Mandate for Palestine
← 1920-1948 → →
Flaga Mandatu Palestyny Flaga Mandatu Palestyny
Położenie Mandatu Palestyny
Stolica	Jerozolima
Typ państwa	Terytorium mandatowe
Jednostka monetarna	Funt palestyński
mandat brytyjski	25 kwietnia 1920
Likwidacja • Niepodległość Transjordanii • utworzenie Izraela	od Wielkiej Brytanii 25 maja 1946 14 maja 1948
Religia dominująca	Islam
Strefa czasowa	UTC +2 – zima UTC +3 – lato

Brytyjski Mandat Palestyny, czasami nazywany Mandatem Palestyny, był mandatem Ligi Narodów utworzonym po I wojnie światowej na części terytoriów Imperium osmańskiego . Brytyjski Mandat Palestyny obejmował tereny współczesnych państw Jordanii , Izraela oraz Autonomię Palestyńską . Granice Mandatu Palestyny opierały się na Morzu Śródziemnym od zachodu, Francuskim Mandacie Libanu, Francuskim Mandacie Syrii i Brytyjskim Mandacie Mezopotamii od północy, Królestwie Arabii Saudyjskiej od wschodu i południa, oraz na Królestwie Egiptu od południowego zachodu.

Brytyjski Mandat Palestyny został pomniejszony w 1922 roku o utworzone państwo Emirat Transjordanii (współczesna Jordania ). Na pozostałej części terytorium mandatowego powstało w 1948 roku państwo Izrael . Mandatowy system Ligi Narodów był częścią administracji dawnego Imperium osmańskiego, które sprawowało kontrolę nad Bliskim Wschodem od XVI wieku ^[1].

Historia

Palestyna, wchodząca do 1917 roku w skład Imperium osmańskiego została zdobyta przez siły brytyjskie podczas I wojny światowej.

W 1920 roku stała się ona brytyjskim mandatem - nazwa Palestyna była stosowana wówczas do całego mandatu brytyjskiego (łącznie z terytorium współczesnego państwa Jordania). W lipcu 1922 roku mandat został podzielony na dwie części:

• Emirat Transjordanii (współczesna Jordania) - na razie bez niepodległości/niezależności od mandatu brytyjskiego, którą Transjordania uzyskała dopiero w roku 1946 oraz
• Palestynę - obecne terytoria Izraela i Autonomii Palestyńskiej.

23 września 1923 roku Rada Ligi Narodów oficjalnie przyznała Wielkiej Brytanii mandat Palestyny.

Brytyjczycy w 1917 roku zapowiedzieli w Deklaracji Balfoura przekazanie terytorium Palestyny Żydom , którzy od wieków żyli w diasporze . Sprzeciwiała się temu ludność arabska , wśród której zaczęły narastać antyżydowskie nastroje. Tragedia Holocaustu przyspieszyła starania międzynarodowe o stworzenia państwa żydowskiego, które od końca XIX w . było głównym celem ruchu syjonistycznego . Już od ponad 50 lat do Palestyny zmierzały tysiące osadników żydowskich , którzy zakładali prywatne gospodarstwa rolne oraz tzw. kibuce - komuny rolnicze (głównie) funkcjonujące do dziś.

W 1947 r. ONZ przedstawił projekt podziału Palestyny na trzy części:

• państwo żydowskie
• państwo arabskie
• Jerozolima - pozostająca wolnym miastem pod międzynarodową kontrolą

13 maja 1948 roku zakończył się Brytyjski Mandat Palestyny, a ostatni brytyjski żołnierz opuścił port Jaffa . Ze względu na wybuch wojny arabsko-izraelskiej plan ONZ nie został wcielony w życie, a Palestyna została podzielona pomiędzy Izrael, Egipt (zajął Strefę Gazy ) i Jordanię (zajęła Samarię , Judeę i Jerozolimę).

Demografia

Szefowie Brytyjskiej Administracji w Palestynie

Brytyjscy Wysocy Komisarze Mandatu Palestyny

Przypisy

Zobacz też

• Palestyna pod panowaniem Brytyjczyków
• Historia Palestyny
• Historia Izraela