i ujęć wód mineralnych miasta i wsie uzdrowiskowe, takie jak: Krynica-Zdrój , Muszyna , Piwniczna-Zdrój , Rytro , Żegiestów-Zdrój , a także położona na granicy Pasma Radziejowej i Małych Pienin Szczawnica . W Krynicy, Muszynie, Wierchomli Małej oraz należącej do Piwnicznej Suchej Dolinie znajdują się kompleksy wyciągów i stoków narciarskich. Jednym z najpopularniejszych jest Jaworzyna Krynicka, na którą z doliny Czarnego Potoku w Krynicy wjeżdża linowa kolej gondolowa. Działa ona również latem, wwożąc turystów na bezleśny, widokowy wierzchołek.

W górach poprowadzono wiele szlaków turystyki pieszej, z których najważniejszy i najdłuższy jest przebiegający głównymi grzbietami Pasm Radziejowej i Jaworzyny Główny Szlak Beskidzki , znakowany na czerwono. Wytyczone są także szlaki rowerowe, a nawet przebiega tędy Transbeskidzki Szlak Konny . W porównaniu z sąsiednimi pasmami górskimi, jest tu niewiele punktów widokowych. Najważniejsze i najbardziej znane to: Przehyba , wieża na Radziejowej, Wielki Rogacz oraz Jaworzyna Krynicka. Są to zarazem najbardziej popularne wśród turystów szczyty w regionie. Przemierzający szlaki turyści mogą nocować w pięciu schroniskach PTTK . Są to:

Istnieje też kilka schronisk prywatnych.

Do innych obiektów atrakcyjnych turystycznie należą skałki (np. Diabelski Kamień na stoku Jaworzyny, Kamień Świętej Kingi pod Skałką ) czy niewielkie wodospady na potokach, jak na przykład Zaskalnik . Występują tu również zabytki – ruiny zamku w Rytrze i Muszynie, kościół w Jazowsku oraz obiekty szlaku architektury drewnianej , do których należą: drewniana zabudowa Krynicy, cerkwie m.in. w Powroźniku , Szczawniku , Wierchomli Wielkiej , Miliku oraz Złockiem , a także kościół w Tyliczu .

W przełomie Popradu, pomiędzy Piwniczną a Rytrem, organizowany jest spływ flisackimi tratwami.

Ochrona przyrody

Przeważającą część obszaru Beskidu Sądeckiego obejmuje Popradzki Park Krajobrazowy . W jego obrębie utworzono też wiele rezerwatów przyrody :

Przypisy

  1. Internetowy przewodnik po górach
  2. Tomasz Dygała. Beskid Sądecki. „N.p.m. – magazyn turystyki górskiej”. 11/2002. 
  3. Geologia Beskidu Sądeckiego

Bibliografia

  1. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. . 
  2. Bogdan Mościcki: Beskid Sądecki i Małe Pieniny. Pruszków: Oficyna Wyd. „Rewasz”, 2007. . 
  3. Michał Siwicki: Beskid Sądecki. Przełom Popradu. Mapa turystyczna 1:50 000. Polkart, 2004. . 
  4. Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000. Warszawa: Demart, 2005. . 

Linki zewnętrzne

Mapa turystyczna Beskidu Sądeckiego wydawnictwa Compass w formie elektronicznej


Inne hasła zawierające informacje o "Beskid Sądecki":

Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski Mały 513.48 Beskid Makowski 513.49 Beskid Wyspowy 513.50 Kotlina Rabczańska 513.51 Beskid Żywiecki 513.52 Gorce 513.53 Kotlina Sądecka 513.54 Beskid Sądecki 513.6 Pogórze Środkowobeskidzkie 513.61 Pogórze Rożnowskie 513.62 Pogórze Ciężkowickie 513.63 Pogórze Strzyżowskie 513.64 Pogórze Dynowskie 513.65 ...

Piotr Kmita z Wiśnicza ...

Piaskowiec ...

Przełęcz Łupkowska ...

Beskidy Zachodnie Mały 513.48 Beskid Makowski 513.49 Beskid Wyspowy 513.50 Kotlina Rabczańska 513.51 Beskid Żywiecki 513.52 Gorce 513.53 Kotlina Sądecka 513.54 Beskid Sądecki 513.55 Góry Czerchowskie (słow. Čergov)513.56 Góry Kisuckie (słow. Kisucká vrchovina)513.57 Magura ...

Babia Góra ...

Beskid Żywiecki ...

Żywiec ...

Andrychów ...

Karpaty Zachodnie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Beskid Sądecki":

207. Krainy geograficzne Polski. Karpaty (plansza 6) ...

218. Struktura narodowościowa i etniczna Polski (plansza 8) ...

218. Struktura narodowościowa i etniczna Polski (plansza 12) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie