Palestyńskie dzieci w Dżeninie

Palestyńczycy - część arabskich mieszkańców byłego brytyjskiego terytorium mandatowego Palestyny , obecnie skupionych w dwóch terytoriach okupowanych przez Izrael ( Zachodni Brzeg i Strefa Gazy ) tworzących Autonomię Palestyńską .

Arabowie pojawili się na tych terenach już w pierwszej połowie VII w. w okresie arabskiej ekspansji na Bliskim Wschodzie . Od tego czasu stanowią oni największą grupę etniczną tego regionu, choć od 1518 roku, gdy został zajęty przez imperium osmańskie , nie rządzili nigdy samodzielnie tym obszarem. Arabowie palestyńscy uważali Palestynę za część Syrii i nie wypracowali żadnych miejscowych struktur politycznych. Faktycznie do czasu mandatu brytyjskiego nie istniała odrębna palestyńska świadomość narodowa. Dopiero w obliczu konfliktu z osadnikami żydowskimi, a w szczególności po podziale mandatu brytyjskiego w 1947 zaczęły narastać tendencje narodowotwórcze i potrzeba stworzenia niezależnego państwa arabskiego w tym regionie^[1].

W wyniku działań wojennych pierwszej wojny izraelsko-arabskiej 1948 - 49 , a także później po wojnie sześciodniowej w 1967 , wielu Arabów palestyńskich opuściło swoje dotychczasowe miejsce zamieszkania. Liczbę uchodźców szacuje się na 800-900 tysięcy w roku 1948, a w 20 lat później na ponad 350 tysięcy. Współcześnie terytoria okupowane zamieszkuje 2,3 mln Palestyńczyków (2001), z czego zdecydowana większość to uchodźcy z terenu Izraela. Poza granicami Autonomii mieszka jeszcze 2-3 miliony Palestyńczyków, głównie w sąsiednich krajach arabskich - najwięcej w Jordanii . Wielu z nich żyje w obozach dla uchodźców poniżej granicy ubóstwa. Z drugiej strony wielu Palestyńczykom udało się zdobyć wyższe wykształcenie na arabskich uniwersytetach i stąd właśnie wywodzą się najważniejsi inicjatorzy zbrojnego ruchy wyzwoleńczego.

W drugiej połowie lat 50. powstała pierwsza organizacja palestyńska Palestyński Ruch Wyzwolenia Narodowego zwany al-Fatah . W 1964 r. powołano do życia Organizację Wyzwolenia Palestyny , która miała reprezentować cały naród palestyński. Wkrótce przyjęto również Palestyńską Kartę Narodową, która stała się swego rodzaju konstytucją Palestyńczyków, a do której odwoływały się wszystkie partie i ruchy palestyńskie. W ciągu kolejnych lat powstawały nowe ruchy, które były coraz bardziej radykalne. W 1970 r. zbrojne ugrupowania palestyńskie próbowały przejąć władzę w Jordanii , a niepowodzenie tej akcji spowodowało masową emigrację Palestyńczyków z tego kraju. Mimo to Palestyńczycy wciąż stanowią większość ludności Jordanii . Na terenach Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu zbrojne powstania palestyńskie (tzw. intifada ) przeciw izraelskiej okupacji wybuchały w latach 1987 i 2000 r. W łonie działaczy niepodległościowych nadal występują różnice między działaczami umiarkowanymi i radykalnymi.

Przypisy