|
piramida
piramida - grobowiec osoby prywatnej albo podbudowa dla świątyni. Kształt piramidy to najczęściej ostrosłup lub forma w ogólnych zarysach do niego zbliżona. Piramidy spotykane są m.in. w Egipcie i prekolumbijskiej Ameryce.
Egipt
Pierwsze grobowce budowano w formie schodkowej, z których najbardziej okazała jest piramida schodkowa Dżesera ok. 2650 p.n.e. w Sakkarze koło Memfis. Składa się z sześciu nałożonych na siebie mastab. Jej architektem był Imhotep, wezyr Dżesera, w Okresie Późnym czczony jako bóg.
Piramidy schodkowe zastąpiono piramidami w formie łamanej. Jedynym zachowanym przykładem jest piramida króla Snofru w Dahszur. Kolejne zachowane piramidy mają kształt ostrosłupa.
Piramidy w Gizie to trzy największe piramidy zbudowane w Egipcie. Wszystkie mają kształt ostrosłupa na podstawie kwadratu. Największa z nich, Cheopsa ok. 2560 p.n.e., ma podstawę o boku 227,0 m i wysokość 147,0 m, piramida Chefrena, tzw. Wielki Kefren, jest wysoka na 137,0 m, piramida Mykerinosa ma tylko 62,0 m wysokości. Wokół tych piramid pobudowano szereg mniejszych, przeznaczonych na grobowce królowych i dostojników państwowych. Piramida Chefrena wyróżnia się wykutą obok niej monumentalną rzeźbą Sfinksa.
Jest to największa tego typu rzeźba, kolejne, ustawiane obok grobowców, to potężne posągi faraonów. Najbardziej oryginalny wystrój wnętrz zachował się w piramidzie Mykerinosa. Cały zespół wybudowano z różnych kamieni. Dziedzińce wyłożono czarnym bazaltem, kolumny i filary wykonano z czerwonego granitu, ściany miały biały kolor użytych do budowy wapieni i alabastru. Wnętrze pokryto było licznymi inskrypcjami wykutymi w kamieniu. Relief wypełniono niebieskim barwnikiem. Niebieską farbą malowano sufity, na tym tle umieszczono żółte gwiazdy. Do wejścia do komór grobowych, umieszczonych po wschodniej stronie budowli, prowadziły długie rampy w kierunku Nilu. Obok piramid budowano podziemne pomieszczenia dla barek. Przy piramidzie Cheopsa znaleziono jedną z nich.
Mezoameryka
Przedkolumbijski Meksyk, Gwatemala, Honduras i Salwador – w kształcie schodkowych, wysokich piramid wznoszono podbudowy świątyń. Wewnątrz piramid czasem umieszczano grobowiec. Najbardziej znane są Piramida Słońca i Księżyca w Teotihuacanie, Świątynia Inskrypcji w Palenque oraz Piramida Nisz w El Tajín.
Region andyjski
Kultura Moche na wybrzeżu Peru wznosiła piramidy z suszonych cegieł, pełniące funkcje kultowe. Podobne konstrukcje wznosiły też inne, przedinkaskie kultury Peru i Boliwii.
Teneryfa
Piramidy na Teneryfie, jednej z Wysp Kanaryjskich są podobne do piramid schodkowych z Meksyku. Według Thora Heyerdahla, jest to dowodem na to, że Wyspy Kanaryjskie były bazą wypadową dla starożytnych podróży między Europą a Ameryką. Najnowsze badania archeologiczne wskazują jednak, że piramidy w Güímarze powstały najwcześniej w XIX wieku, jakkolwiek ich geneza i cel budowy pozostają dotąd nieznane.
Bośnia
Według informacji prasowych, wyprawa badawcza archeologów z Australii, Austrii, Bośni, Słowenii oraz Szkocji na początku kwietnia 2006 roku jakoby miała potwierdzić wcześniejsze domysły, że wzgórze Visočica, o wysokości 213 metrów i zboczach nachylonych pod kątem 45°, jest obiektem zbudowanym przez człowieka. Jak się jednak okazało, żaden z archeologów wymienianych jako rzekomy członek tego zespołu nie potwierdził swego udziału. Jedynym naukowcem, który popiera teorię o "piramidach w Bośni", jest egipski geolog. Inni badacze, w tym tacy eksperci, jak np. przewodniczący Europejskiego Stowarzyszenia Archeologów prof. Anthony Harding, pozostają sceptyczni wobec tych rewelacji i nazywają je "piramidalnymi bzdurami". Niezależnie od tego, jakie jest rzeczywiste pochodzenie wzgórz, dla mieszkańców tej biednej okolicy coraz liczniejsi turyści (kilkaset tysięcy w samym tylko roku 2006) przyjeżdżający tutaj stali się źródłem niespotykanych wcześniej dochodów.
Inne hasła zawierające informacje o "piramida":
Stanowisko archeologiczne
...
Anarchizm
...
Świadkowie Jehowy
dolarów w procesie zakończonym polubownie[110].Zdjęcie tyłu grobu Charlesa Taze Russella, w tle piramida wzniesiona w 1921 roku przez The Watchtower Bible & Tract Society ...
Otwornice
...
Sztuka sakralna
...
Kultury andyjskie
...
Faraon
Zobacz też
Władcy Egiptu
Faraon
– film w reżyserii Jerzego Kawalerowicza
Faraon
– powieść Bolesława Prusa
mumia
piramida
Przypisy↑ E. A. Wallis Budge, An Egyptian Hieroglyphic Dictionary, vol. 1., s. ...
Mumifikacja
w doskonałym stanie: pończochy, buty, krucyfiksy, zmumifikowane przez panującą tam temperaturę[]. Zobacz też
mumia
piramida Cheopsa
Mauzoleum Lenina
tanatopraksja
humifikacja
Przypisy↑ Stefan Raszeja: Medycyna sądowa : podręcznik dla studentów. Warszawa: Państ. ...
Mastaba
hypogeom
. ŹródłaWitold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 96. . Zobacz też
piramida egipska
architektura starożytnego Egiptu
serdab
...
Inżynieria
...
Inne lekcje zawierające informacje o "piramida":
029. Badania populacji (plansza 28)
...
003. Sumerowie w Mezopotamii (plansza 5)
...
Higiena i choroby układu pokarmowego (plansza 3)
...
|
