Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Pełnik europejski

Pełnik europejski

Pełnik europejski

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : Euphyllophyta
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Rząd : jaskrowce
Rodzina : jaskrowate
Rodzaj : pełnik
Gatunek :pełnik europejski
Nazwa systematyczna
Trollius europaeus L.
Sp. pl. 1:556. 1753
Gatunek trujący
Pełnik europejski na łące

Pełnik europejski (Trollius europaeus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych . Występuje w niemal całej Europie z wyjątkiem jej południowo-zachodnich krańców, na południu tylko w górach, oraz w zachodniej Syberii [2]. W Polsce występuje na całym obszarze w rozproszeniu[3].

Spis treści

Morfologia

Łodyga
Osiąga 10-50 cm wysokości. Jest wzniesiona, nie rozgałęzia się, jest lekko łukowato wygięta.
Liście
Dłoniasto podzielone, wcięte głęboko, aż do nasady ( dłoniastosieczne ). Składają się z 3-5 blaszek (5 blaszek mają tylko liście odziomkowe ). Każda z blaszek jest nieco wcięta, lub ząbkowana. Wyrastają naprzemianlegle na łodydze. Dolne liście osadzone są na długich ogonkach, środkowe na krótszych, a najwyższe są siedzące.
Kwiaty
Na każdej łodydze występuje najczęściej 2-3 dużych (2,5-5 cm średnicy) kwiatów, dojrzewających stopniowo. Wyglądem kwiat przypomina małą różę. Jest kulisty i pełny – stąd nazwa rośliny. Okwiat nie jest zróżnicowany na kielich i koronę . Osadzone spiralnie płatki zaginają się do środka i dachówkowato zachodzą na siebie, chroniąc wnętrze kwiatu. Zewnętrzne płatki są duże i barwne, wewnętrzne są węższe i przechodzą stopniowo w miodniki z nektarem . Środek kwiatu wypełniają liczne pręciki i słupki .
Owoce
Zebrane w wielomieszek , poszczególne mieszki są wielonasienne. Każdy z mieszków posiada stwardniały kolec (zdrewniała szyjka słupka).

Biologia i ekologia

  • Rozwój: bylina . Kwitnie od maja do czerwca. Kwiaty zapylane są przez chrząszcze , błonkówki i muchówki , które przeciskają się pomiędzy płatkami, by dostać się do znajdujących się w środku miodników i pylników, przy okazji zapylając kwiat. Kwiaty wydzielają przyjemny, słaby zapach . Szybko przekwitają, ale na ich miejsce stopniowo zakwitają następne, tak, że okres kwitnienia wydłuża się. W czasie deszczu płatki kwiatów ciasno się stulają, chroniąc w ten sposób znajdujące się wewnątrz organy rozrodcze – pręciki i słupki. Przy trwającej przez dłuższy czas niepogodzie również powstają nasiona – w wyniku samozapylenia [4]. Kuliste, czarne nasiona dojrzewają pod koniec sierpnia. Hemikryptofit .
  • Siedlisko : łąki bagienne lub górskie, torfowiska , bagienne lasy, brzegi potoków, ziołorośla . W górach Europy występuje do wysokości 3000 m n.p.m.[5], w Polsce jego zasięg pionowy nie został dokładnie zbadany. W górach rośnie zarówno na wapieniu , jak i granicie .
  • W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Molinietalia, Ass. Polygono bistortae-Trollietum[6].
  • Roślina trująca : Cała roślina jest trująca. Zwierzęta nie zjadają pełnika.
  • Liczba chromosomów 2n= 16[7].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta ścisłą ochroną gatunkową . Roślina dawniej była masowo wykopywana do przydomowych ogródków i zrywana na bukiety, co znacznie przyczyniło się do zmniejszenia jej liczebności[4]. Część stanowisk chroniona jest w parkach narodowych i rezerwatach.

Zastosowanie

  • Roślina ozdobna , występuje w wielu odmianach. Nadaje się do uprawy na rabatach, lub na kwiat cięty. Rozmnaża się go z nasion, lub przez podział, wymaga słonecznego stanowiska[8].

Ciekawostki

  • Pełnik europejski nazywany jest też różą kłodzką i jest symbolem ziemi kłodzkiej od kilku stuleci i mimo wymiany narodowościowej na tych terenach.
  • Największa populacja pełnika europejskiego na Pomorzu występuje w Dolinie rzeki Chocieli w Gminie Bobolice .

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2009-06-07].
  2. Trollius europaeus ( ang. ). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 30 października 2008].
  3. Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. . 
  4. 4,0 4,1 Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. . 
  5. Wilhelm Eisenreich, Alfred Handel, Ute E. Zimmer: Rozpoznawanie roślin i zwierząt. Warszawa: Elipsa, 2005. . 
  6. Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006.
  7. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 
  8. Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Pełnik europejski":

Ren ...

Adwentyzm ...

Žalgiris Kowno ...

1986 ...

Brama Lubawska objęte prawną ochroną na uwagą zasługują: dziewięćsił bezłodygowy , lepiężnik biały , wawrzynek wilczełyko , Pełnik europejski , liczne storczyki , goryczki , pierwiosnki , lilia złotogłów . Najciekawsze przyrodniczo fragmenty rejonu ...

Mazurski Park Krajobrazowy sercowata listera jajowata obuwik storczyk szerokolistny kruszczyk błotny kruszczyk rdzawoczerwony tajęża jednostronna gnieźnik leśny żłobik koralowy rosiczka okrągłolistna pływacz zwyczajny i pływacz średni Pełnik europejski kosaciec syberyjski mieczyk dachówkowaty goździk pyszny dzwonecznik wonny orlik pospolity lilia złotogłów sasanka otwarta i sasanka łąkowa zawilec ...

Bóbr europejski ...

Stepan Bandera ...

Małopolska Droga św. Jakuba ...

Toruń ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Pełnik europejski":

222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 15) ...

226 Procesy integracyjne w Europie Zachodniej (plansza 7) ...

226 Procesy integracyjne w Europie Zachodniej (plansza 8) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie