|
pietruszka zwyczajna
pietruszka zwyczajna (Petroselinum crispum) - gatunek rośliny dwuletniej z rodziny selerowatych. Dziko rośnie na półwyspie Apenińskim i Bałkanach, w północno-zachodniej Afryce i na Wyspach Kanaryjskich. Zdziczała w całej Europie, Ameryce, Afryce, Nowej Zelandii, Australii i Japonii.
Charakterystyka
Pokrój
W pierwszym roku tworzy przyziemną rozetę liści i korzeń spichrzowy. W drugim roku wyrasta naga, rozgałęziona w górnej części łodyga o wysokości 50-90 cm.
Liście
Wszystkie liście połyskujące. Odziomkowe i rosnące na dole łodygi z ogonkiem, trójkątne, potrójnie lub podwójnie pierzaste. Odcinki ogonkowe mają ząbkowaną krawędź. Liście łodygowe górne są drobniejsze, pochwiaste.
Kwiaty
Drobne, w kolorze zielonożółtym, zebrane w baldach złożony o 10 do 20 szypułkach.
Owoc
Podługowatojajowata rozłupnia, barwy zielonkawobrunatnej, średnicy 2,5-3 mm.
Korzeń
Palowy, o funkcji spichrzowej, najczęściej barwy białej, o zwartym, twardym miąższu. Skład olejku eterycznego z korzeni jest prawie identyczny jak w przypadku liści. Korzeń jest jedną z części użytkowych rośliny.
Zastosowania -
Roślina uprawna. Jest uprawiana jako warzywo (spożywany jest zarówno korzeń jak i części zielone), a także dla olejku używanego w lecznictwie.
- Kulinaria. Użytkowana jest najczęściej jako składnik zup, wchodzi w skład tzw. włoszczyzny. Nać pietruszki zawiera bardzo dużo prowitaminy A. Korzystne jest także równoczesne występowanie żelaza i witaminy C. Zawiera dużo chlorofilu. Dużo związków mineralnych występuje w korzeniach a jeszcze więcej w nasionach. Silnie pachnące liście pietruszki służą do przyprawiania wielu potraw.
- Roślina lecznicza
-
Surowiec zielarski: korzeń pietruszki korzeniowej - Radix Petroselini, owoc pietruszki - Fructus Petroselini, ziele pietruszki - Herba Petroselini. Przetwór: olejek pietruszkowy - Oleum Pertroselini z liści, który stanowi niewielki procent ich masy (0,01% u pietruszki korzeniowej, 0,04% u pietruszki naciowej) w większości zawiera mirystycynę, limonen oraz 1,3,8-p-mentatrien (każdy w ilości 10-30%), pozostałe składniki to głównie mieszanina terpenów. Olejek pietruszki korzeniowej zawiera większy procent mirystycyny.
- Działanie: Jest rośliną o wielkich wartościach leczniczych. Zarówno korzenie, jak owoce pietruszki i ich przetwory zwiększają przesączanie w kłębkach nerkowych, a jednocześnie zwalniają zwrotną resorpcję w cewkach, dzięki czemu zwiększają ilość wydalanego moczu. Mają także własności antyseptyczne oraz zmniejszają napięcie mięśni gładkich jelit i dróg moczowych (działanie wiatropędne). Ponadto pobudzają w niewielkim stopniu wydzielanie śliny i soku żołądkowego, co ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów.
Inne hasła zawierające informacje o "pietruszka zwyczajna":
Murawa bliźniczkowa
...
Ziołorośla
...
Orzysz (jezioro)
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
1980
...
Tygodnik Powszechny
...
Zwyczajna forma rytu rzymskiego
...
Rozesłanie (liturgia)
...
Paweł VI
...
Pobrzeże Kaszubskie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "pietruszka zwyczajna":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
Rośliny użytkowe (plansza 20)
...
105. Metabolizm: odżywianie się autotrofów cz.2 (plansza 15)
...
|
