Skrzynka pocztowa na obozowym ogrodzeniu
Korytarz w wewnętrznym karcerze dla więźniów politycznych
Perm-36 (
ros.
Пермь-36) – jeden z najbardziej znanych obozów (łagrów)
Gułagu
Związku Radzieckiego
. W latach 70. i 80. słynne miejsce przetrzymywania dysydentów i opozycji politycznej. Dziś przestrzeń funkcjonowania jedynego muzeum zorganizowanego na terenie byłego łagru.
Obóz został założony w
1946
roku, gdy w pobliże wsi Kuczino, nad rzeką
Czusowa
, przeniesiono infrastrukturę i więźniów obozu ITK-6. W pierwszym okresie istnienia byli tu zsyłani różni więźniowie, w tym żołnierze
Armii Czerwonej
z niemieckich obozów jenieckich i koncentracyjnych, czerwonoarmiści, którzy próbowali przedostać się na Zachód oraz inne osoby uznane za wrogów ZSRR. Trafiali tu również księża i zakonnicy. Po śmierci
Stalina
do Permu-36 zesłano osoby "odpowiedzialne" za "okresy błędów i wypaczeń". W latach siedemdziesiątych obóz stał się jednym z głównych ośrodków przetrzymywania dysydentów i obrońców praw człowieka. Wówczas otrzymał on nowy, tajny kryptonim: WS-389/36 (ros. ВС-389/36[1]). W tym czasie wewnętrzny karcer stał się jedynym w całym ZSRR oficjalnym miejscem przetrzymywania więźniów politycznych o zaostrzonym rygorze.
Pierwsi więźniowie polityczni trafili do obozu w lipcu
1972
roku. Ostatni opuścili go w
1987
roku na podstawie ułaskawienia. Nieliczni, którzy odmówili złożenia prośby o ułaskawienie zostali jeszcze na pewien czas przeniesieni do pobliskiego obozu Perm-35.
Po 1988 roku część budynków zaadaptowano na szpital dla psychicznie chorych. W latach 90. na terenie byłego łagru powstało muzeum, mające na celu upamiętnienie represji politycznych z czasów ZSRR. Administracja muzealna mieści się w mieście
Perm
, oddalonym o około 120 km.
W lipcu, na terenie byłego łagru, odbywa się festiwal "Pilorama" (od nazwy machiny piłującej, przy której pracowali więźniowie, której resztki stoją na placu pracy), który skupia kilka tysięcy osób - głównie byłych więźniów i dysydentów, działaczy demokratycznych i studentów - wokół dyskusji na tematy związane z prawami człowieka, z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego, z trudnymi kartami rosyjskiej i sowieckiej historii oraz rozwojem demokracji. Podczas festiwalu mają miejsce również koncerty muzyki rokowej i alternatywnej, pokazy teatralne, filmowe, spotkania poezji.
Przypisy
Zobacz też
Linki zewnętrzne
