Pieśń o Nibelungach
Pieśń o NibelungachManuskrypt Pieśni o Nibelungach, ok. 1220 Pieśń o Nibelungach (
niem.
Nibelungenlied) lub Niedola Nibelungów (niem. Nibelunge Not; oba tytuły równoprawne) –
średniowieczny
germański
epos
bohaterski, napisany w języku
średnio-wysoko-niemieckim
ok. 1200 roku przez nieznanego, autora pochodzącego prawdopodobnie z okolic Pasawy, który opierał się na opowieściach zawartych w
Eddach
,
Sadze rodu Wölsungów
i Sadze o Dytryku z XIII w. (Dietrichsage). Tradycyjny pogląd: rycerz z rodu Kürenbergów. Znaczenie tytułuPod nazwą Nibelungowie (także Niflungowie) rozumie się w tekście ród karłów, których skarb zagarnął Zygfryd, a później także
Burgundów
, gdyż stali się posiadaczami tego złota. Etymologię słowa Nibelungowie wiąże się ze słowem Nebel (staromien. Nebul) oznaczającego "mgłę". Zatem Nibelungowie to "mieszkańcy krainy mgieł", co należy łączyć z Niflheimem - czyli nazwą krainy zmarłych w
mitologii
skandynawskiej. Podłoże historyczne, struktura utworuHistorycznym podłożem eposu jest
wędrówka ludów
z IV i V wieku, podbój
Burgundii
w 436 r. przez
Hunów
pod wodzą
Attyli
, który występuje w nim pod imieniem Etzel (lub Ecel) oraz rywalizacja o władzę dwóch frankijskich królowych z dynastii
Merowingów
: Brunhildy (zm. 613 r.) i Fredegundy (zm. 597 r.). Innymi postaciami historycznymi są Dytryk z Bernu (tj. Werony) z rodu Amelungów, a w rzeczywistości król
Ostrogotów
–
Teodoryk Wielki
z rodu
Amalów
, król Burgundów Gunter – historyczny Gundachar (Gundichar) oraz jego bracia Gernot i Gizler (inni historyczni władcy Burgundów: Gundomar i Gislahar/Giselher). Pierwowzoru Zygfryda dopatrywano się w kilku postaciach historycznych (m. in. w wodzu
Cherusków
-
Arminiusie
, w uduszonym w 522 r. burgundzkim księciu Sigeryku - synu Sigismunda lub w królu frankijskim
Sigebercie I
, mężu Brunhildy, zabitym w
575
r. za sprawą Fredegundy, żony jego brata
Chilperyka I
), ale brak ku temu przekonujących uzasadnień. Tylko Krymhilda i Hagen (w sagach skandynawskich zwany Högnim) są postaciami fikcyjnymi. Niewykluczone jednak, że istniała burgundzka księżniczka Grymhilda. Przydomek
Hagena
"von Tronege" (Trojne) został wymyślony przez kronikarzy. Sugeruje, że miał się on wywodzić z
Troi
, być potomkiem trojańskich uchodźców, którzy niegdyś osiedlili się nad
Renem
. "Pieśń" ukazuje świat pełen gwałtownych namiętności i krwawych wydarzeń, związanych głównie z walką o władzę. Motywy chrześcijańskie przeplatają się w niej z pogańskimi. Składa się z dwóch części: - Śmierć Zygfryda (19 przygód)
- Zemsta Krymhildy (20 przygód)
Zachowała się w ponad 30 rękopisach reprezentujących różne, nie rzadko sprzeczne ze sobą, wersje; ujednoliconą wersję opublikował w 1757 r. J. J. Bodmer (wyd. polskie 1881). Polski przekład- Pieśń o Nibelungach. Starożytna epopeja niemiecka w dwóch częściach, przeł. Antoni J. Szabrański, Warszawa 1881.
- Niedola Nibelungów, przeł. i wstępem opatrzył Ludomił German, Nakładem i drukiem Wilhelma Zukerkandla, Złoczów 1894.
-
Robert Stiller
, Krymhilda. Opowieść rycerska o Nibelungach. Według średniowiecznego eposu napisał…, Instytut Wydawniczy "Nasza księgarnia", Warszawa 1974 (
kompilacja
różnych źródeł)
- Karl Treumund, Saga o Nibelungach., przeł. z niemieckiego Adam Sznaper, przedsłowiem opatrzył
Wilhelm Szewczyk
, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989. (adaptacja),
- Pieśń o Nibelungach, z języka średnio-wysoko-niemieckiego przeł., przedmową, komentarzami i indeksami opatrzył Andrzej Lam, Unia Wydawnicza „Verum”, Warszawa 1995.,
- Niedola Nibelungów, przeł. i wstępem opatrzył Ludomił German, Wydawnictwo Wacław Bagiński i Synowie, Wrocław 1994. (reprint wydania z 1894 r.)
- Niedola Nibelungów, przeł. i wstępem opatrzył Ludomił German, Wydawnictwo Armoryka, Sandomierz 2009.,
NawiązaniaNa jej podstawie Ryszard Wagner skomponował w latach 1854-1876 tetralogię
Pierścień Nibelunga
. Monumentalnej realizacji filmowej dokonał w 1924
Fritz Lang
(
Nibelungi
). Była źródłem inspiracji do powstania takich książek jak: Bohaterowie Północy Fryderyka de la Motte Fouquéogo, Skarb Nibelungów Ernesta Raupacha, Nibelungi Fryderyka Hebbla czy Rycerze Północy Henryka Ibsena. Ponieważ ukazuje silny i wojowniczy naród niemiecki, pod koniec XIX w. i w czasie II wojny światowej, gdy Niemcy starali się zdobyć panowanie w Europie, wiele razy się do niej odwoływano. Bibliografia- Bogusław Bednarek, Epos europejski., Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001., str. 179-194., ISSN 0239-6661,
- Gustav Faber, Merowingowie i Karolingowie., PIW, Warszawa 1994.
- Herman Glaser "Zemsta Krymhildy" [w:] Hekate: Zdrajcy Skandale Procesy. Historie niezwykłych ludzi., pod red. Hansa-Christiana Hufa, Videograf II, Katowice 1999, s. 236-263.,
- Język Polski w liceum, zeszyt 6 Klasa I średniowiecze cz. 1 (dodatek czasopisma Cogito)
- Andrzej M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich., SAWW, Warszawa 1993.
- John Man, Attyla, barbarzyńca który rzucił wyzwanie Rzymowi., Wyd. AMBER, Warszawa 2005.,
- Mity i legendy Europy., Wyd. Brimax Oświatowy, Łódź, Polska 1991. (rdz. Zygfryd pogromca smoków)
- Gelles Ragache, Francis Phillipps, Smoki. Mity i legendy., Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1992. (rdz. Zygfryd: Złamany miecz, Zygfryd: Fafnir, strażnik czarodziejskiego pierścienia)
- Marian Szyrocki, Dzieje literatury niemieckiej. t. 1, PWN, Warszawa 1969.
- Historia o niezwyciężonym rycerzu Zygfrydzie. Ciekawe i zajmujące opowiadanie z przeszłości, [w:] "Antologia jarmarcznego romansu rycerskiego", oprac. Jolanta Ługowska i Tadeusz Żabski, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 1992, s. 5-41, 275-281 i 299.
Inne hasła zawierające informacje o "Pieśń o Nibelungach":
Elegia
...
1408
...
Kornel Ujejski
...
Stanisław Moniuszko
...
William Blake
...
1932
...
Tadeusz Boy-Żeleński
...
Andrzej Lam
zbiorowego Pism
Karola Irzykowskiego
. Przełożył Dzieła wszystkie
Horacego
i z literatury niemieckiej
Pieśń o Nibelungach
, średniowieczną poezję miłosną w antologii
Minnesang
, dzieła wszystkie
Wolframa ...
Sylabotonizm
...
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność"
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Pieśń o Nibelungach":
010c. Rzym (plansza 3)
...
Jak przygotować prezentację maturalną z języka polskiego (plansza 19)
...
11 LISTOPADA (plansza 1)
...
|