Piotr Uslar (
ros.
Петр Карлович Услар, ur.
1 września
1816
r., zm.
20 lipca
1875
r., według starego stylu
20 sierpnia
1816
-
8 lipca
1875
) – rosyjski generał, inżynier i
językoznawca
niemieckiego pochodzenia, zasłużony badacz
języków kaukaskich
oraz etnografii ludów
Kaukazu
. Członek-korespondent Petersburskiej Akademii Nauk (od
1868
r.).
Piotr Uslar urodził się w majątku Kurowo w guberni twerskiej. W latach
1837
-
1840
służył jako inżynier na północnym Kaukazie, później ukończył Akademię Sztabu Generalnego i odbył kilka podróży zagranicznych. W
1850
r. został został członkiem Wydziału Kaukaskiego Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego. W
1858
r. został poproszony o napisanie historii Kaukazu. Praca nad zbieraniem materiałów doprowadziła do rozbudzenia zainteresowania
językami kaukaskimi
. Szczegółowym badaniom nad językami północnego Kaukazu i
Dagestanu
poświęcił Uslar 11 lat wytrwałych studiów, co w efekcie zaowocowało jego ogromny wkładem w poznanie i opisanie wielu języków regionu. Jest to tym cenniejsze, iż większość tych języków nie posiadała podówczas piśmiennictwa. Uslar dokonał opisu wielu języków kaukaskich, sporządzając szkice ich gramatyk oraz przygotowując dwujęzyczne słowniczki.
Uslar pozostawił materiały dotyczące m.in. języków:
abchaskiego
, ubychskiego,
swańskiego
,
czeczeńskiego
,
awarskiego
,
lakijskiego
,
tabasarańskiego
,
lezgińskiego
, dargińskiego, a także - spośród języków dagestańskich -
arczyńskiego
. Wiele spośród prac Uslara wydano dopiero pośmiertnie. Uważa się go za jednego z twórców językoznawstwa kaukaskiego. Prace Uslara nie straciły wartości do dzisiaj, ponieważ w wielu wypadkach zawierają najstarsze zapisy niektórych języków. Zebrane materiały mogą także służyć do badań diachronicznych nad poszczególnymi językami.