Pius VI, (Giovanni Angelo Braschi), (ur.
25 grudnia
[1] 1717 w
Cesena
, zm.
29 sierpnia
1799 w
Valence (Drôme)
) –
papież
w okresie od 15 lutego
1775
do 29 sierpnia
1799
.
Pochodził z zubożałej rodziny arystokratycznej (hrabiowskiej). Był najstarszym z ośmiorga dzieci Marcantonia Braschi i Anny Teresy Bandi. Studiował klasyczny antyk i prawo w kolegium
jezuickim
w Cesenie, gdzie obronił w młodym wieku (
1734
) doktorat prawa, następnie na uniwersytecie w
Ferrarze
. Pracował jako sekretarz kardynała
Tommaso Ruffo
, był asystentem kardynała w czasie obrad
konklawe
1740
, a po wyniesieniu Ruffo do godności kardynała-biskupa Ostii i Velletri reprezentował go w tych diecezjach. Przebywał z misją dyplomatyczną w
Neapolu
. W
1753
został prywatnym sekretarzem
papieża Benedykta XIV
, który obdarzył go godnością kanonika patriarchalnej Bazyliki
Watykańskiej
.W tym samym roku zaproponowano mu kapłaństwo i objęcie diecezji św. Piotra. Giovanni odmówił, gdyż niedługo miał zawrzeć związek małżeński. Wkrótce jednak zmienił zdanie za zgodą narzeczonej, która została zakonnicą. W
1758
przyjął
święcenia kapłańskie
i został
prałatem
.
W okresie pontyfikatu kolejnego papieża
Klemensa XIII
pełnił szereg funkcji we władzach państwa papieskiego. W
1766
został skarbnikiem generalnym Komnaty Apostolskiej, był również sekretarzem kardynała
Carlo Rezzonico
(bratanka Klemensa XIII).
26 kwietnia
1773
papież Klemens XIV
obdarzył ks. Braschiego godnością
kardynalską
, z tytułem prezbitera S. Onofrio. Po śmierci Klemensa XIV burzliwe i długie konklawe wybrało Braschiego na papieża
15 lutego
1775. Elekcję zawdzięczał zręczności dyplomatycznej, która pozwoliła uchodzić mu zależnie od potrzeby za przeciwnika lub zwolennika skasowanego właśnie zakonu jezuitów. Nowy papież przyjął imię Piusa VI na cześć
św. Piusa V
,
22 lutego
1775 przyjął sakrę biskupią (z rąk kardynała-biskupa Porto e S. Rufina i dziekana Kolegium Kardynalskiego
Gianfrancesco Albaniego
) i tego samego dnia został koronowany.
Przywiązywał wagę do protokołu i ceremoniału dworskiego, przywrócił praktykę nepotyzmu. Kardynałami mianował m.in. swojego wuja Giovanniego Bandiego i bratanka
Romoaldo Braschi-Onesti
, wystawił okazały pałac Braschi na
rzymskim
Piazza Navone. Zarządził czterokrotnie obchody Roku Jubileuszowego – 1775,
1782
,
1790
i
1792
. W
1784
mianował Johna Carolla (byłego jezuitę) pierwszym biskupem w
USA
.
W Europie papież musiał sprzeciwiać się ideom
jansenizmu
, odbył m.in. w tej sprawie podróż do
Wiednia
, gdzie bezskutecznie próbował przekonać cesarza
Józefa II
do wycofania się ze sprzyjania jansenizmowi. W
1794
papież potępił synod jansenistyczny w Pistoi konstytucją
Auctorem fidei
, uważaną za dokument zawierający nauczanie nieomylne.
Sytuacja europejska zmusiła Piusa VI do zajęcia stanowiska w wielu drażliwych sprawach. Początkowo uznał
Konstytucję Trzeciego Maja
(z zastrzeżeniem, że nie ulegną naruszeniu prawa Kościoła katolickiego w Polsce), ale w
1795
potępił
insurekcję kościuszkowską
, a rok później zlikwidował warszawską nuncjaturę. Po
trzecim rozbiorze Polski
skierował do biskupa
Ignacego Krasickiego
16 grudnia
1795
brewe
, nakazując mu wpajać w naród polski obowiązek wierności, posłuszeństwa i miłości panom i królom[2].
Szczególnie trudne stosunki miał Pius VI z Francją po tym, jak w
1791
potępił wydaną w czasie
rewolucji francuskiej
konstytucję cywilną kleru
[3]. Kilka lat później po sukcesach
Napoleona
państwo papieskie podporządkowano władzy francuskiej, a sam papież został uwięziony i wywieziony do
Sieny
, następnie do
Florencji
i kilku innych miast. Później, ciężko chory i na poły sparaliżowany, został przetransportowany przez
przełęcz Montgenèvre
do
Briançon
, gdzie 30 kwietnia
1799
r. osadzono go pod strażą w miejscowym klasztorze. Gdy pod koniec maja generał
Suworow
zajął
Turyn
, papieża ewakuowano przez
Gap
i
Grenoble
do cytadeli w Valence, gdzie zmarł. Przed śmiercią miał powiedzieć: "Polećcie mojemu następcy wybaczyć Francuzom, tak jak ja im wybaczyłem".
W
Muzeum Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski Południowej
w Starej Wsi k. Brzozowa przechowywany jest pantofel papieża Piusa VI.
Ważniejsze dokumenty dogmatyczne
Przypisy
- ↑ Podawany często jako data urodzenia dzień 27 grudnia 1717 to w rzeczywistości data jego chrztu, zob. Ludwig von Pastor, The History of the Popes, vol. 39, Londyn 1952, s. 22
- ↑ Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772-1864, wybór źródeł opracował Otton Beiersdorf,
Wrocław
1960
, s. XXIII
- ↑ Luigi Mezzadri: Rewolucja francuska a Kościół. Kraków: WAM, 2007, s. 82. .
Linki zewnętrzne