Wół piżmowy
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	krętorogie
Podrodzina	kozłowate
Rodzaj	Ovibos
Gatunek	wół piżmowy
Nazwa systematyczna
Ovibos moschatus
( Zimmermann , 1780)
Kategoria zagrożenia ( CzKGZ )[1]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Piżmowół, wół piżmowy (Ovibos moschatus) – gatunek ssaka łożyskowego z rzędu parzystokopytnych , jedyny przedstawiciel rodzaju Ovibos Blainville , 1816 .

Dane liczbowe

• długość ciała (bez ogona): 1,8-2,5 m
• długość ogona: 7-10 cm
• wysokość w kłębie: do 1,4 m
• ciężar: 200-400 kg
• rozpiętość rogów: do 70 cm
• prędkość: do 60 km/h
• dojrzałość płciowa: 2 lata
• ciąża: 9 miesięcy
• liczba młodych: 1 młode

Krowy są wyraźnie mniejsze, długość do 1,95 m, wysokość w kłębie do 1,15 m. Sierść - 2 rodzaje włosów: zewnętrzne - ciemnobrunatne długie do 60, a nawet 90 cm - i wewnętrzne, krótkie wełniste, dobrze chroniące przed mrozem.

Pojedynczy róg może mieć 61-67 cm długości i jest skręcony do dołu i ku przodowi. U krów rogi są znacznie słabiej wykształcone, ale o podobnym kształcie. Ich powierzchnia jest gładka, bez żadnych rowków czy przyrostów rocznych.

Gruczoły piżmowołu w okresie godowym wydzielają substancje o silnym zapachu, nie jest to jednak piżmo . W związku z tym popularna nazwa tego gatunku jest błędna.

Występowanie i środowisko

Naturalny zasięg występowania tych ssaków obejmuje arktyczne rejony Ameryki Północnej , od Alaski po Kanadę i Grenlandię . Przed ostatnim zlodowaceniem zamieszkiwały Azję , Amerykę Północną i Europę , m.in. środkową część Norwegii (okolice obecnego Dombas), wprowadzono je tam ponownie i kilkadziesiąt sztuk żyje obecnie w parku narodowym Dovre Fjell. Również w Polsce znaleziono szczątki kopalne piżmowołów.

Woły piżmowe wprowadzono na Spitsbergen , na wyspę Nunivak , w Azji , na półwyspie Tajmyr oraz na Wyspie Wrangla . Na Alasce , w Kanadzie i Norwegii podejmowane są próby domestykacji tego gatunku.

Piżmowoły preferują suche obszary tundry arktycznej. A to dlatego, że są bardzo wrażliwe na wilgoć. W wilgotnych środowiskach łatwo zapadają na zapalenie płuc.

Odżywianie

Roślinożerny - głównie trawy, zioła i krzewinki, porosty, mchy.

Rozmnażanie

Pora godowa przypada na koniec lata. Samce walczą o samice zderzając się głowami, Słabszy przeciwnik się poddaje i oddala od stada. Zwycięzca kopuluje ze wszystkimi samicami w stadzie. Ciążą trwa 8,5 miesiąca. Młode rodzą się w kwietniu lub maju następnego roku. Z reguły rodzi się jedno młode, przez pierwsze trzy miesiące odżywia sie jedynie mlekiem matki. Ze względu na surowy klimat i dużą wrażliwość na wilgoć śmiertelność młodych jest bardzo duża.

Ochrona

Na początku XX wieku zagrożony wyginięciem ze względu na masowe polowania. W celu ochrony gatunku powstały rezerwaty w Kanadzie i Grenlandii. Liczebność populacji objętych ochroną wzrasta, obecnie szacowana jest na 80.000-125.000 osobników.

Przypisy

Bibliografia