Staw na Bielniku w Żyrardowie
Pisia – rzeka w
województwie mazowieckim
na
Równinie Łowicko-Błońskiej
, prawy dopływ
Bzury
(uchodzi w
Sochaczewie
). Długość rzeki wynosi 58,5 km, a powierzchnia zlewni 501,4 km².
Pisia powstaje z połączenia dwóch rzek: większej Pisi Gągoliny (dawniej zwanej Radziejówką) i mniejszej Pisi Tucznej. Obie mają źródła na
Wysoczyźnie Rawskiej
na południowy wschód od miasta
Mszczonów
.
Bieg
Rzeka w górnym biegu jest stosunkowo płytkim (0,2–0,7 m) ciekiem o charakterze naturalnym, zmiennej szerokości, miejscami meandrującym. Jej
zlewnię
budują głównie
piaski
i
żwiry
licznych
stożków napływowych
, tworzących
równiny aluwialne
z wykształconymi glebami lekkimi i łatwo przepuszczalnymi. Zlewnia rzeki charakteryzuje się wyraźnym trójdzielnym podziałem geomorfologicznym. Jej górną część do linii
Chroboty
– Grzybek tworzy płaszczyzna morenowa, środkową część zlewni do linii
Wiskitki
–
Baranów
–
Izdebno
zajmują równiny aluwialne ze strefami wielkich stożków napływowych oraz płaskie pokrywy aluwialne. Całą zlewnię rzeki wypełniają osady
czwartorzędowe
, wśród których wyróżnia się utwory zlodowacenia południowopolskiego (gliny zwałowe, miejscami iły warowne), środkowopolskiego (piaski, żwiry,
mady rzeczne
, mułki) oraz przedzielających je osadów interglacjalnych.
Pisia-Gągolina jest od dawna zagospodarowana przez człowieka, wzdłuż jej biegu zbudowane są liczne sztuczne spiętrzenia i towarzyszące im zbiorniki wodne. Ich podstawową funkcją jest retencjonowanie wody w okresie zwiększonego przepływu oraz alimentowanie rzeki w okresie trwania niskich stanów. Wyrównują one także przepływy rzeki poniżej miasta Żyrardowa. Najważniejsze z nich to m.in. stawy w
Grzegorzewicach
i
Radziejowicach
oraz Hamernia i Zalew Żyrardowski. Łączna powierzchnia lustra wody zbiorników wynosi około 120 hektarów, zaś całkowita powierzchnia zlewni obliczona na podstawie „Podziału hydrograficznego Polski” (
IMGW
) zajmuje obszar 501,4 km².
Długość
- 44,8 km – Pisia Gągolina
- 35,3 km – Pisia Tuczna
- 13,7 km – Pisia po połączeniu się odnóg
Miejscowości nad Pisią