Palinologia jest nauką o pyłkach roślin i zarodnikach grzybów .

Podstawy

Ziarenka pyłku są bardzo odporne na zniszczenie - posiadają niezmiernie twardą ścianę komórkową, której część zewnętrzna, zwana egzyną , zbudowaną z bardzo odpornych substancji - sporopolenin, dzięki czemu mogą przetrwać w osadzie dziesiątki tysięcy lat. Laboratoryjne próby dowiodły, że nie ulegają one zniszczeniu nawet przy ogrzaniu do 300°C oraz przy traktowaniu stężonymi kwasami. Dla kryminalistyki największe znaczenie ma zaś fakt, iż ziarna lub zarodniki danej rośliny mają swój specyficzny wygląd pozwalający na ich identyfikację.

Szczególny nacisk kładziony jest na dokładne poznanie struktury i rzeźby (skulptury) ściany ziaren. Badania dowiodły, że próbki pochodzące z terenu o określonej roślinności różnią się od próbek z terenu o podobnej roślinności. Możliwe jest np. określenie przybliżonej pory roku pochówku ciała, jeśli znamy terminy pylenia poszczególnych gatunków.

Dziedziny palinologii

Aeropalinologia

Nauka zajmująca się badaniem pyłku zawartego w powietrzu.

Jatropalinologia (palinologia medyczna)

Zajmuje się badaniem chorób wywoływanych przez pyłek roślin.

Kopropalinologia

Zajmuje się rekonstrukcją składu pożywienia na podstawie śladów pyłku pozostałego w kale .

Melissopalinologia

Zajmuje się badaniem pyłku zawartego w miodzie .

Paleopalinologia

Zajmuje się badaniem pyłku kopalnego. Opiera się ona na analizie jakościowej i ilościowej pyłku i zarodników zachowanych w kopalnych osadach. Określa się gatunek (rodzaj lub rodzinę) ziarn pyłku, wystepujących w osadzie oraz ich liczebność. Metoda ta umożliwia ustalenie pewnych grup pyłku przewodniego, co pozwala na datowanie osadów. Jednocześnie, po ustaleniu składu gatunkowego zbiorowisk roślinnych, można rozpoznać warunki klimatyczne i hydrologiczne, jakie panowały w środowisku tworzenia się osadu zawierającego pyłek.

Palinologia kryminalistyczna

W badaniach palinologii kryminalistycznej wykonuje się przede wszystkim analizę pyłku osadzonego na odzieży w celu określenia miejsca lub czasu zetknięcia osoby z roślinnością.

Analiza pyłkowa

Jedną z najgłośniejszych analiz pyłkowych, jakie przeprowadzono, jest niewątpliwie badanie Całunu Turyńskiego . W latach 1972 oraz 1978 Max Frei pobrał za pomocą taśmy adhezyjnej (czyli przylepnej) próbki do badań palinologicznych. Udało mu się określić przynależność gatunkową aż 58 roślin. Jako że głównym powodem badania była chęć przebadania miejsc w których przebywał Całun, sporządzono zestawienie względem lokacji geograficznych. I tak:

• 17 - Francja, lub Włochy,
• 18 - basen śródziemnomorski,
• 13 - Istambuł i jego okolice,
• 18 - stepy Anatolii,
• 45 - Jerozolima,
• 22 - Iran,
• 7 - Arabia,
• 6 - Sahara,
• 9 - Afryka Północna

Analiza ta wywołała szeroki oddźwięk w środowisku osób zajmujących się analizą pyłkową. Maxowi Frei zarzucono, iż nie podał ilości pyłku danych gatunków, jakie znalazł na Całunie. Kontrowersje budzi także dokładność identyfikacji - nawet najwięksi specjaliści ograniczają się często do podawania określeń "typu ..", Frei zaś rozpoznał poszczególne gatunki. Dziwi także brak w tym zestawieniu pyłku roślin, którymi zazwyczaj przybiera się kościoły - dębu (Quercus) oraz oliwki (olea). Także brak roślin trawiastych poza ryżem i żytem.

Wykorzystane materiały pochodzą częściowo z portalu http://www.kryminalistyka.fr.pl za zgodą autorów.

Historia

Termin ten pojawił się po raz pierwszy w roku 1944 na łamach czasopisma poświęconego analizie pyłkowej "Pollen Analysis Circular". Hyde i Williams wybrali to określenie na podstawie greckiego słowa paluno, angielskiego pale i łacińskiego pollen.

Zobacz też

Karpologia