Państwo Palestyna obejmujący całość lub część historycznej
Palestyny
jest bytem politycznym, postulowanym przez
palestyński
ruch narodowy.
Geneza
Początki dążeń
arabskiej
ludności Palestyny do utworzenia własnego państwa wiążą się z powstaniem brytyjskiego
mandatu Palestyny
. Przed rokiem
1920
region ten był uznawany przez miejscowych działaczy arabskich za część arabskiej
Syrii
, zaś miejscowa ludność arabska za południowych
Syryjczyków
. Rezolucja II Kongresu Syryjskiego z
7 marca
1920
roku, w którym brali udział delegaci z Palestyny, deklarowała
niepodległość
Syrii
w granicach, obejmujących także obszar późniejszego mandatu brytyjskiego. Koncept odrębnego arabskiego państwa palestyńskiego jest między innymi rezultatem podziału
Bliskiego Wschodu
i utworzenia przez
Ligę Narodów
odrębnego "terytorium mandatowego Palestyny", powierzonego
Wielkiej Brytanii
.
Bezpośrednio po utworzeniu
mandatu
brytyjskiego
Arabowie palestyńscy
zaczęli się domagać nadania niepodległości dla
terytorium
Palestyny, które obejmowało także obecną
Jordanię
. Dążenia arabskie stały w sprzeczności z aspiracjami ruchu
syjonistycznego
, dążącego do ustanowienia na tym terytorium państwa
żydowskiego
. Narastające konflikty spowodowały, że Brytyjczycy, zwalczani przez obie strony postanowiły zrezygnować z administrowania krajem.
29 listopada
1947
roku
Zgromadzenie Ogólne ONZ
przyjęło
rezolucję
o podziale mandatu na część arabską, żydowską i strefę międzynarodową (
Jerozolimę
z okręgiem). O ile Żydzi zaakceptowali rezolucję, o tyle Arabowie palestyńscy oraz sąsiednie państwa arabskie ją odrzuciły.
Ze względu na wybuch
wojny arabsko-izraelskiej
rezolucja
ONZ
nie została wcielona w życie, a Palestyna została podzielona na Państwo
Izrael
, włączony do
Transjordanii
Zachodni Brzeg
oraz
Strefę Gazy
pod administracją
Egiptu
.
Obecny status
Obecnie pojęcie państwa Palestyna dotyczy przede wszystkim struktury politycznej
in statu nascendi
proklamowanej na podstawie deklaracji niepodległości ogłoszonej przez Palestyńską Radę Narodową
15 listopada
1988
roku. Państwo Palestyna, jako niepodległy organizm polityczny, nie jest formalnie uznane ani przez
Izrael
, ani przez
ONZ
. Jednak szereg państw (w tym
Polska
) utrzymuje kontakty dyplomatyczne z
Autonomią Palestyńską
, choć w niektórych przypadkach, np. na forum ONZ, używa się obecnie nazwy Palestyna, a nie Autonomia Palestyńska dla tego obszaru. Również
Liga Państw Arabskich
, przyjęła Palestynę jako swojego członka pod nazwą "Państwo Palestyny"[1]
Państwo Palestyna nie ma obecnie uznanej międzynarodowo suwerenności na żadnym obszarze. Zgodnie z palestyńską konstytucją Państwo Palestyna obejmuje dwa
dystrykty
(arab. mintakat) zajęte przez
Izrael
w 1967 r.: Strefę Gazy i Zachodni Brzeg znany również pod nazwą historyczną Cisjordania[2]. Część Palestyńczyków, oraz niektóre państwa (
Syria
,
Iran
) uważają jednak, że suwerenność państwa palestyńskiego powinna rozciągać się na całe terytorium zajmowane przez Izrael, którego istnienia nie uznają.
Tereny Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy są w większości zamieszkiwane przez
Palestyńczyków
(ok. 3,8 mln) stanowiących 95% (wyznających głównie
islam
sunnicki
, liczni są też
chrześcijanie
) mieszkańców oraz ludność żydowską zamieszkującą oddzielne osiedla (ok. 200 tys.). Palestyńczycy domagają się, by stolicą niezależnego państwa palestyńskiego była
Jerozolima
.
Zgodnie z porozumieniami w Oslo terytoria Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy podzielono na obszary o różnym statusie:
- status A – tereny pod kontrolą Autonomii Palestyńskiej: Strefa Gazy, kilka większych skupień arabskich na Zachodnim Brzegu
- status B – tereny pod kontrolą mieszaną: Autonomia Palestyńska sprawuje tam władzę, ale kontrolę wojskową sprawuje armia izraelska,
- status C – tereny pod kontrolą izraelską: obejmują kolonie żydowskie, drogi dojazdowe do nich oraz punkty strategiczne (np. wzgórza, źródła wody).
Obecnie obie strony oskarżają się o niedotrzymywanie zobowiązań. Sytuacje komplikuje stan wojny domowej i dwuwładzy panujący na terytorium Autonomii, zamachy terrorystyczne i porwania żołnierzy izraelskich przez organizacje palestyńskie, liczne interwencje militarne i uwięzienie wielu działaczy palestyńskich przez Izrael.
W 2007 roku w
Annapolis
Izrael i Autonomia Palestyńska zobowiązały się do nawiązania rokowań, które do końca 2008 miały doprowadzić strony do porozumienia w sprawie utworzenia państwa palestyńskiego. W lutym 2008 r. niepodległość Palestyny została uznana przez
Kostarykę
[3].
W
2009 po wyborach parlamentarnych
i utworzeniu rządu
Beniamina Netenjahu
minister spraw zagranicznych Izraela
Avigdor Lieberman
powiedział, że jego kraju nie obowiązują uzgodnienia z Amnnapolis. W odpowiedzi przedstawiciel prezydenta Autonomii Palestyńskiej
Mahmuda Abbasa
, Nabil Abu Rudeina wezwał
Stany Zjednoczone
, by przeciwstawiły się postawie Liebermana w sprawie państwa palestyńskiego[4]. Następnie Liberman złagodził swoją wypowiedź stwierdzając, że jest zobowiązany ustaleniami mapy drogowej z 2003 roku przyjętej przez gabinet izraelski[5].
Sąsiedzi
Główne miasta
Przypisy
- ↑
http://www.arableagueonline.org/las/english/details_en.jsp?art_id=847&level_id=11
League of Arab States, Member States: State of Palestine
- ↑ Constitution of the State of Palestine. Third Draft,7 March 2003, revised in March 25,2003: Article 1. The State of Palestine is a sovereign, independent republic. Its territory is an indivisible unit based upon its borders on the eve of June 4, 1967, without prejudice to the rights guaranteed by the international resolutions relative to Palestine. All residents of this territory shall be subject to Palestinian law exclusively.
- ↑
Izrael potępił uznanie Palestyny przez Kostarykę, rp.pl
[dostęp 02.04.2009]
- ↑
Izrael: uzgodnienia z Annapolis nieważne, wprost.pl, 2009-04-01
- ↑
Izrael łagodzi retorykę, naszdziennik.pl, 03.04.2009
- ↑ Tylko
wschodnia część
, liczba mieszkańców podana dla całego miasta
Zobacz też
Linki zewnętrzne
