Paleografia – jedna z nauk pomocniczych historii , zajmująca się badaniem rozwoju pisma w procesie historycznym. Paleografia zajmuje się także badaniem środowiska, w jakim żył i tworzył dany pisarz jak również rozpoznawaniem skrótów ( brachygrafia ) i "rozszyfrowywaniem" (odczytywaniem) dawnego pisma np. tekstura , bastarda , antykwa . Jest jedną z najwcześniejszych i najważniejszych dziedzin nauk "dających poznawać historię" (Lelewel). Bez znajomości tej nauki badanie źródeł pisanych jest praktycznie niemożliwe. Najważniejsze polskie podręczniki paleografii napisali Władysław Semkowicz oraz Aleksander Gieysztor .

Nazwa paleografia została użyta po raz pierwszy przez Benedyktyna Bernarda de Montfaucon w 1708 roku, w dziele Palaeographia Graeca sive De ortu et progressu literarum Graecarum. Początków studiów nad starym pismem należy szukać w dziele Jeana Mabillona De re diplomatica libri sex z 1681 .

Zobacz też

• brachygrafia