Pluskwa domowa (Cimex lectularius) – gatunek
owada
należący do rzędu
pluskwiaków różnoskrzydłych
, rodziny
pluskwowatych
. Żywi się krwią zwierząt ciepłokrwistych, w tym człowieka. Była prawie wytępiona w krajach rozwiniętych (z użyciem
DDT
), ale współcześnie obserwowany jest jej powrót. Potrafi być uciążliwa w warunkach domowych, często poprzez aktywność nocą w łóżkach.
Budowa
Jest niewielki, około 4-6 mm długości, i około 3 mm szerokości. Posiada czerwonobrunatne, silnie spłaszczone, owalne ciało zwężające się ku przodowi. Gnieździ się w pomieszczeniach, najczęściej w
meblach
tapicerowanych, pod
boazerią
lub
tapetami
. Jest
pasożytem
, posiada narządy gębowe typu kłująco-ssącego, żywi się
krwią
ssaków
(w tym
człowieka
).
Małe oczy służą pluskwie głównie do sprawdzania, czy jest już wystarczająco ciemno, aby wyruszyć na poszukiwanie ofiary.
Stopy
Każda stopa wyposażona jest w dwa małe haczyki. Dzięki nim pluskwa może utrzymywać się i wspinać po nierównych
powierzchniach
.
Ssawka
Podobny do igły
aparat gębowy
jest chroniony twardą okrywą. Kiedy owad nie je, chowa ssawkę pod
ciałem
Kiedy pluskwa szuka
pożywienia
, jej odwłok jest brązowy i pomarszczony. W czasie
jedzenia
odwłok staje się rozdęty i purpurowy od
krwi
, którą się
odżywia
.
Dzięki wrażliwym czułkom
owad
łatwo wykrywa
zapach
lub
ciepło
ciała ofiary.
Zachowanie
Samica składa jaja w marcu, maju i czerwcu w ilości kilkudziesięciu sztuk. W ciągu jednego sezonu pluskwa składa około 250-500 jaj. Okres rozwoju od jaja do dojrzałej pluskwy w temperaturze pokojowej trwa około 1-2 miesiące. Pluskwy pobierają krew co kilka dni, ale w przypadku braku żywiciela mogą przeżyć kilka miesięcy. Pluskwy potrafią także poddać się hibernacji, gdy przez okres dłuższy niż 3 miesiące nie mogą znaleźć żywiciela. Pluskwa wtedy obniża temperaturę swojego ciała do ok. 2 stopni C[].
Środowisko
Owady żyją w środowisku ludzkim. Najczęściej można je spotkać w spojeniach łóżek, tapczanów, w szczelinach ścian, pod ramami obrazów, na wyściełanych częściach mebli, zasłonach i żaluzjach.
Wykrywanie i zwalczanie
Pluskwa w dolnej partii ciała ma gruczoł, który produkuje oleisty płyn, kiedy owad jest zaniepokojony. Zapach płynu jest podobny do
malin
, dlatego możliwe jest rozpoznanie, czy dom jest zasiedlony przez pluskwy.
Należy dokładnie zagipsować wszelkie szczeliny i otwory w ścianach. Żywe osobniki oraz ich jaja należy zabić stosując np. urządzenie zwane steamerem. Wytwarza ono z wody gorącą parę, która zabija pluskwy i jajka. Należy często przeglądać łóżka, tapczany, materace, szafy, obrazy oraz brudne, niedostępne miejsca.
Ciekawostki
- W przeszłości pokruszone pluskwy były często używane przez ludowych medyków do leczenia trudno gojących się ran. Ostatnie badania wykazały, że krew pluskwy zawiera substancje, które zabijają
bakterie
.
- Inne popularne nazwy pluskwy domowej to wesz ścienna, purpurowy wędrowiec, soczewa lub mahoniowy tępak.
- Bułgarscy chłopi, aby chronić się przed pluskwami, kładli wokół łóżek liście fasolki szparagowej – być może włoski na liściach zatrzymywały owady.
Przypisy
Bibliografia
