Prasoznawstwo - to nauka o szeroko pojętej
prasie
, środkach masowego przekazu. Nauka o tworzeniu, zawartości, przekazywaniu i odbiorze prasy (drukowanej, radia i telewizji); w szerszym znaczeniu jest to wiedza o periodycznym komunikowaniu masowym.
POCZĄTKI PRASOZNAWSTWA
Początki badań nad prasoznawstwem datuje się na koniec XVII w. gdy w 1695 r. Kasper von Stiles wygłosił referat nad społecznym aspektem prasy i tym samym oddzielił prasę jako zjawisko odmienne od literatury. Jednak dopiero pod koniec XIX w. zaczęto dokładniej badać fenomen i znaczenie prasy:
- 1806 r. Uniwersytet Wrocławski - seria wykładów z zakresu teorii prasy;
- 1884 r. na Uniwersytecie w Bazylei Karl Brucker wygłosił wykład dotyczący socjologii prasy;
- 1892 r. opublikowano książkę Stanisława Czarnowskiego Literatura periodyczna i jej rozwój w Polsce;
- 1910 Max Weber jako pierwszy stworzył tzw. socjologię czasopiśmiennictwa;
- 1916 powstaje pierwsza placówka prasoznawcza w Niemczech;
- lata 70-te w USA powstaje termin komunikowanie masowe;
PRASOZNAWSTWO W POLSCE[1]
Termin prasoznawstwo wprowadził do Polski Stanisław Jarkowski, który nazywany jest pionierem polskiego prasoznawstwa. Jeszcze przed I wojną światową zainicjował on prowadzenie badań prasoznawczych oraz utworzenie archiwum prasowego. Po II wojnie był organizatorem Polskiego Instytutu Prasoznawczego. Ponadto stworzył on serię Biblioteki Prasowej Polskiej.
Wielką rolę w polskim prasoznawstwie odegrał również Mieczysław Kafel (1912-1971), który jest autorem pierwszego w Polsce podręcznika o prasoznawstwie.
INSTYTUCJE PRASOZNAWCZE W POLSCE
- 1956 w Polsce powstaje Ośrodek Badań Prasoznawczych, który od roku 1990 jest jednostką organizacyjną Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1 października 1998 r. na prawach katedry w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UJ.
- 1958 OBP wydaje "Zeszyty Prasoznawcze" - kwartalnik naukowy. Redaktorem naczelnym jest Walery Pisarek
KIERUNKI BADAŃ PRASOZNAWCZYCH
Badania prawoznawcze zajmują się oddziaływaniem pomiędzy:
- nadawcą - dziennikarze, redakcja;
- zawartością - treściami i formami przekazu;
- mediami - gazetami, czasopismami, radiem, tv;
- skutkami oddziaływania mediów.
Badanie odbioru mediów polega m.in. na ankietowaniu odbiorców, analizie zawartości mediów, w tym językoznawstwa, a dokładniej badania perswazyjności i zrozumiałości języka, gatunkami dziennikarskimi.
PRAWO PRASOWE
W Polsce obowiązuje Prawo prasowe - jest to ustawa z 26.01.1984 r. zaś funkcjonowanie pozostałych mediów reguluje ustawa o Radiofonii i Telewizji z 29.12.1992 r.
Polskie prawo prasowe gwarantuje m.in. wolność wypowiedzi, prawo do informowania i zbierania, pozyskiwania informacji, ochronę informatorów. Mówi również o jawności życia publicznego (zakaz zatajania faktów) i o zasadzie prawdy.
Przypisy
J. Załubski,Media i medioznawstwo: studia i szkice, Toruń 2006.
Linki zewnętrzne