|
owady
owady - gromada stawonogów z podtypu sześcionogich. Są znane od dewonu. Dotychczas opisano ponad 1 mln gatunków współczesnych owadów, ich rzeczywista liczba jest prawdopodobnie kilku- a nawet kilkunastokrotnie większa (owady są naliczniejszą grupą zwierząt). Są silnie zróżnicowane pod względem wielkości - od 0,17 mm (błonkówka) do 35 cm (tropikalne patyczaki). Ciało owada jest zbudowane z trzech podstawowych części: głowa, tułowia i odwłoka. Głowa nie wykazuje zewnętrznej segmentacji, lecz tworzy jednolitą puszkę głowową. U dorosłego owada (imago) znajdują się na niej członowane czułki (narząd dotyku i węchu), oczy złożone i pojedyncze (przyoczka) oraz narządy gębowe (gębowe narządy owadów). Tułów składa się z 3 segmentów (przed-, śród- i zatułowia), tworzących funkcjonalną całość. Z każdym z segmentów tułowia jest połączona stawowo 1 para nóg, u większości owadów po stronie grzbietowej tułowia występują 2 pary skrzydeł. U wielu owadów jedna lub obie pary skrzydeł wtórnie zanikły lub uległy silnemu uwstecznieniu. Jedna z par skrzydeł jest niekiedy przekształcona, np. w pokrywy u chrząszczy, skorków, karaczanów, półpokrywy - u pluskwiaków różnoskrzydłych, przezmianki — np. u muchówek. Nogi zanikły tylko u nielicznych grup owadów (np. u samic niektórych czerwców), natomiast są często przekształcone odpowiednio do prowadzonego trybu życia (w typ grzebny, bieżny, skoczny itp.). Odwłok jest zbudowany pierwotnie z 12 pierścieni (zachowują się w stadium zarodka), u dorosłych zredukowane do 6–11 pierścieni (nie wszystkie widoczne na zewnątrz). Nie ma na nich odnóży, natomiast na ostatnich 2 pierścieniach mogą znajdować się różnego typu przysadki odwłokowe. Szkielet zewnętrzny jest utworzony z wielowarstwowego, chitynowego oskórka (kutikuli). Układ pokarmowy jest zbudowany z jelita przedniego (podzielonego zwykle na gardziel, przełyk, wole, niekiedy żołądek żujący), jelita środkowego (złożonego z żołądka trawiącego i jelita cienkiego) oraz jelita tylnego (zróżnicowanego na jelito grube i odbytowe). Układ oddechowy składa się z przenikającego całe ciało systemu cienkościennych rureczek — tchawek, otwierających się przetchlinkami. Owady oddychają wyłącznie tlenem atmosferycznym, jedynie niektóre wodne larwy mogą pobierać tlen zawarty w wodzie za pośrednictwem skrzelotchawek. Układ wydalniczy tworzą cewki Malpighiego, otwierające się do przewodu pokarmowego. Układ wewnątrzwydzielniczy reguluje proces wzrostu i linienia, a także funkcje rozrodcze. Układ krwionośny jest otwarty, a krew nie zawiera hemoglobiny (z wyjątkiem larw ochotkowatych). Ośrodkowy układ nerwowy składa się ze zwoju nadprzełykowego, tzw. mózgu, i podprzełykowego, połączonych obrączką okołoprzełykową, oraz biegnącego przez całe ciało brzusznego łańcuszka nerwowego. Układ rozrodczy składa się z parzystych jąder (u samców) i jajników (u samic), od których prowadzą do otworów płciowych początkowo parzyste, a następnie pojedyncze przewody wyprowadzające. Owady są rozdzielnopłciowe (z wyjątkiem, np. niektórych czerwców) i w większości jajorodne. Niektóre rozmnażają się również przez partenogenezę (np. niektóre mszyce, prostoskrzydłe, galasówki, chrząszcze). Rzadziej spotykana jest poliembrionia (np. u niektórych błonkówek). U owadów należących do działu Hemimetabola rozwój osobniczy przebiega z przeobrażeniem niezupełnym (np. ważki, jętki, pluskwiaki, szarańczaki). Dział Holometabola obejmuje owady o przeobrażeniu zupełnym (np. motyle, chrząszcze, muchówki, błonkówki). Owady zamieszkują praktycznie wszystkie środowiska lądowe kuli ziemskiej, a także wody słodkie, sporadycznie żyją w morzu, wykazując często zdumiewające wręcz przystosowania do ekstremalnych warunków. Niektóre owady: termity, mrówki, część os i pszczół wykształciły, jako niemal jedyne w świecie zwierząt, zróżnicowane i funkcjonujące jako swego rodzaju „superorganizmy” społeczeństwa (społeczeństwa owadów). Dawniej gromadę owadów dzielono na podgromady owadów uskrzydlonych i owadów bezskrzydłych, stanowiących obecnie odrębną gromadę skrytoszczękich. Owady uskrzydlone samodzielnie tworzą gromadę Insecta. Do owadów należą m.in. spośród Hemimetabola - ważki, jętki, widelnice, karaczany, modliszki, termity, skorki, prostoskrzydłe, straszyki, nogoprządki, gryzki, wszy, wszoły, przylżeńce, pluskwiaki, a spośród Holometabola - wojsiłki, chruściki, motyle, muchówki, błonkoskrzydłe, pchły, sieciarki, wielkoskrzydłe, wielbłądki, wachlarzoskrzydłe.
Inne hasła zawierające informacje o "owady":
Oddychanie komórkowe
w ten sposób ogrzewać swój organizm lub kwiat zwiększając parowanie substancji przywabiających owady. Roślina Symplocarpus foetidus – kapusta skunksa – z rodziny obrazkowatych jest ...
Niepylak apollo
Niepylak apollo
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
stawonogi
Gromada
owady
Podgromada
owady uskrzydlone
Rząd
motyle
Rodzina
paziowate
Rodzaj
Parnassius
Gatunek
niepylak apollo
Nazwa systematyczna
Parnassius apollo(
Linnaeus
, 1758)Kategoria zagrożenia (
CzKGZ
)
narażony na wyginięcie
Niepylak ...
Pstrąg tęczowy
OdżywianiePstrągi tęczowe są niestrudzonymi i wiecznie głodnymi łowcami. Podstawę ich jadłospisu stanowią
owady
i ich
larwy
. Wiosną żywi się
jętkami
i
ważkami
, jesienią owadami ...
Głowacz białopłetwy
...
Pstrąg potokowy
Młode osobniki zjadają larwy owadów i
skorupiaki
. Dorosłe zjadają głównie ryby i
owady
. Często przechodzi na pokarm sezonowy, np. wczesną wiosną bardzo chętnie zjada ...
Larwa
...
Kania czarna
Środkowej w dolinie Renu. PożywienieDrobne kręgowce: ryby, gryzonie, ptaki, również gady, płazy, owady i dżdżownice. Chętnie żywi się
padliną
, najczęściej chorymi i śniętymi rybami ...
Bocian czarny
szuka pokarmu. Młode karmią przynosząc im w przełyku (wolu) drobne ryby, płazy, owady, które zwracają na gniazdo. Bocianięta w puchu są białe, mają cytrynowo-żółte ...
Perkoz dwuczuby
występuje w Małopolsce. W innych miejscach Polski tworzy punktowo większe populacje.Pożywienie Małe
ryby
,
owady
,
skorupiaki
,
mięczaki
,
kijanki
i
żaby
uzupełnione pokarmem roślinnym. Pokarm zdobywa nurkując. ...
Torfowisko
...
Inne lekcje zawierające informacje o "owady":
010. Dzieje Ziemi (plansza 8)
rozwijały się glony, a swój szczyt ewolucyjny osiągnęły ryby. Pojawiły się pierwsze owady. Formacje dewońskie zawierają złoża pirytu, rud miedzi, rud cynku i ołowiu ...
016. Stawonogi – najliczniejszy szczep zwierząt na Ziemi (plansza 26)
...
Świat pasożytów (plansza 14)
kleszczowe zapalenie mózgu, boreliozę
Świerzbowiec - wywołujący u ludzi uciążliwą chorobę - świerzb
Pasożytnicze owady: pchły, wszy, komary.
kleszcz
świerzbowiec
pchły
wszy
komary
...
|
