Anatomia ciała ludzkiego - akwaforta Johna Bella z 1804.

Animowana sekwencja przekrojów strzałkowych ludzkiego mózgu

Anatomia człowieka (antropotomia) (anthropos- człowiek) - nauka o budowie narządów i układów ciała człowieka , wchodzi w skład morfologii i posługuje się metodami na poziomie makroskopowym (np. obserwacji żywych organizmów i badań sekcyjnych zwłok). Jest to anatomia opisowa, zwana też anatomią klasyczną. Zajmuje się ona badaniem i opisaniem narządów, które spełniają wspólną funkcję, oraz poszczególnych części ustroju.

Ściśle związane z anatomią są:

• histologia - nauka o tkankach ;
• cytologia - nauka o komórce , budowie człowieka na poziomie komórkowym;
• fizjologia - nauka o funkcjonowaniu organizmu .

Obecnie anatomia ściśle wiąże się z fizjologią, poświęcając dużo uwagi funkcji i działaniu poszczególnych narządów. Jest to anatomia czynnościowa. Anatomia i fizjologia stanowią podstawę medycyny, gdyż nie można skutecznie udzielić pomocy w chorobie nie znając dokładnie budowy i czynności organizmu zdrowego.

Inne działy anatomii to:

Anatomia opisowa, zwaną dawniej normalną, obecnie wyróżniamy:

• Anatomia prawidłowa, która zajmuje się normalnie zbudowanymi, zdrowymi osobnikami w odróżnieniu od;

• Anatomia patologiczna mającej za zadanie opisanie zmian chorobowych zachodzących w narządach podczas choroby.

• Anatomia mikroskopowa - w odróżnieniu od klasycznej anatomii, posługującej się okiem nieuzbrojonym, ten dział posługuje się mikroskopem świetlnym - histologia, lub elektronowym - cytologia, w związku z czym zajmuje się badaniem mikroskopowej struktury poszczególnych narządów. Narządy zbudowane są z tkanek, te zaś z niezwykle drobnych elementów - komórek.

• Anatomia radiologiczna - pierwotnie opisywała organizm ludzki przy użyciu zdjęć rentgenowskich układu kostnego. Ostatnio w związku z wprowadzeniem kontrastów i tomografii jej zakres znacznie się poszerzył.

• Anatomia topograficzna (po grecku topos znaczy "położenie", "miejsce", graphe - "opis") - zajmuje się położeniem poszczególnych narządów w ustroju i wzajemnym ułożeniem ich względem siebie. Doskonała znajomość anatomii topograficznej ma szczególnie duże znaczenie praktyczne dla chirurgii. Z tego względu nazywana jest również anatomią chirurgiczną.

• Anatomia plastyczna - ma na celu badanie kształtów zewnętrznych i wzajemnych proporcji poszczególnych części ciała oraz w ogóle zdobywaniem wiadomości potrzebnych dla artystów plastyków.

• Anatomia funkcjonalna

Nowoczesne techniki rezonansu magnetyczny i USG umożliwiają obrazowanie bez szkodliwego wpływu promieniowania rentgenowskiego na organizm.

W opisie anatomicznym używamy podwójnego nazewnictwa. Polskie nazwy i ich łacińskie odpowiedniki znajdują się w Nomina anatomica i Terminologia anatomica. Obecnie dąży się do wyeliminowania nazw własnych (głównie nazwisk) z nazw, lecz w naukach klinicznych nadal się je powszechnie stosuje.

Układy narządowe

Budowa ludzkiego ciała według XIII w. anatomów.

Narządy ciała, zbudowane z różnych tkanek łączymy w układy narządów. Odróżniamy:

• Układ ruchu , inaczej układ szkieletowy i mięśniowy
• Układ pokarmowy , inaczej układ trawienny
• Układ nerwowy
• Narządy zmysłów
• Układ dokrewny , inaczej układ wewnątrzwydzielniczy
• Układ oddechowy
• Układ moczowo-płciowy
• Układ krwionośny , inaczej układ krążenia, naczyniowy
• Układ krwiotwórczy
• Układ odpornościowy
• Powłoka wspólna .

Zobacz też

• Historia anatomii człowieka
• Anatomia człowieka na Wikibooks